مردم تشنه به دنبال چشمه‌

کاهش کیفیت آب سد شیرین دره موجب شده تا شهروندان بجنوردی با وجود سرما و کاهش دمای هوا تا منهای ۱۰ درجه سانتیگراد برای تامین آب مورد نیاز به چشمه های اطراف شهر بروند که این امر گلایه‌مندی مردم مرکز استان را در پی داشته است.

به گزارش ایرنا آب سد شیرین‌دره در شهرستان مانه و سملقان از یک دهه پیش در مدار مصرف بجنوردی‌ها قرار گرفت و قرار بود طعم شیرین آب مطلوب را به مردم مرکز خراسان شمالی بچشاند اما در این سال ها، گاهی بارندگی ها و ورود سیل به سد آن را گل و لای کرده و آب بر روی مردم قطع شده و گاهی هم تغییر طعم و بوی آب خاطر مردم را مکدر کرده است.

تغییر کیفیت آب سد شیرین دره گاهی به تغییر آب و هوا گره زده و اعلام شد که در اوایل پاییز و یا بهار تغییر دما در آب دریاچه با جریان همرفتی همراه می شود و با این آشفتگی، کیفیت آب سد تغییر می کند. گاهی هم حجم زیاد آبزیان در دریاچه عامل تغییر کیفیت آب سد عنوان و برای برداشت آن برنامه ریزی شد اما این امر هرگز به نتیجه دلخواه متولیان تامین آب در این استان نرسید.

اکنون هم خشکسالی و کاهش بارندگی و کاهش ورودی آب به سد، مشکل کاهش کیفیت این سد را افزون کرده است. زخم خشکسالی به سد شیرین دره به اندازه ای است که اکنون دیگر نه حرف از وارونگی و تغییر دما است، نه مسوولان خیال برداشت ماهی و آبزیان از دریاچه دارند و نه آن آبگیر سطحی توانسته است دوای درد باشد.

اجرای آبگیر سطحی در سد شیرین دره و برداشت آب از سطح سد دوای دردی بود که تا پیش از خشکسالی جواب می داد اما اکنون کار به جایی رسیده است که برداشت آب از سطح سد هم نتوانسته است مشکل کاهش کیفیت آب را حل کند. مسوولان می گویند با کاهش حجم آب اکنون کیفیت آب در سطح بالا و پایین این مخزن یکسان است.

شهروندان بجنورد همواره از کیفیت آب شهر که از چاه ها براشت می شد گلایه داشته و خواستار انتقال آب سد شیرین دره شهرستان مانه و سملقان به شهر بودند، این امر در سال ۹۱ محقق شد و گمان رفت مرهمی بر کیفیت نامطلوب آب بجنورد حاصل شده است اما گویا مشکلات همچنان رخ می نماید.

کاهش کیفیت آب سد مردم را به چمشه ها کشاند

امسال، تغییر طعم و بوی آب بیش از هر زمان، مردم را گلایه مند کرده است، شهروندان می گویند آب شهر نه تنها برای آشامیدن قابل استفاده نیست، بلکه برای پخت وپز هم نمی توان از آن استفاده کرد بوی نامطبوع آب با جوشاندن هم از بین نمی رود.

در این میان کاهش کیفیت آب سد شیرین دره مردم را به برداشت آب از چمشه های روستاهای اطراف شهر سوق داده است. چشمه هایی که طعم خوب و گوارای آن مردم را به سمت خود کشانده اما مسوولان و متولیان تامین آب استفاده از آن را چندان مناسب نمی دانند.

یکی از شهروندان بجنورد در این باره گفت: بعضا برای آشامیدن، آب را می جوشانیم و مصرف می کنیم اما بسیاری از موارد جوشاندن هم طعم و بوی بد آن را برطرف نمی کند از این رو آب آشامیدن را از چشمه های روستاهای اطراف تامین می کنیم.

ندا نیازی اظهار داشت: برای تامین آب به چشمه روستای آبچور مراجعه می کنیم، البته این امر برای بسیاری از همسایه ها و اطرافیان ما رویه شده و برای برداشت آب از چشمه به روستاهای اطراف می رویم.

وی اظهار داشت: برخی روزها بویژه جمعه ها مردم در  چشمه روستای آبچور به صف شده اند تا دبه ها را پر کنند. صف ها در برخی از روزها طولانی و برداشت آب وقت گیر می شود اما حضور در پای چشمه هم فال است و هم تماشا مردم هم به این امر راغب شده اند.

یکی دیگر از شهروندان بجنوردی هم در این باره گفت: بو و طعم نامطبوع آب ما را وادار به خرید آب معدنی کرده است اما هزینه های تامین آب معدنی بالا است.

ربابه رستمی اظهار داشت: به ناچار برای تامین آب به روستاهای اطراف مراجعه می کنیم، اکنون روستاهای باباامان، آبچور، برج، چناران و ارکان محل حضور مردم شهر بجنورد برای برداشت آب شده است و شهروندان به نوعی به این چشمه ها هجوم آورده اند.

در این میان، مردم برخی روستاها همچون روستای ارکان از حضور شهروندان گلایه داشته و این حضور را مایه مزاحمت می دانند.

یکی از اهالی روستای ارکان در این باره به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: برداشت آب از ۲ چشمه موسوم به چشمه زُرقُم و چشمه ایستاخ انجام می شود، اهالی روستا هم از چمشه زرقم آب برداشت می کنند، در این مدت که مردم شهر برای برداشت آب در کنار چمشه حضور می یابند، اهالی گلایه مند شده و از آن ابراز نارضایتی دارند.

مونا ارکانی گفت: بعید نیست که افزایش حضور شهروندان با مشکلات اجتماعی و درگیری با اهالی منجر شود، به نظر می رسد باید فکری در این باره باشد تا از وقوع مشکل جلوگیری شود.

وی افزود: آب چشمه ایستاخ به فاضلاب بالادست روستا آلوده شده اما برداشت از آن همچنان انجام می شود، آلوده بودن آب به فاضلاب خانگی با نصب تابلو اطلاع رسانی شده اما مردم تابلو را کنده اند.

وی خاطرنشان کرد: اکنون بسیاری از شهروندان بجنورد از آلوده بودن آب این چشمه اطلاعی ندارند و از آن مصرف می کنند که این امر سبب نگرانی است.

یکی از شهروندان بجنورد هم در این باره گفت: مسوولان خود اذعان دارند که آب شهر بجنورد چندان مطلوب نیست و در این زمینه آب چاه های ارکان در مدار جاری شد بعدها هم آب سد شیرین در مدار مصرف قرار گرفت، مردم و مسوولان شاید فکر نمی کردند با بهره برداری از آب سد شیرین دره روزی شاهد مشکلات کیفیت آب باشند.

مراد قلی پور افزود: در سال های پیش در مقاطعی از سال بویژه پاییز که با تغییر آب همراه می شد، تغییر مزه و بوی آب، سبب گلایه مردم بجنورد می شد و در این مدت شهروندان مجبور به خرید آب معدنی و یا آب تصفیه بودند این مشکل معمولا دو یا سه هفته طول می کشید اما امسال با گذشت چند ماه از آغاز فصل سرد، بوی بد ماهی همچنان در شیرهای آب باقی بود و این نشان می دهد که مشکل، جریان همرفتی و یا تغییر آب و هوا نیست.

وی گفت: مسوولان باید فکری برای تامین آب سالم و مطلوب برای شهروندان باشند و به این مشکل خاتمه دهند.

انگشت شماتت به سمت جلبک ها

در این میان، مسوولان شرکت آب و فاضلاب می گویند که جلبک های سد شیرین دره عامل تغییر کیفیت و طعم و بوی آب شده است از طرفی امسال به علت کاهش میزان آب ذخیره شده در سد، تخلیه آب از دریچه ها انجام نشده و یا بسیار کم بوده از این رو سطح آب به لایه هایی پایین تر و با کیفیت پایین تر نزدیک شده است.

به هر حال تامین آب از سد و وابستگی آن به آب های سطحی در کنار مزایایی که دارد، با مشکلات خود همراه است، کیفیت آب های سطحی متاثر از عوامل محیطی دچار تغییر می شود و کمیت آن هم بسته به میزان بارندگی و وروی آب به مخازن سدها است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان شمالی در این باره گفت: در اوایل فصل سرمای پاییز گمان می رفت که مشکل طعم و بوی آب مربوط به تغییر دما و وارونگی دما و جریان همرفتی در مخزن سد است، اما مشکل با وجود تثبیت دمای سرد همچنان وجود داشت و بر این اساس بررسی هایی در این زمینه انجام شد و به این نتیجه رسیدیم که عامل تغییر کیفیت آب سد جلبک ها است.

غلامحسین ساقی اظهار داشت: رشد جلبک ها در سد و البته کاهش میزان ذخیره آب سبب تغییر کیفیت آب شده است، در این زمینه کلر زنی انجام شد و با تزریق آب اکسیژنه و کربن فعال، مشکل تاحد بسیار زیادی حل شده است.

وی افزود: اکنون ما مدعی هستیم از حدود ۲ هفته گذشته در هیچ نقطه از شهر نباید مشکل طعم و یا بوی بد در آب وجود داشته باشد به هر حال اگر گزارشی از مشترکان به دست برسد بررسی خواهد شد.

وی با بیان این که تصفیه خانه ها نمی توانند طعم و بو را حذف کنند افزود: این کار با تزریق کربن فعال و یا داشتن لایه های کربن فعال ممکن می شود بر همین اساس برای رفع بوی بد آبٰ، شرکت آب و فاضلاب با تزریق کربن فعال، شست و شوی خطوط  در ته خط لوله ها، کاهش زمان مصرف در مخازن آب و مدیریت زمان باقی ماندن آب در مخازن برای رفع بوی بد آب اقدام کرده است.

مدیرعامل آب و فاضلاب خراسان شمالی افزود: البته برای ارتقای کیفیت آب و رفع مشکل بوی بد آن ازن زنی هم در دستور کار است که البته این امر بسیار هزینه بر است.

وی اظهار داشت: ما مدعی هستیم که آب بجنورد گرچه مطلوب نیست اما به لحاظ استانداردها مشکل ندارد و مردم از آب بدون دغدغه استفاده کنند، اکنون آب سالم و بهداشتی در مدار جاری است و نگرانی در این زمینه وجود ندارد.

ساقی درباره استفاده مردم از آب چشمه ها گفت: آب مورد نیاز برخی از روستاها از چشمه ها تامین می شود و کیفیت و سلامت آن به وسیله این شرکت مورد رصد قرار می گیرد اما برخی از چشمه ها زیر نظر ما قرار ندارد و سالم بودن آب آن چشمه ها مورد تایید نیست.

مدیرعامل آب و فاضلاب خراسان شمالی افزود: به مردم توصیه می شود برای جلوگیری از بروز مشکل در سلامتی از آب چشمه ها برداشت نکنند.

۵۰ درصد ظرفیت سد شیرین دره پر است

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی هم در این باره با بیان اینکه مشکل کیفیت آب سد شیرین دره در این یک دهه، کهنه و قدیمی شده است گفت: امسال با کاهش میزان ذخیره آب در پشت دریاچه، مشکل بیشتر شده است، اکنون حجم آب سد کم شده و آب از لایه های پایی برداشت می شود، آب لایه های پایین به علت اینکه در معرض نور و اکسیژن قرار ندارد کیفیت کمتری دارد از این رو سبب گلایه مردم شده است.

سیدعقیل مرتضوی با اشاره به اجرای طرح آبگیر سطحی در سد و برداشت آب از سطح مخزن اظهار داشت: این طرح برای برداشت آب از سطح سد در زمان سیلاب پیش بینی شده بود اما امسال برداشت آب از شهریور ماه تا کنون به وسیله آبگیر سطحی انجام می شود.

وی گفت: اکنون وضعیت سد به گونه ای است که کیفیت آب در سطح بالا و یا پایین تفاوتی چندانی ندارد با این وجود برداشت از آبگیر سطحی انجام می شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی با اشاره به اینکه اکنون ۵۰ درصد از حجم سد شیرین دره پر است افزود: اکنون بیش از ۳۲ میلیون متر مکعب آب در پشت این سد ذخیره است.

اکنون دیگر مردم بجنورد مانده اند و تلخ کامی سد شیرین دره که میزان ذخیره اش در حال کاهش است.

آب سد شیرین‌دره پس از عبور از ۴۸ کیلومتر خط لوله و ۷۴۰ متر اختلاف ارتفاع از طریق چهار ایستگاه پمپاژ قوی و همچنین طی فرایند تصفیه در پیشرفته‌ترین تصفیه خانه آب، وارد شبکه آب شرب شهر بجنورد شد.

مسوولان وقت شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی گفتند که طرح ملی آبرسانی به شهر بجنورد برای تامین آب جمعیت شهر بجنورد تا افق ۱۴۱۰ پیش بینی شده است و سالانه ۲۰ میلیون و ۵۰۰ هزار متر مکعب آب مورد نیاز شهر بجنورد و روستاهای اطراف مسیر خط انتقال از سد شیرین دره تامین خواهد شد.

شهر بجنورد مرکز استان خراسان شمالی با دارا بودن ۲۲۸ هزار و ۹۳۱ نفر جمعیت در شمالشرق کشور قرار دارد.