دیدار به وقت کرملین

سرویس سیاسی

رئیس جمهور کشورمان به دعوت رسمی همتای روس خود و در راستای گسترش تعاملات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، امروز چهارشنبه عازم روسیه خواهد شد.

آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در سفر به مسکو با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور فدراسیون روسیه دیدار خواهد کرد. حضور و سخنرانی در نشست عمومی مجلس دوما،‌ دیدار با ایرانیان مقیم روسیه و نشست هم اندیشی با فعالان اقتصادی روس، بخشی از برنامه‌های رئیس جمهور در این سفر ۲ روزه است. وزرای امور خارجه، نفت و امور اقتصادی و دارایی دکتر رئیسی را در این سفر همراهی خواهند کرد.

سفر حائز اهمیت رییس ‌جمهور ایران به روسیه در حالی انجام می‌شود که ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، اولین مقام عالی رتبه خارجی بود که در پیامی انتخاب ابراهیم  رییسی به عنوان رییس جمهور جدید  ایران  را پس از برگزاری سیزدهمین دوره  انتخابات ریاست جمهوری در خردادماه ۱۴۰۰ تبریک گفت.

روسای جمهور دو کشور تاکنون دیدار حضوری با یکدیگر نداشته‌اند و بر خلاف برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای دیدار این دو مقام عالی رتبه در حاشیه اجلاس شانگهای در شهر دوشنبه در شهریورماه سال جاری  این دیدار به دلیل ابتلای یکی از نزدیکان پوتین به کرونا و قرنطینه شدن وی به خاطر این موضوع به تعویق افتاد و این دیدار به یک گفت وگوی تلفنی تبدیل شد؛ گرچه در ۲۵ آبان ماه سال جاری نیز بار دیگر دو رییس جمهور با یکدیگر به صورت تلفنی  گفت‌وگو و رایزنی کردند.

در همین رابطه کاخ ریاست جمهوری روسیه (کرملین) روزگذشته (سه‌شنبه) در آستانه سفر رئیسی، به مسکو بیانیه ای منتشر و در آن جزئیاتی درباره محور رایزنی‌های وی با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه اعلام کرد.

بنابر گزارش وب سایت رسمی ریاست جمهوری روسیه، در این بیانیه آمده است که در دیدار پوتین و رئیسی، دو طرف درباره تمامی مسائل مرتبط با همکاری‌های دوجانبه، شامل اجرای پروژه‌های مشترک اقتصادی، موضوعات بین‌المللی و اجرای برجام بحث و تبادل نظر خواهند کرد.

سفر رییس جمهور ایران به روسیه با دستور کار توسعه تعاملات اقتصادی و تجاری دو کشور در راستای نگاه راهبردی ایران به شرق انجام می شود و کارشناسان و تحلیل‌گران عرصه سیاست خارجی در این ارتباط تاکید دارند که گسترش روابط ایران با حوزه شرق برای تقویت جایگاه ایران هم از موضع بازیگری ژئوپلیتیکی و اقتصادی و هم از موضع سیاسی در برابر فشار غرب حائز اهمیت  است.

مهمترین موضوعات احتمالی این دیدار

ایران و روسیه هر دو با توجه به نوع اهداف و سیاست‌های خود در عرصه خارجی و مخالفت‌شان با سیاست‌های یک جانبه آمریکا در عرصه بین‌الملل بارها مورد تحریم  دولت واشنگتن  قرار گرفته اند و اثرات مستقیم و غیر مستقیم تحریم‌ها بر اقتصاد خود را به خصوص در  حوزه های پولی و بانکی از نزدیک لمس کرده‌اند در همین چارچوب تهران و مسکو  از جمله کشورهایی هستند که معتقد هستند که آمریکا دلار را به ابزاری برای فشار به کشورهای منتقد خود تبدیل کرده است و در این راستا لازم است که کشورها تا آن‌جا که امکان‌پذیر است حداقل در روابط تجاری دو طرفه از واحدهای پولی ملی خود استفاده کنند و در این ارتباط  با یکدیگر پیمان دو جانبه پولی و بانکی امضا کنند در این ارتباط در سال های اخیر رایزنی‌ها و اقداماتی بین دو کشور ایران و روسیه  انجام شده است و این انتظار وجود  دارد با استفاده از فرصت این سفر، ایران بتواند با همکاری مشترک نسبت به بحث مراودات بانکی در یک بستر کاملاً شفاف و مشخص با روسیه  اقدام کند تا بخشی از محدودیت‌های مراودات بانکی و پولی که امروز با آنها مواجهیم، کنار گذاشته شود.

به نظر می رسد در جریان ملاقات چند ساعته رییس جمهور با پوتین، علاوه بر موضوعات اقتصادی، روسای جمهور دو کشور در مورد موضوعات  سیاسی، دفاعی و امنیتی  و آخرین تحولات منطقه‌ای و بین المللی  از جمله تحولات  سوریه، یمن، افغانستان، تشدید تنش‌های بین آمریکا و روسیه در حوزه اوکراین و گسترش ناتو در شرق اروپا و …  رایزنی و گفت‌وگو کنند.

یکی دیگر از  موضوعات مهمی که ایران و روسیه  در ارتباط با آن دارای مواضع نسبتا نزدیکی با یکدیگر هستند موضوع مذاکرات وین و حمایت روسیه از موضع تهران در ارتباط با بحث لغو تحریم‌های آمریکا علیه ایران است و پیش‌بینی می‌شود در جریان سفر، مقامات عالی رتبه دو کشور رایزنی هایی برای نزدیکی هرچه بیشتر مواضع و دیدگاه‌هایشان با یکدیگر داشته باشند؛ گرچه محور اصلی این سفر موضوعات اقتصادی اعلام شده است.

ممانعت از ایفای نقش عوامل ثالث در روابط

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه نیز در یادداشتی در یک رسانه روسی تصریح کرد که نقشه راه جدید در روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه ترسیم می شود و دو کشور در مناسبات دو جانبه، مصمم هستند تا معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری را مطابق با تحولات جهانی به روز رسانی کنند.

وی در بخشی ازاین یادداشت با اشاره به اینکه در سطح بین المللی، جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه علیه تحریم های ضد بشری و یک جانبه آمریکا، مداخلات غرب در امور دیگر کشورها، ” ممانعت از ایفای نقش عوامل ثالث در روابط خود و ضرورت احترام به حقوق بین الملل همبستگی کامل دارند. گفت: به باور جمهوری اسلامی ایران، راهبرد یک جانبه گرایی شکست خورده و دوره رفتارهای ضد قانونی، نادیده گرفتن اصول شناخته شده بین المللی و تخریب چندجانبه گرایی که تهدید بزرگی برای صلح و امنیت بین المللی به شمار می آید، گذشته است.

وزیر خارجه با تاکید بر اینکه  دولت جدید جمهوری اسلامی ایران، با رویکردی عمل گرایانه و نتیجه محور و با هدف دستیابی به یک توافق خوب وارد گفت‌وگوهای وین شده است، اضافه کرد:  در این زمینه تاکید می کنم که فدراسیون روسیه هم در دستیابی به توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ میلادی و هم در مذاکرات اخیر جمهوری اسلامی ایران با ۱+۴ نقش موثر و سازنده ای داشته و گام های مثبتی برای کمک به لغئ تحریم ها برداشته است.

امیرعبداللهیان تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات جدید، حسن نیت و عزم جدی دارد. موفقیت این مذاکرات منوط به لغو موثر و قابل راستی‌آزمایی تحریم‌ها و بازگشت طرف‌ها به تعهدات خود است. هدف اصلی مذاکرات پیش رو باید اجرای کامل و مؤثر توافق سال ۲۰۱۵ میلادی و عادی سازی روابط تجاری و همکاری‌های اقتصادی پایدار با جمهوری اسلامی ایران باشد.

وی نوشت:واضح است تهران به همان میزان که متعهد به عدم انحراف برنامه صلح آمیز هسته ای خود است، متعهد به حفظ و صیانت از دستاوردهای دانشمندان و صنعت هسته ای صلح آمیز خویش نیز می‌باشد و علیرغم تحریم های غیر قانونی و غیر انسانی، مصمم به ادامه مسیر توسعه همه جانبه کشور در عرصه‌های هوا ـ فضا، ماهواره بر ها، صنعتی، تجاری، دریانوردی، دفاعی، علم و فناوری های نوین می باشد.

وزیر خارجه در پایان یادداشت خود نوشت: با توجه به اراده جدی رهبران دو کشور برای توسعه مناسبات دو جانبه، نزدیکی هر چه بیشتر جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه از طریق استحکام پایه های مردمی روابط دوجانبه به ویژه در عرصه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، گردشگری و شناخت ملت های ایران و روسیه از جمله راهکارهای مهمی است که در دستور کار دولتمردان دو کشور قرار گرفته است. بدیهی است تحکیم مناسبات و شکل گیری بلوک های جدید منطقه ای به ویژه با حضور دیگر بازیگران مهم و نو ظهور آسیایی، نوید بخش تقویت و تثبیت روندهای چندجانبه گرایی در سطح جهانی خواهد بود.

در پایان و با توجه به زمان این دیدار که همزمان با اوج مسایل دور هشتم مذاکرات وین صورت گرفته‌است باید دید آیا تعاملات پرقدرت ایران با دو قدرت شرقی یعنی چین و روسیه می‌تواند یخ مذاکرات و پرانتزهای برجا مانده در متن توافق را باز کند یا خیر.