تبعات استعفای الحریری

حسن هانی زاده

سعد الحریری نخست وزیر مامور تشکیل کابینه جدید لبنان تهدید کرد که اگر خواسته های وی برای تشکیل کابینه مورد توجه قرار نگیرد از ادامه تلاش برای شکل گیری این کابینه منصرف خواهد شد.

مهلت سعد الحریری برای تشکیل کابینه جدید به پایان رسیده و بر اساس قانون اساسی لبنان پارلمان این کشور می تواند رأی تمایل به گزینه جدیدی برای تشکیل کابینه بدهد و فرد مورد نظر را به رئیس جمهوری، معرفی کند. سعد الحریری در گذشته نیز ۳ دوره مامور تشکیل کابینه شده بود و پس از استعفای حسان دیاب نخست وزیر سابق لبنان برای چهارم از سوی میشل عون مامور تشکیل کابینه شده است.

دخالت آمریکا، عربستان و جریان های داخلی ضد مقاومت اسلامی مانع تشکیل کابینه از سوی سعد الحریری شده و این امرممکن است به فرو پاشی تدریجی حاکمیت در لبنان منجر شود. استعفای کابینه حسان دیاب پس از انفجار بندرگاه بیروت در ۱۴ مرداد ۱۳۹۹، بدهی ۸۵ ملیارد دلاری لبنان به خارج، افزایش نرخ بیکاری تا ۴۰ درصد، سقوط ارزش لیر لبنان و افزایش شدید نرخ تورم شرایط کاملا دشواری برای این کشور کوچک اما تاثیر گذارمنطقه ای ایجاد کرده است.

مشکلات عمده فرا روی سعد الحریری برای تشکیل کابینه جدید فشار داخلی و خارجی برای حذف حزب الله از صحنه های سیاسی است که این امر قطعا به تقابل جریان های ۱۴ مارس و ۸ مارس منجر خواهد شد. جریان ۱۴ مارس که در تقابل با جریان ۸ مارس است، تلاش دارد تا مانع مشارکت حزب الله در کابینه اینده سعد الحریری شود در حالی که جریان ۸ مارس وابسته به مقاومت اسلامی بیشترین کرسی های پارلمان لبنان را در اختیار دارد.

سعد الحریری قراربود که ترکیب کابینه خود را با ۱۸ وزیر معرفی کند اما وجود ۶ وزیر طرفدار مقاومت اسلامی لبنان موجب شد تا آمریکا و عربستان با ترکیب کابینه جدید مخالفت کنند. حسان دیاب نخست وزیر مستعفی لبنان که همچنان ریاست کابینه پیشبرد امور را تا تشکیل کابینه جدید به عهده دارد نسبت به شکست تلاش های مشترک میشل عون رئیس جمهوری، نبیه بری رئیس پارلمان و سعد الحریری مامور تشکیل کابینه جدید هشدار داد.

کابینه حسان دیاب پس از انفجار بندرگاه بیروت در ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ استعفای خود را تسلیم میشل عون رئیس جمهوری لبنان کرد. از آن زمان تا کنون که بیش از ۱۰ ماه می گذرد رئیس جمهوری لبنان با چند شخصیت سیاسی برای تشکیل کابینه رایزنی کرد اما این رایزنی ها به دلیل دخالت داخلی و خارجی بی نتیجه ماند.

از آنجایی که حزب الله لبنان و جریان ۸ مارس بیش از نیمی از ۱۲۸ کرسی پارلمان را در اختیار دارند لذا در صورت حذف حزب الله از ترکیب کابینه سعد الحریری رأی مخالف به این کابینه خواهند داد. گفته می شود سعد الحریری به دلیل بروز اختلاف سیاسی با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان به سمت جریان مقاومت اسلامی متمایل شده و در ترکیب کابینه جدید خود ۶ وزارتخانه کلیدی را در اختیار جریان ۸ مارس قرار داده است.

این امر خشم آمریکا و عربستان را برانگیخته و این دو کشور تهدید کرده اند که اگر ترکیب کابینه تغییر نکند و وزرای طرفدار حزب الله از این ترکیب خارج نشوند، سعد الحریری و کابینه وی را تحریم خواهند کرد. سعد الحریری نیز اخیرا در دیدار با علمای اهل سنت و رهبران جریان های مسیحی مارونی لبنان تهدید کرد که از تشکیل کابینه جدید انصراف خواهد داد اما علمای اهل سنت لبنان وی را به ادامه تلاش برای یافتن یک راه حل میانه تشویق کردند.

اکنون شرایط شکننده ای بر لبنان حاکم است و اگر سعد الحریری از ادامه تلاش برای تشکیل کابینه وحدت ملی انصراف دهد قطعا لبنان وارد فضای پر تنشی خواهد شد که برنده این تنش ها رژیم صهیونیستی خواهد بود. اما تنها برگ برنده ای که در دست سعد الحریری باقی مانده این است که بدون توجه به فشارهای آمریکا و عربستان یک کابینه انقلابی و یکدست تشکیل دهد و شرایط را به گونه ای رقم بزند که قدرت تاثیرگذاری آمریکا و عربستان در لبنان کاهش یابد.