در گفت‌وگوی صبح امروز با یک نویسنده، کارگردان و پژوهشگر مطرح شد:
ارتباط کلامی مؤثر شاه‌راه زندگی بهتر
سعید بابایی
همه ما تاکنون در جمع‌هایی و بحث‌هایی که از نگاه جامعه‌شناسانه و جهان‌بینی ما نشاءت گرفته حضورداشته‌ایم و بیشمار وقت‌هایی که در میانه حرف‌های فرد مقابلمان پریده و در نگاهی توجیهانه، مطلب خود را به کرسی نشانده‌ایم. ما باید یاد بگیریم که در جمع چگونه صحبت کرده و نگاهمان را به فرد مقابلمان بباورانیم و این‌همه مشکلات مردمان ما ایران‌زمین است . باید فن بیانمان را قوی‌تر و ادبیات سخنوری‌مان را راسخ‌تر از پیش به جلو سوق دهیم. در نشستی که برای رونمایی کتاب فن بیان رامین کاوه در مکانی صمیمی که بیشمار هنرمندان موسیقی و ادبی گرد هم آمده بودند، حضور یافتم و هریک صحبتی و نگاهی از جهان هنر و اندیشه را برای دیگری بازگو می‌کردند و چقدر حس خوبی برایم رقم‌زده شد. رامین کاوه مؤلف سه کتاب در زمینه ادبیات داستانی و یک کتاب (پژوهشی-تالیفی) در زمینه سخنوری و فن بیان است. همکاری با مجلاتی مثل ماهنامه « دال» و ماهنامه «بی‌محابا» در قالب مقالات پژوهشی و تألیفی همین‌طور داستان کوتاه، همکاری در زمینه بازیگری، کارگردانی و نویسندگی به مدت ده سال با انجمن نمایش خراسان شمالی، برخی نمایش‌ها : «آرش» ، « هفت قدم رنج» ، «عشق‌آباد» و « آنتیگونه» و آموزش فن بیان و صداسازی از دیگر فعالیت‌های وی می‌باشد.
چه چیزی باعث شد در این مورد کتابی بنویسید؟
ارتباط درست و توام با احترام به‌نحوی‌که خواسته‌ها و اهداف شما را برآورده کند، چه بخواهیم چه نخواهیم مسئله بسیار مهم نیز در زندگی است. چراکه انسان موجودی اجتماعی و لاجرم تمامی کنش‌های اجتماعی‌اش نتیجه ارتباطات است. در میان انواع ارتباط، مهم‌ترین روشی که ما به‌وسیله آن ارتباط برقرار می‌کنیم حرف زدن است یا همان ارتباط کلامی. شاید شما هم با من موافق باشید که یکی از مشکلات و موانعی که امروز بر سر راه بسیاری از ما قرار دارد، مشکل ارتباط است. به‌خصوص در ارتباط کلامی. بسیاری را دیدم که حرف دلشان را به‌راحتی نمی‌توانند بگویند. خواسته‌هایشان را نمی‌توانند ابراز کنند. حتی اگر به چیزی اعتراض داشته باشند در بیان اعتراض هم دچار مشکل هستند. کافی است مشکلات خانوادگی را مرور کنید. بیشترین مشکلات زاییده سوءتفاهمات است. سوء تفاهماتی که منشأ آن در بیان نادرست احساسات و افکار قرار دارد. در دل من چیزی است و وقتی بیانش می‌کنیم طور دیگری فهمیده می‌شود. در کارمان متخصص هستیم اما وقتی می‌خواهیم گزارشی ارائه دهیم بیانمان ناقص و نارسا است درنتیجه توانمندی‌هایمان دیده نمی‌شود. همه این‌ها باعث شد تا تلاش کنم هرچند گامی کوچک برای رفع این مشکل در جامعه فارسی‌زبان بردارم .
در نحوه بیان و صحبت کردن در خانواده‌ها به‌طور خاص چه تأثیری دارد؟
بخش بزرگی از بهبود شرایط روحی و روانی در خانواده به دوش همین نحوه صحبت کردن است. اگر در اختلافات یا دلخوری‌های خانوادگی دقیق شوید متوجه خواهید شد که مقصر اصلی در دلخوری‌ها و آسیب‌هایی که به شادابی خانواده لطمه می‌خورد، ارتباط کلامی نامناسب است. قبول دارم که مشکلات اقتصادی وجود دارد، همین‌طور مشکلات فراوان اجتماعی، اما اینکه چگونه باهم ارتباط می‌گیریم، چطور احساساتمان را نسبت به این مشکلات بیان می‌کنیم و چطور با ارتباط کلامی صحیح می‌توانیم با دیگران ابراز همدردی کنیم، همه این‌ها شرایط روحی و روانی خانواده را می‌سازد. هیچ‌کس با اعضای خانواده خود دشمنی ندارد ، همه بهروزی و سعادت اعضای خانواده‌شان را آرزو می‌کنند. اما مسئله اینجاست که چقدر توانایی داریم تا این احساسات عمیق و زیبا را به نحوی اثرگذار بیان کنیم، یا اگر دچار مشکل شدیم چطور افکار و خواسته‌هایمان را به دیگر اعضای خانواده انتقال دهیم؟ بسیاری از ما از صحبت کردن در ساده‌ترین شکلش هم فراری هستیم. همیشه به دنبال راهی هستیم تا صحبت را کوتاه کنیم. اشکال، همین‌جاست ما درنیافتیم که ارتباط کلامی درست بخش عمده‌ای از مشکلات و احساسات بد ما در خانواده را تغییر خواهد داد.
آیا این کتاب تمام پرسش‌ها در این خصوص را پاسخ می‌دهد؟
پاسخ کوتاه این است که نه. این کتاب مطالب بسیار زیادی به‌صورت فشرده و با ساده‌ترین شکل ممکن به مخاطب انتقال می‌دهد. اما قطعاً همه مطالب در این حوزه را نمی‌توان در یک کتاب جای داد. اما در این کتاب تلاش شده است تا هم به موانع ذهنی پرداخته شود و هم به مهارت‌های موردنیاز برای ارتباط کلامی. سعی شده تا مجموعه کاربردی تهیه شود که هم‌زمان با مختصر بودن مفید هم باشد. البته بسیار خوشحالم که تاکنون بازخوردهای بسیار خوبی از مخاطبان گرفتم. همه‌کسانی که بعد از خواندن کتاب با من تماس گرفته‌اند، از مفید بودن و قابل‌فهم بودن کتاب گفته‌اند و همین امر موجب شده است تا هم من و هم انتشارات جغد تصمیم بگیریم این کتاب با شماره‌های دیگری ادامه پیدا کند و مباحث تکمیلی به آن افزوده شود. اما همین کتاب با داشته‌های فعلی‌اش گره‌های زیادی را بازخواهد کرد، مسیر مشخصی به مخاطب می‌دهد تا در آن مسیر مهارت‌های کلامی خود را افزایش دهد. البته برای مشهدی‌ها دوره‌ها و ورکشاپ هایی هم در همین زمینه برگزار می‌کنم که همه آن‌ها به‌صورت کارگاهی بوده و در آن‌ها تلاش می‌کنم تا نفربه‌نفر با توجه به ویژگی‌های شخصیتی‌شان در مسیر توسعه مهارت‌های کلامی همراهشان باشم.
با این حساب به نظر شما این کتاب برای همه می‌تواند مفید باشد؟
بله. برای تمام کسانی که در محیط خانوادگی یا کاری، برای بیان نظرات و احساسشان موانعی احساس می‌کنند مفید است. تجربه دوره‌های آموزشی نشان داده خانم‌های خانه‌دار با تقویت این مهارت‌ها و توجه دقیق به برقراری ارتباط درست با شوهر و فرزندانشان توانسته‌اند محیط شادتر و بهتری در خانه ایجاد کنند. می‌خواهم بگویم مقوله ارتباط بدون توجه به شغل یا کاری که انجام می‌دهیم و صرف‌نظر از محیطی که در آنیم بسیار بااهمیت و تأثیرگذار است. دانشجوها بعد از توجه به این مفاهیم در ارائه‌های علمی موفق‌تر عمل کردند. به‌طورکلی این کتاب مفاهیمی را انتقال می‌دهد که برای همه و در تمام محیط‌ها می‌تواند مؤثر باشد. البته بدیهی است که اگر کسانی قصد داشته باشند به‌عنوان سخنران یا مذاکره‌کننده ظاهر شوند باید تخصصی‌تر و به همراه مربی جلو بروند، اما این کتاب به ساده‌ترین صورت بنیان‌های ارتباط کلامی را بررسی کرده و به شما می‌گوید به چه چیزهایی برای سخن گفتن بهتر احتیاج دارید و چه توانایی‌هایی را باید در خود تقویت کنید.
برای آینده در این مسیر برنامه‌هایی دارید؟
البته من همواره مشغول برگزاری دوره‌های آموزشی هستم و این کار را ادامه خواهم داد. برای اینکه آدم‌ها با توجه به خصوصیات درونی‌شان نحوه بیان متفاوت دارند مثلاً یک آدم درون‌گرا به نحوی متفاوت از دیگران به ابراز افکار و احساساتش می‌پردازد، برای همین در دوره‌ها شخص به شخص آموزش‌ها انجام می‌شود و امیدوارم در آینده کامل‌تر و اثرگذارتر شوند. همچنین به امید خدا قصد داریم با همکاری همین ناشر شماره‌های بعدی این کتاب را با تمرکز بر مذاکرات و آموزش گفتگوهای مؤثر به هم‌وطنان ارائه دهیم که امیدوارم آن کتاب هم توجه مخاطبین را جلب کند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.