روز بازگشت آدم

روز عرفه، روزی است که خداوند توبه آدم (ع) و داوود را قبول فرمود. در عظمت و بزرگی روز عرفه و قبولی توبه در آن، همین روایت بس که امام صادق(ع) فرمود: من لم یغفر له فی شهر رمضان لم یغفر له الی قابل الّا ان یشهد عرفه؛ کسی که در ماه رمضان بخشیده نشود، برای او بخششی، (در مواقع دیگر سال) نخواهد بود جز اینکه در عرفه حاضر باشد.

یکی از فرصت های مهم در روز عرفه، که بسیار مورد تأکید ائمه معصومین و بزرگان دین قرار گرفته است، فرصت دعا و مسئلت از خداوند است. بنا به فرموده امام سجاد(ع) این روز روزی است که در آن درهای رحمت الهی باز بوده و خداوند عطای خود را بر مردم گسترانیده و بر همگان تفضّل فرموده است، به همین خاطر توبه در آن مقبول و دعا به اجابت خواهد رسید.

در روایتی آمده است که امام سجاد(ع) در روز عرفه مردان و زنانی را دید که گدایی می کنند فرمود «هؤلاء شرار خلق اللّه، الناس مقبلون علی اللّه و هم مقبلون علی النّاس» اینها بدترین خلق خدا هستند (زیرا رحمت خداوند در این روز را نادیده گرفتند همانا) مردم به خدا روی می آورند و آنها روی به مردم می آورند.

در مورد زیارت امام حسین(ع) در روز عرفه فوائد و فضیلت های بسیاری وارد شده که حاکی از اهمیّت و جلالت شأن و بزرگی امام حسین(ع) و زمین کربلا است. آنچه از ظاهر برخی روایات معلوم می شود آن است که روز عرفه خداوند ابتدا بر زوار قبر امام حسین توجه می فرماید و آنگاه به حاضران در عرفات.

توجه به این نکته ضروری است که زیارتی دارای فضیلت و ثواب های مذکور است که همراه با معرفت و شناخت باشد، چنانکه در روایت امام صادق(ع) است که فرمود: «من اتاه فی یوم عرفه عارفاً بحقه کتب له الف حجّة و الف عمرة مقبولة و الف غزوة مع نبیّ مرسل او امام عادل» هر کس در روز عرفه به زیارت حسین(ع) بیاید در حالیکه حق او را بشناسد، خداوند برای او ثواب هزار حج و هزار عمره مقبول و هزار غزوه می نویسد که همراه نبی مرسل یا امام عادلی بر پا کرده باشد.

پس روز عرفه روز بهره گیری از فرصت های بسیاری است که بواسطه فزونی رحمت خداوند در این روز می توان از آنها بهره گرفت، روزی که تنها در سال یک بار به انسان رو می کند.

تاریخچه عرفات

عرفات مکانی است که حضرت آدم علیه‌السلام اعتراف به گناه و تقصیر خود کرد و مورد مغفرت خداوند قرار گرفت. به همین جهت عرفات نامیده شد. تمام انبیا و پیامبران در این مکان مشمول عنایت حق تعالی شده و اظهار بندگی نموده‌اند و همچنین امام حسین (ع) در حالیکه با جمعی از بستگان و یارانش به این مکان رسیدند، به درگاه خداوند تضرع و زاری نمودند. از جمله دعاهای مشهور این روز دعای حضرت سید الشهداء (ع) امام حسین (ع) است. بشر و بشیر پسران غالب اسدی روایت کرده‌اند که روز عرفه در عرفات در خدمت آن حضرت بودیم، پس از خیمه بیرون آمدند با گروهی از اهل بیت و فرزندان و شیعیان با نهایت تذلل و خشوع رو به سوی کعبه دعای عرفه را زمزمه فرمودند.

روز روا شدن حاجت‌ها

فاطمی‌نیا عالم مجتهد خطیب، عارف و استاد اخلاق، مورخ اسلامی و کتابشناس درباره عظمت این روز این‌گونه بیان می‌کند: «نهم ماه ذی الحجه یعنی روز عرفه را از دست ندهید. روز عرفه روز روا شدن حاجت‌هاست.»

ایشان در ادامه با برشمردن رحمت ویژه خداوند در روز عرفه می‌افزاید: «سید الساجدین حضرت امام سجاد علیه السلام سائلی را دید که روز عرفه دست نیاز به بندگان دراز کرده است، تعجب می‌کنم تو از یک بشر سؤال می‌کنی در حالی که امروز بچه‌هایی که در رحم مادرانشان هستند هم امید به رحمت خداوند دارند و تو داری از مردم طلب می‌کنی!»

آیت‌الله فاطمی‌نیا با یادآوری شهادت حضرت مسلم در روز عرفه، تاکید می‌کند: «نمک و چاشنی روز عرفه، توسل به حضرت مسلم بن عقیل (ع) است. من متأسفم از اینکه این موضوع کمتر یادآوری می‌شود. روز نهم ذی الحجه اولین شهید راه کربلا به شهادت رسیده است، و اساساً توسل به حضرت مسلم، روح عبادات در روز عرفه است.»

وی با تاکید بر دقت در مضامین دعای عرفه، تصریح می‌کند: «اگر مقدور بود، دعای عرفه امام حسین علیه السلام را مطالعه کنید. باور کنید من منکر ثواب نیستم اما این ثواب پدر بعضی از مردم را درآورده است. بزرگان ما می‌گفتند برای انسان‌شدن بخوانید، ثواب خودش خواهد آمد! در مضامین‌ دعای عرفه دقت کنید که بسیار زیباست. دعای عرفه افتخار شیعه است.»

اصلاح اعتقادات انسان

حجت‌الاسلام‌ والمسلمین شیخ حسین انصاریان نیز درباره دعای عرفه  می گوید: بخشی از این دعا که با «انت الذی» آغاز می‌شود، به اصلاح اعتقادات انسان می‌پردازد تا او را به نقطه‌ی توحید برساند. می‌خواهد به انسان بگوید که درمان، دنیا و آخرت تو نه در دست پول، نه در دست قدرت، نه در دست داخلی و نه در دست خارجی است و کلیددار عالم تنها یک نفر و آن‌هم پروردگار است. پروردگار نیز کسی است که اباعبدالله او را با کارهای خود به انسان شناسانده است: تویی که مرا پوشاندی، تویی که مرا سیراب کردی، تویی که مرا سیر کردی، تویی که مرا از تنهایی درآوردی و همین‌طور تویی که از درون من، مرا به خودت و انبیایت هدایت کردی.

این خطیب توانا می افزاید: در اینجا هم اباعبدالله بحث اعتقادی را به‌صورت کامل ارائه می‌دهد و هم اگر انسان این نوع صحبت کردن را بفهمد، برایش تلطیف روح ایجاد می‌شود. لذا آن‌هایی که اهل دعا هستند، زمانی که جملات این دعا را می‌خوانند، نمی‌توانند از گریه خودداری کنند.

انسان می‌بیند که وجود حضرت سیدالشهدا با پروردگار عالم طوری حرف می‌زند که روحیه‌ی خواننده و شنوده را تلطیف می‌کند و جلوه‌ی رحمانی خداوند را از عمق وجود انسان تجلی می‌دهد.

وی خاطرنشان می کند: اگر یک تفسیر خلاصه با زیباترین انشا و بهترین مطلب از عرفه به دست بیاید و در کل کشور منتشر شود یا اینکه چند روز مانده به برگزاری دعای عرفه، افراد خوش‌ذوقی در صداوسیما فرازهای این دعا را تشریح کنند، برای مردم فایده‌ی بسیاری دارد. خوب است مردم نیز قبل از عرفه، با پروردگار عهد کنند که تا عرفه بهترین بهره را از معلمی اباعبدالله بگیرند و تا آخر عمر آن را به کار ببرند تا با بازگشت از این عرصه، به عنصری بسیار مهربان برای خانواده و مردم تبدیل شوند؛ عنصری که در برابر ستمگران مانند کوه و در مقابل مؤمنان، مهربان است.

انتهای خبر/