روزنامه‌ها با ادبیات چه می‌کنند؟

بیست و دومین نشست از سلسله نشست‌های ادبی شمس با موضوع «ادبیات داستانی و مطبوعات» ویژه روزنامه‌نگاران در بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مرکز اسناد آستان قدس رضوی برگزار شد. در این مراسم مدیران مسئول، سردبیران صفحه‌های ادبی روزنامه‌ها، نویسندگان، داستان‌نویسان، روزنامه‌نگاران قدیمی و مدیران فرهنگی مشهد حضور داشتند.

 

نقش رسانه در ادبیات

ابتدای این نشست محمدهادی زاهدی رئیس سازمان کتابخانه‌ ها، موزه‌‌ها و مرکز اسناد آستان قدس اشاره‌ای به نشست‌های ادبی شمس کرد و گفت: ادبیات سند هویت ایرانی و مردمان این سرزمین است و در واقع تمام خاطرات گذشته، راه‌های نرفته و دوران پیموده شده در ادبیات فارسی انعکاس دارد. روزگاری زبان شیرین فارسی به‌عنوان زبان رسمی قدرت‌ها و حکومت‌های غیرایرانی استفاده می‌شد و آن‌ها در حکومت خودشان به گویش و خوانش زبان فارسی افتخار می‌کردند. در کشوری مثل هندوستان هزاران سند و کتاب داریم که به زبان فارسی به‌نگارش در آمده است و حتی تا قرن‌های متمادی زبان شبه قاره هند زبان فارسی بوده است. در دولت عثمانی هم مشابه این وضعیت دیده می‌شود و در آن‌جا می‌بینیم شاعر بزرگی چون مولانا با شمس دیداری دارد و باعث اتفاقات خوش یمنی می‌شود. در هرصورت گذشته پرافتخاری داشتیم و در بیشتر کتاب‌ها، اسناد، رساله‌ها، کتیبه‌ها، معماری‌ها و بناهای باستانی از ابیات شاعران بزرگ استفاده کردند .

ذاکری بابیان این‌که امروزه اهل قلم وارث چنین بزرگانی هستند اظهار داشت: اکنون وظیفه بسیار خطیر و بزرگی بروی دوش ما قرار دارد و این زبان را که نشانه عشق، انسانیت و دردهای عمیق انسانی است تبلورش در اشعار بزرگان این مرزوبوم همچون سعدی، حافظ و مولانا دیده می‌شود. این جلسه باید آغاز حرکت جدی‌تر و دقیق‌تر در حوزه ادبیات باشد و نقش روزنامه‌ها در پیرایش و بالندگی ادبیات فارسی بسیار ستودنی و قابل ارزش است، اگر ادبیات و زبان رسانه‌ای ما از لحاظ محتوا و گویش درست شود به‌جرأت می‌توان گفت اتفاق خوبی در ادبیات خواهد افتاد.

 

تاریخچه مطبوعات خراسانی

ابوالفضل حسن‌آبادی مدیر امور اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی درباره مرکز مطبوعات آستان قدس گفت: این مرکز به‌عنوان بزرگترین مرکز اسناد در سطح کشور مطرح است و البته کمی ناشناخته است. در آرشیو این مرکز 2 میلیون نسخه مطبوعات قرار دارد و درمخازن و اسناد بیش از 32 هزار و پانصد عدد گاهنامه، سالنامه و مجله وجود دارد. همچنین اولین روزنامه‌های که در کشور در دوره قاجار به‌چاپ رسیده است مثل « اتفاقیه »، « کاغذ اخبار» تا روزنامه‌های اخیر در این مرکز در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد.

وی اشاره‌ای به نقش ادبیات و خاندان‌های روزنامه‌نگار در خراسان کرد و گفت: در خراسان بزرگان ادبی در رسانه‌ها فعال بودند و یکی از دلایل ماندگاری روزنامه در خراسان حضور این افراد در مطبوعات است. روزنامه‌نگاران ادیب و قدیمی مانند خاندان »بهار« و «آل داوود» را داریم، ملک‌الشعرای بهار به‌عنوان شاعر، روزنامه‌نگار و سیاست‌مدار مطرح است و پدرش میرزا محمدکاظم صبوری، ملک‌الشعرای آستان قدس رضوی در زمان ناصرالدین شاه بود و مقامی که پس از درگذشت پدر، به‌فرمان مظفرالدین شاه به محمدتقی بهار رسید. خاندان پدری بهار خود را از نسل میرزا احمد کاشانی قصیده‌ سرای سرشناس عهد فتحعلی شاه می‌دانند و به همین جهت پدر بهار تخلص صبوری را برگزید. بهار با کمک پسرعموی خود احمد بهار در سال 1328 روزنامه »نوبهار» که افکار حزب دموکرات بود منتشر ساخت و این روزنامه پس از مدتی به‌دلیل مخالفت قوای روسیه در ایران تعطیل شد، سپس بعد از مدتی روزنامه «تازه‌بهار« را چاپ و منتشر می‌کند و این روزنامه پس از مدتی به‌دستور وثوق‌الدوله وزیر خارجه تعطیل و بهار دستگیر و به تهران تبعید می‌شود. وی درباره خاندان «آل‌داوود» در خراسان گفت: این خاندان متأسفانه در مشهد کمتر به آن پرداختند و «فضل‌الله» آل داوود در مشهد مجله ماهنامه «الکمال» را تأسیس کرد که مطالب آن دینی و راجع به آیات قرآن، دین و اخلاق و گاهی اشعاری به اسم ادبیات بود.

در پایان رئیس سازمان اسناد بیان کرد: اکنون با توجه به‌گذشته پرافتخار مطبوعات در خراسان باید نگاه ویژه‌ای به مطبوعات و روزنامه‌نگاران انداخته شود و روزنامه وضعیت حال هر دوره‌ای است و ادبیات هر منطقه را بومی کرده است.

 

 

گزارشی از مرجان فرهمند

image_print
289 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *