انقلاب از نگاه نزدیک

حجه الاسلام حمید خادم پژوهشگر و استاد حوزه، یکی از اعضای فعال درجریان مبارزات انقلاب بهمن ماه 1357 در شهر مشهد میزبان روزنامه «صبح امروز» بود و این بهانه‌ای شد تا تاریخ مبارزات انقلابی در مشهد را از زبان وی جویا شویم.

انسان ها باید از تاریخ درس بگیرند

در اینکه تاریخ یک تجربه بزرگ است که انسان ها می بایست از ان درس بگیرند شکی نیست و هیچ کس تردیدی در این ندارد که تاریخ انسانها را در زمانه نگه می دارد. تاریخ وقتی ارزش پیدا می کند که بدون غرض و جانبداری و دقیقا به همان شکلی که اتفاق افتاده است نوشته شود . همیشه در تاریخ مسائلی وجود دارد که بسیار سرنوشت ساز هستند و آن ها هستند که باید شکافته شوند. بعضی جریانات هستند که به طور مستقیم در صحنه ها وجود ندارند ولی در واقع آن ها هستند که در ان لحظات جریانات را هدایت می کرده و در شکل گیری رویداد اثر گذار بوده اند . وقتی امام به سید حمید روحانی فرمودند که تاریخ را شما بنویسید، یک نکته بسیار ظریفی در آن بیان شده بود. امام فرمودند تاریخ را آن گونه که واقع شده از زبان مردم بنویسید نه از زبان حاکمان، چرا که حاکمان تاریخ را همیشه به نفع خود نوشته اند.

شکل گیری شورای سلطنتی

یکی از تلاش هایی که شاه برای بقای حکموت خود انجام داده است ودر مورد ان کمتر صحبت شده است. تشکیل شورای سلطنتی توسط شاه بود. این که این شورا چگونه و چرا تشکیل شده است؟ چه کسانی در آن حضور داشتند؟ وظیفه این شورا چه بوده است ؟ امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب با ان چگونه برخورد کرد؟ در پشت صحنه شورا چه می‌گذشت؟ و سرنوشت آن به کجا ختم شد؟ سوال های بسیار مهمی است که باید به آن‌ها پاسخ داده شود. شورای سلطنتی در 23 دی ماه 1357 با دستور مستقیم شاه تشکیل شد. تاریخ تشکیل آن 3 روز قبل از خروج شاه از کشور بود ولی اینکه تصمیم و زمزمه تشکیل این شورا از چه زمانی مطرح شده است بر می‌گردد به زمانی که شریف امامی به عنوان نخست وزیر بر سر کار بود و علی امینی به عنوان سیاستمداری که سابقه نخست وزیری را داشت به شاه پیشنهاد کرد که جهت خاموش کردن اتش نا آرامی ها، شورای سلطنتی را با حضور افرادی که دوستی و نزدیکی با حاکمیت نداشته و به نوعی از منتقدین حکومت بوده و با شاه زاویه داشته اند تشکیل شود. دلیل انتخاب این افراد با چنین سابقه ای این بود که مردم به این باور برسند که شاه و حکومت پهلوی دارد از پوسته خودش خارج می شود و همانطور که شاه در هنگام رفتنش از ایران در 26 دی ماه گفت که من صدای انقلاب شما را شنیده‌ام. آن گونه به نظر برسد که می خواهد حکومت را به خواست مردم تغییر بدهد ولی شاه به هیچ وجه با پیشنها امینی موافق نبود و هر چه امینی به این موضوع اصرار می‌کرد شاه از انجام آن سر بازمی زد.علی امینی در ماه‌های آبان و آذر 1357 از شاه خواست که این موضوع حتما انجام شود و شرط کرد که اعضاء این شورا ضرورتا نباید پس از تحولات سال 1342 وابستگی آشکاری به رژیم پهلوی داشته باشند و آن گونه شود که سران انقلاب و مردم حس کنند که به مقصود خود رسیده‌اند.

ادامه دارد …

گزارشی از علی روغنگران