خلیجی که همیشه فارس می‌ماند

«خلیج فارس» باعث جمع‌آوری هزاران کتاب درسی در بحرین شد. در ادامه تلاشهای بی ثمر ونابخردانه‌ای که چند دولت عربی منطقه مدت‌هاست برای تغییر نام خلیج فارس به خلیج ع.ر.ب.ی می‌کنند. این بار بحرین 17 هزار کتاب درسی را به خاطر آمدن عنوان خلیج فارس در آنها جمع‌آوری کرده تا پس از عوض کردن نام خلیج فارس با عنوان جعلی خلیج ع.ر.ب.ی؟! اقدام به چاپ مجدد آن‌ها کند.

وزارت آموزش بحرین 17 هزار کتاب درسی انگلیسی سوم ابتدایی را به دلیل استفاده از نام خلیج فارس جمع‌آوری و از دور خارج کرده تا سپس نسخه به قول انها تصحیح‌شده را دوباره چاپ کند.

خبرگزاری رویترز روز دوشنبه 23 بهمن به نقل از خبرگزاری رسمی بحرین نوشت که وزارت آموزش و پرورش بحرین کار بازنشر این کتاب‌ها را به یک شرکت خارجی سفارش داده، اما نام این شرکت را فاش نکرده است. سفارش دولت بحرین مبنی بر بازنشر کتاب‌های انگلیسی پایه سوم دبستان با «درج مضامین به گفته انها صحیح واستفاده  از عنوان جعلی خلیج ع .ر . ب .ی؟! به جای  خلیج فارس بر روی نقشه جغرافی» است.

خبرگزاری بحرین می‌نویسد دولت این کشور در هنگام توزیع کتاب‌ها متوجه این «اشتباه» شده و مجبور به تصحیح آنها شده است.

نماد تاریخ، فرهنگ و تمدن

خلیج فارس نماد تاریخ، فرهنگ و تمدن کهن ایرانی به شمار می‌رود و به عنوان مهد تبادل اقتصادی خاورمیانه شناخته می‌شود. آبراهه‌ای راهبردی که در طول سالیان متمادی دولت‌ها ی استعمارگر در جهت تصاحب نام آن بر آمده اند اما این رویای محال با اقتدار و صلابت ایرانیان هرگز به حقیقت نخواهد پیوست.

خلیج فارس به عنوان مهمترین گذرگاه نفتی جهان با تمدن ایران پیوندی ناگسستنی دارد و از جمله نام‌هایی به شمار می‌رود که از گذشته تا کنون در اسناد، مکاتبه‌ها و قراردادها میان همه اقوام و ملت‌های دور و نزدیک استفاده شده است.

برخی از کشورها در سالیان گذشته به جای استفاده از نام خلیج فارس نام مجعول خلیج ع.ر.ب.ی؟! را به کار برده و برخی از رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها نیز که همسو با آنان هستند، از این نام نادرست استفاده کرده اند. کم اهمیت جلوه دادن جایگاه ایران در منطقه و نظام بین الملل و تحریف تاریخ از مهمترین دلیل‌های این کشورها و دولتمردان به شمار می‌رود تا بدین وسیله به اهداف سیاسی خود دست یابند.

خلیج فارس با قدمتی دیرین سده‌های متمادی است که در میان جهانیان با این عنوان شناخته می‌شود و هیچ کشور و دولتی نخواهد توانست نام آن را تغییر دهد زیرا مردمان این دیار کهن با شجاعت و رشادت در برابر این کارشکنی‌ها می‌ایستند و اجازه تعدی به آن را به بیگانگان نخواهند داد.

در این میان برخی از سیاستمداران جهان با توجه به منافع نا حق خود به جعل این عنوان پرداخته اند که در آخرین ادعا دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا در سخنرانی خود در 13 اکتبر 2017 میلادی درباره سیاست‌های جدید آمریکا در برابر برجام از واژه مجعول خلیج ع.ر.ب.ی؟! استفاده کرد و دگربار نشان داد که نه تنها سیاستمدار کارآمدی نیست بلکه بر جغرافیا و تاریخ جهان نیز اشرافی ندارد. این عمل با واکنش شدید دولتمردان و مردم ایران روبرو شد و همچنین تعجب دیگر سیاستمداران جامعه بین الملل را بر انگیخت.

یک نام تاریخی

کتیبه‌ ایرانیِ داریوش بزرگ در سوئز با قدمتی نزدیک به 2 هزار 500 سال، قدیمی‌ترین اثری است که از عنوان «دریای پارس» استفاده شده که در متن آن حک شده است: «فرمان دادم که آبراهی بکَنَند از رودی به نام نیل تا دریایی که از پارس می‌آید».

جغرافیدانان دوران باستان همواره در نامگذاری سرزمین‌ها، کوه‌ها، دریاها و … ریشه‌هایی را در نظر داشتند و بیشتر دریاها و دریاچه‌ها مانند خلیج فارس، دریای چین، اقیانوس هند و … را با توجه به قرار گرفتن در نزدیکی کشورها نامگذاری می‌کردند. ناحیه جنوب غربی ایران به نام پارس از 2 سلسله ساسانی و هخامنشی تشکیل شده بود و به همین دلیل دریای مجاور این منطقه «دریای پارس» نامیده و اینگونه در تمامی نقشه‌های کهن نام خلیج فارس ثبت شد. یونانیان باستان از جمله بطلمیوس، این خلیج را «پرسیکوس سینوس» یا «سینوس پرسیکوس» که همان خلیج فارس است، نامیده است.

وجود نام خلیج فارس در تاریخ اعراب

جغرافیدانان و تاریخدانان مشهور عرب از همان سده‌های نخستین اسلام این دریا را به نام خلیج فارس می‌شناختند. «ابوالفداء» مولف کتاب «تقویم البلدان» که از جایگاه خاصی برخوردار است در اثر خود از دریای فارس یاد می‌کند و زمانی که حدود فارس را شرح می‌دهد، می‌نویسد: «حد غربی فارس خوزستان است. همه حد غربی تا شمال حدود اصفهان است و جبال و حد جنوبی آن دریای فارس است…» بنابراین آنچه که در متون تاریخ دیده می‌شود و جغرافیدانان عرب بر آن گواهی می‌دهند، این است که «خلیج فارس» در همه ادوار تاریخ به این نام بوده است.

«بحرفارس، البحر الفارسی، الخلیج الفارس و خلیج فارس» عنوان‌هایی به شمار می‌رود که مورخان عربمسلمان در معرفی و اشاره به این آبراهه از آن بهره برده‌اند. «ابن حوقل، ابن خردادبه و استخری» سه تن از جغرافیدانان صاحب ‌نام عرب مسلمان در آثار خود خلیج فارس را در زمره مبادی مهم بازرگانی در مشرقزمین و به ویژه در صدر اسلام دانسته‌اند.

«ابن بلخی» مورخ عرب و ایرانی تبار که از بزرگان باختر است در «فارس ‌نامه» خود تنها خلیج فارس را می‌شناسد و راه‌های خلیج فارس را به مناطق مختلف ایران و سرزمین‌های دور و نزدیک دیگر معرفی می‌کند.

کتاب «حدود عالم من المشرق الی مغرب» از قدیمی‌ ترین کتاب جغرافیا به زبان فارسی محسوب می‌شود که در 372 هجری تالیف شده و در آن آمده است، «خلیج پارس از حد پارس برگیرد با پهنای اندک تا به حدود سند.»

«ابوریحان محمد بن احمد البیرونی الخوارزمی» نیز در آثار خود واژه‌های دریای پارس، خلیج پارس، بحر پارس را برای معرفی خلیج فارس به کار برده و یکی دیگر از مورخان عرب که نام خلیج فارس را در اثر خود آورده است، «بزرگ بن شهریار الناخذاه هرمزی» به شمار می‌رود که در «عجایب الهند» از بحر فارس برای معرفی خلیج فارس استفاده کرده است .

نام خلیج فارس در میان جغرافیدانان دیگر کشورها

«استرابن» جغرافیدان یونانی در کتاب جغرافی خود از نام خلیج فارس استفاده کرده است و می‌نویسد: «عرب‌ها بین دریای سرخ(بحر احمر) و خلیج فارس جای دارند». افزون بر این منابع، نقشه‌ها و اسناد بسیاری نیز تا سده هشتم به وسیله دانشمندان و پژوهشگران همچون «هکاتوس، هرودوت، هیپارک، کلادیوس بطلمیوس، کراتز مالو و فیثاغورث» وجود دارد که برای این منطقه جغرافیایی، عنوانی غیر از «خلیج فارس» به کار نبرده‌اند.

رومیان و بابلی‌‌ها نیز در منابع و اسناد خود به نام خلیج فارس اشاره کرده اند. «پلینوس» مورخ رومی سده نخستین میلادی از خلیج فارس دیدن کرده و در کتاب خود با عنوان «تاریخ طبیعی» از خلیج به نام دریای پارس نام برده است.

گواه سیاحان و خاورشناسان بر قدمت نام خلیج فارس

«سر آرنولد ویلسون انگلیسی» خالق آثاری چون «جنوب غربی ایران، کانال سوئز و خلیج فارس» درباره سابقه‌ تاریخی نام خلیج فارس در کتابی که در 1928 میلادی منتشر کرد، نوشت: «هیچ آبراهه‌ای به اندازه‌ خلیج فارس برای جغرافی ‌دانان، باستان ‌شناسان، زمین ‌شناسان، بازرگانان، سیاستمداران، جهانگردان، پژوهشگران گذشته و حال اهمیت نداشته است. این آبراهه که فلات ایران را از صفحه عربستان جدا می‌کند، از دست کم 2هزار و 200 سال پیش تا کنون هویت ایرانی داشته است.»

2 تن از خاورشناسان اتریشی نیز به نام‌های «ویلهلم براندنشتین و مانفرد مایرهوفر» در کتاب مشترک خود تحت عنوان «کتاب پارسی باستان» کوشیده‌اند که نام خلیج فارس را به گونه علمی و تاریخی معرفی کنند.

خلیج فارس در اطلس‌ها و نقشه‌ها

تاکنون چندین اطلس دربردارنده نام و نقشه‌های خلیج فارس منتشر شده است. اطلس تصویری تونس، اطلس نقشه‌های تاریخی شارجه، نقشه چاپ موسسه جهانی عرب پاریس و دانشگاه تونس از جمله این اطلس‌ها به شمار می‌رود که در آن نقشه، خلیج فارس کشیده شده است.

خلیج فارس در نقشه‌های تاریخی

نقشه‌های بسیاری که تا سده هشتم به وسیله دانشمندان و جغرافیدانانی مانند «هکاتئوس، هرودوت، کلودیوس بطلیموس» و در دوران اسلامی«محمد بن موسی خوارزمی، ابو یوسف اسحاق کندی، ابوریحان بیرونی و …» ترسیم شده‌ اند که در آنها دریای بزرگی در جنوب ایران به نام «دریای پارس، خلیج پارس، دریای فارس، خلیج فارس، بحر فارس و مار پرسیکوم (به لاتین به معنای خلیج پارس)» وجود دارد.

«استرابون» جغرافیدان یونانی در کتاب خود به نام «جهانگردی یونانی» مربوط به سده یکم پس از میلاد دریای سرخ را خلیج عربی، اقیانوس هند را «دریای آریاتریا»، آب‌های ساحل عمان را «دریای پارس» و خلیج جنوب ایران را «خلیج فارس» نامیده است. تمامی نقشه‌ها و اطلس‌های کهن و امروزی آبراه جنوب ایران را خلیج فارس نامیده‌اند.

انتشار نقشه خلیج فارس در هلند

نقشه‌ای در 1753میلادی در آمستردام هلند منتشر شد که تنها مربوط به خلیج فارس بود. در این نقشه بیشتر جزیره‌های خلیج فارس مشخص و نقشه‌‌های آن‌ها درج شده ‌است. همچنین در ۱۵۰۲ میلادی نقشه‌ای ترسیم شد که در نام خلیج فارس و دریای سرخ مشاهده می‌شود.

خلیج فارس از دیدگاه حقوق بین‌الملل

سازمان‌های بین المللی و تخصصی همواره بر نام خلیج فارس تاکید دارند و تغییر نام آن را هرگز نپذیرفته اند. سازمان ملل متحد در چندین نوبت در بیانیه‌‌ها، اصلاحیه‌ها و مصوبه‌های گوناگون و با انتشار نقشه‌های رسمی نه تنها بر رسمی بودن نام «خلیج فارس» تاکید کرده، بلکه از هیات‌های بین‌المللی نیز خواسته است که در مکاتبه‌های رسمی به ویژه در اسناد سازمان ملل از نام کامل «خلیج فارس» استفاده کنند. در تمامی اسناد و کتاب‌های عربی این دریا در فارسی به نام خلیج فارس و دریای فارس و در کتاب‌های عربی با نام‌های «الخلیج الفارسی یا بحرالفارسی یا بحرالعجم و بحرعجم» و در زبان‌های اروپایی با نام‌هایی مانند «Persian Gulf، Sinus Persicus، Persische Golf، و Golfo di Persia» نامیده شده ‌است.

تقدیر آمریکاییان از سربازان خویش با مدال خلیج‌فارس

ارتش آمریکا در 2014 میلادی از سربازان خود که درجنگ خلیج فارس(حمله عراق به کویت) شرکت داشتند با مدالی که نام خلیج فارس بر آن حک شده بود تقدیر کرد.

تلاش‌ دولت ایران در برابر تغییر نام خلیج فارس

پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، دولت‌های وقت اعتراض خود را به دلیل تحریف نام خلیج فارس از طرف برخی کشورها اعلام می‌کردند و در مجامع و کنفرانس‌های بین‌المللی نیز در صورت به کار بردن این اصطلاح ساختگی از طرف نمایندگان کشورهای عرب همواره واکنش نشان می‌دادند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در 11 شهریور 1371 خورشیدی هنگامی که «حیدر ابوبکر العطاس» نخست وزیر جمهوری یمن در اجلاس سران جنبش عدم تعهداز نام ساختگی خلیج ع.ر.ب.ی؟! استفاده کرد، با اعتراض شدید نمایندگان ایران روبرو شد .او سرانجام عذر خواهی کرد و این کار را غیر عمد خواند.

خلیجی که همیشه فارس می‌ماند

با وجود تمام تلاش‌هایی که چند دولت عربی برای جعل عنوان خلیج فارس کرده اند. ملت ایران با اتحاد  و غیرت مثال زدنی خود در نهایت تمام نقشه‌های شوم انها را برای تصاحب نماد تاریخ، فرهنگ و تمدن پارسی نقش بر آب کرده و بار دیگر باعث خواهند شد تا شاهد سر افکندگی و تعظیم آن‌ها در مقابل غرور ایران و ایرانی باشیم.

گزارشی از علی روغنگران