چرا استانداران در دولت دوازدهم جابجا می‎شوند اما تغییر نمی‎کنند؟

خوان اول پیش روی هر وزیر کشوری در تمامی دولت‎ها، انتخاب استانداران است؛ انتخابی که گاهی شرط ارائه رای اعتماد به او در مجلس است و گاهی هم بهانه خط و نشان کشیدن بعدش برای او و تهدیدش به استیضاح. عبدالرضا رحمانی‌فضلی در حال گذر از این خوان است. ساعت 14 بعد از ظهر روز 30 اردیبهشت نام نامزد پیروز دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد و حسن روحانی با کسب 23.5 میلیون رأی خود را باید آماده می کرد تا 4 سال دیگر نیز عالی ترین مقام اجرایی کشور باشد. او در دوره بعد ریاست جمهوری می خواست متفاوت عمل کند و در ضیافت افطار با وزرا، معاونان، ‏استانداران و روسای سازمان‌های دولتی این تصمیم را همراه با گلایه هایی اعلام کرد و گفت: ما در 4 سال دولت یازدهم، به دلایلی یک خورده سخت گیری نکردیم. یک عده وقتی به دولت حمله می شد، سخت شان بود دفاع کنند، خیلی نرم حرف می زدند و آرام. اگر در تنگنای 30 خبرنگار قرار می گرفتند، در آن تنگنا یک کلمه ای می فرمودند. حرف نمی زدند و سینه سپر نمی کردند … ما بار سنگینی بر دوش داریم و هر کس آمادگی دارد این بار را بر دوش بکشد باید ‏داوطلب شود. تحلیل‌ها از اين سخنان رئيس جمهور، آنقدر گسترده بود که محمود

واعظی رئيس دفتر او در مقام شفاف سازی برآمد و توضیح داد: دولت فقط شامل کسانی نیست که دور میز هیأت دولت می نشیند، آن کسی که استاندار، فرماندار، مدیرکل استان و بخشدار است نیز عضوی از دولت تعریف می شود. براساس این تعریف از دولت، بله یک عده ای می توانستند بهتر عمل کنند.  زمان گذشت موعد معرفی کابینه رسید. 9 وزیر ماندند و 9 وزیر تغییر کردند در سطح معاونان و مسئول دفتری نیز شاهد 2 جابه‌جایی، 4 تغییر و 6 ابقا در مسئولیت‌هاي دولتي بودیم . هرچه اصولگرایان از ترکیب کابینه دوازدهم راضی به نظر مي‎رسيدند، اصلاح طلبان انتظارات خودشان را بر زمین مانده مي‎ديدند؛ اما هر دو طيف پس از چينش کابينه، منتظر شدند تا سطح تغییرات در عالی ترین مقام های استانی را مشاهده کنند. وزارت کشور براساس شاخص هایی پرونده استانداران را گشود.

«سوابق مؤثر و مفید مدیریتی»، «تعهد و تدین»، «وفاداری کامل به برنامه ها و سیاست های رئیس جمهور و دولت» و «برخورداري از قدرت تعامل با ظرفیت های موجود در مناطق»، «مشي اعتدالي»، «عقلانیت در انتخاب راه حل منطقي مسائل»؛ مهمترين معيارهايي بود که وزير کشور به استناد آنها به بررسي پرونده استانداران پرداخت و گفت: برای تک تک استان ها شاخص های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی را تعریف کرده ایم و بر اساس همین شاخص ها هر سه ماه یکبار فعالیت استان ها را ارزیابی می کنیم.

اما وقتی 12 استاندار به دولت دوازدهم معرفی شدند و تأیید هیأت وزیران را گرفتند، انتقادها بالا گرفت که گویا قرار نیست تغییراتی در سطح مدیران ارشد این وزارتخانه در دولت دوم روحاني اتفاق بیفتد. انتقادها متوجه آن بود که از 12 استاندار جديد، 10 نفر در دولت يازدهم هم استاندار بودند، اما در استان‎هاي ديگر! به عبارت ديگر به جاي تغيير، استانداران عموما جابجا شدند. برخي اين شيوه از تغيير را متناسب با وعده رئيس جمهور ندانسته و بعضي هم آن را دور زدن توصيه‎هاي روحاني تلقي کردند.

چرا جابجايي، به جاي تغيير؟

انتقاد به روند تغيير استاندارن به تدريج به خانه ملت هم رسيد؛ سخنگوی دولت در واکنش به انتقاداتي که متوجه جابجايي استانداران به جاي تغيير آنها بود، در آخرين نشست خبري خود گفت: علت جابه‌جایی ها این بود که بعضی ظرفیت مدیریتی داشتند و دولت از عملکردشان راضی بود؛ اما نیاز بود برای آن استان، استاندار جدیدی معرفی شود. از اين رو استاندار قبلی در حوزه دیگری به فعالیت خود ادامه مي‎دهد؛ این امری معمول است.  اما اين پاسخ چندان نمايندگان را قانع نکرد. انتقادها در خانه ملت به انتصاب های استانی وزارت کشور آنقدر بالا گرفت که وزير را به مرز اخذ کارت زرد رساند. رحماني فضلي برای پاسخگویی به یک سئوال منطقه ای راهی پارلمان شده بود اما با رأی منفی کل نمایندگان به توضیحاتش مواجه شد. او نخستین وزیر کابینه دوازدهم بود که از مجلس کارت زرد دریافت کرد. همان زمان در تحليل‎هاي رسانه‌اي عنوان شد که راي کليت مجلس به يک سوال منطقه‌اي، نوعي خط و نشان براي وزير بوده و چه بسا رحماني‌فضلي به خواست‎هاي استاني نمايندگان در انتصاب استانداران وقعي ننهاده. تحليلي که يک هفته بعد صراحتا در نطق سیدمهدی مقدسی نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب به آن اشاره شد و مهر تاييد گرفت. او گفت: ما به تفكيك قوا اعتقاد داريم اما انتظار داريم براي اجراي خوب برنامه ششم، ‌دولت در انتصاب ها دقت كند و استانداراني انتخاب كند كه بتوانند مشكلات را رفع كنند. نمايندگان “مو را از ماست می كشند” و بايد نظارت كنند. الان مطالبه به حق مردم اين است كه برنامه ششم را افرادي توانمند اجرا كنند. آقاي رئيس جمهور و وزير كشور مگر شما پيام مجلس {در ارائه کارت زرد} را در هفته گذشته دريافت نكرديد؟ اگر دريافت نشد، جدي تر پيام بدهيم. خط و نشانی که خیلی زود ماهیتش مشخص شد و سیدجواد ابطحی نماینده مردم خمینی شهر از تدوين طرح استیضاح وزیر کشور در مجلس خبر داد؛ توجه نکردن به عزل و نصب‌های اخیر مدیریتی در وزارت کشور» محور اين استيضاح عنوان شد.

19 استان در انتظار

تاکنون 12 استاندار دولت دوازدهم معرفي شده اند و 19 استان دیگر در انتظار معرفی استاندار هستند. بنابراین تغييرات ادامه دارد و به گفته سخنگوی وزارت کشور براساس ویژگی های استان های مختلف و ارزیابی های وزارت کشور از افراد، پیشنهادهای دیگری هم جمع بندى شده است که به مرور برای دولت ارسال می شود.  سید سلمان سامانی درباره انتقادها به وزارت کشور به خبرآنلاين گفت: قطعا انتقادهایی که دقيق و سازنده باشد، می تواند به ما کمک کند تا در تصمیم گیری های‌مان به آن نکات توجه بیشتری داشته باشیم و خود را ارتقاء دهیم. ما از هر گونه نظرى که موجب بهبود امور شود استقبال می کنیم. اگرچه وزير کشور گفته بود که تا پايان شهريورماه پرونده استانداران بسته خواهد شد، اما اين روند همچنان ادامه دارد. باید دید وقتی پروسه انتصاب استانداران دولت دوازدهم به پایان می رسد، وزارت کشور از این چالش با چه نمره ای خارج می شود. آیا می تواند از حجم انتقادها به خود بکاهد یا آنکه همچنان سیبل منتقدان خواهد بود.

توصیه‌های روحانی به استانداران

هیات وزیران در جلسه یکشنبه به ریاست حجت الاسلام حسن روحانی رییس جمهوری، به استاندار پیشنهادی استان بوشهر رأی اعتماد داد. بر این اساس، آقای عبدالکریم گراوند به عنوان استاندار بوشهر منصوب شد.

به نقل از پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، روحانی با تبریک رأی اعتماد دولت به استاندار منتخب بوشهر، آشنایی وی به استان و برنامه های ارایه شده از سوی استاندار را از نقاط قوت وی دانست و اظهارداشت: استان بوشهر به لحاظ مرزی بودن و برخورداری از ظرفیت صنعتی، گردشگری، دریایی و انرژی، از جمله استان های استراتژیک و مهم بوده و توسعه اشتغال و افزایش نشاط جامعه برای کار و فعالیت از اولویت های دولت دوازدهم است. رییس جمهور استاندار را به تلاش برای وحدت جامعه، هماهنگی بین دستگاه های مختلف و واگذاری طرح های نیمه تمام که از دیگر اولویت های دولت است، توصیه نمود و بر بهره گیری بیشتر از جوانان و زنان تأکید کرد.