ایران آغازگر نقض برجام نخواهد بود

هادی شوشتری، نماینده قوچان و عضو کمیسیون و امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی می گوید: شواهد و مستندات موجود نشان می دهد که دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا برای نقض توافق هسته ای خیز برداشته است. او قرار است طی روزهای آتی، گزارش خود را به کنگره در خصوص پایبندی ایران به توافق هسته ای ارائه کند. بسیاری از منابع خبری اعلام کرده اند که ترامپ قصد دارد در این گزارش، این پایبندی را مورد تایید قرار ندهد.

رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا همچنان رویکرد سلبی خود را در قبال توافق هسته ای با ایران ادامه می دهد. منابع خبری اعلام کرده اند که احتمال دارد ترامپ در گزارش بعدی خود به کنگره، پایبندی ایران به توافق هست های را مورد تایید قرار ندهد. نظر شما در این خصوص چیست؟

دونالد ترامپ در ایام رقاب تهای انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 ایالات متحده آمریکا بارها از توافق هست های با ایران به عنوان بدترین توافق ممکن یاد کرد. حتی او در آن زمان اعلام کرد که به محض ورود به کاخ سفید، برجام را پاره خواهد کرد. با این حال، در همان زمان بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند که رفتار ترامپ به عنوان یک «کاندیدا» با رفتار وی در مسند «یک «کارگزار» تفاوت خواهد داشت و او پس از حضور درکاخ سفید، از اظهارات خود عقب نشینی خواهد کرد. این اتفاق دقیقا رخ داد. ترامپ پس از ورود به کاخ سفید از تهدیدات خود علیه برجام عقب نشینی کرد و حتی در دو گزارش خود خطاب به کنگره، پایبندی ایران نسبت به توافق هسته ای را مورد تایید قرار داد. این توافق از یک سو غیر از آمریکا، با 5 عضو دیگر(اعضای1+5) بسته شده است. ازسوی دیگر، این توافق از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد به تصویب رسیده و رسمیتی بین الملل و جهانی یافته است. از این رو برخی منابع خبری نیز تاکید دارند که ممکن است درنهایت، سیستم و ساختار حقوقی حاکم بر نظام بین الملل، الزامات خود را به ترامپ در این خصوص تحمیل کند و در گزارش جدید خود به کنگره نیز پایبندی جمهوری اسلامی ایران نسبت به توافق هسته ای را مورد تایید قرار دهد. در اینجا دوباره تاکید می شود که برجام به لحاظ حقوقی و فنی از اصالت برخوردار است.

طی روزهای اخیر، رسانه های آمریکایی گزارش های متعددی در خصوص اختلاف میان اعضای دولت ترامپ بر سر نحوه مواجهه با برجام منتشر کرده اند.  بر این اساس میان کاخ سفید و وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا اختلافی جدی وجود دارد. این اختلاف را چگونه تفسیر می کنید؟

همان گونه که اشاره شد، حتی در داخل دولت آمریکا نیز بر سر تقابل با توافق هسته ای همنوایی وجود ندارد. در این میان، وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا با رویکردی فنی و حقوقی و براساس گزارش های  رسمی منتشر شده از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی، موضوع برجام را رصد می کند و به هزینه های خروج یکجانبه ایالات متحده از توافق هست های آگاه است.وزارت امور خارجه آمریکا معتقد است از آنجا که مطابق گزارش های آژانس، ایران نسبت به برجام پایبند بوده است، جایی برای ارائه گزارشی مغایر با گزارش آژانس از سو ی ترامپ باقی نمی ماند. دراینجا لازم است به نکته دیگری نیز اشاره کنیم. اینکه ترامپ تاکنون سابقه حضور درسنای آمریکا یا حتی فرمانداری یک ایالت را نداشته است. او بدون داشتن سابقه اجرایی و آگاهی نسبت به ملزومات حضور در عالم سیاست، درمسند ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا حاضر شده است. این در حالی است که کسانی که در صحنه سیاسی آمریکا حضور داشته اند، با نگاهی کارشناسانه به توافق هست های با ایران می نگرند.

به نظر شما در برهه فعلی و در صورتی که ترامپ پایبندی ایران را نسبت به برجام مورد تایید قرار ندهد، دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان باید چه رویکردی را در پیش گیرد؟

چنانچه وزارت امور خارجه کشورمان اعلام کرده است، جمهوری اسامی ایران آغازگر نقض برجام نخواهد بود. ما براساس مبانی ارزشی خود و قانون اساسی کشور، زمانی که با کشور، مجموع های از کشورها یا نهادها و سازمان های بین المللی به توافقی دست پیدا می کنیم، نسبت به آن توافق پایبند هستیم. مطابق آنچه در قانون اساسی آمده است، ما نسبت به توافق، به مثابه قانون داخلی کشور می نگریم. جمهوری اسلامی ایران بر اساس همین نگاه و رویکرد حکیمانه ای که دارد، آغازگر نقض برجام نخواهد بود. با این حال در صورتی که ایالات متحده آمریکا دست به نقض توافق هست های بزند، ما از موضع ابتکارعمل نسبت به این مساله واکنش نشان خواهیم داد. در اینجا بار دیگر تاکید می شود که برجام توافقی یکجانبه میان ایران و ایالات متحده آمریکا نیست و یک توافق چند جانبه وحتی فراتر ازآن، توافقی بین المللی محسوب می شود که به تایید سازمان ملل متحد نیز رسیده است.

منبع: هفته نامه خبری، تحلیلی مثلث، شماره سیصد وهفتاد و پنج، 15 مهر1396