دندان قروچه، علل و راه‌های درمان آن

دندان قروچه یا براکسیزم عبارت است از عادت ساییدن دندان‌های دوفک. قروچه در خواب رخ می‌دهد ولی ساییدن یا کوبیدن دندان‌ها در طول روز نیز شایع است. این مشکل، معمولن با اختلالات خواب مانند آپنه (یا توقف تنفس) و خروپف شبانه همراه است.

دو نوع دندان قروچه وجود دارد: اولیه؛ که علت مشخص پزشکی برای آن وجود ندارد و ثانویه؛ که با اختلالاتی مانند اضطراب و افسردگی، مصرف دارو یا بعضی بیماری ها مثل پارکینسون یا آپنه تنفسی همراه است. ‎نوع ثانویه معمولا با درمان اختلال زمینه ای، برطرف می شود.

گاه دندان قروچه به یک عادت تبدیل می شود که در این صورت با درمان مشکل زمینه ای، باز هم عادت از بین نخواهد رفت. از علایم دندان قروچه؛ انقباض زیاد عضلات یک طرف صورت، صدای آزاردهنده در شب، سایش مینا ی دندان، افزایش حساسیت دندانی، لطمه به ترمیم یا روکش دندان، ترک خوردن دندان، تحلیل لثه و استخوان اطراف ریشه، لق شدن دندان ها، درد گردن، بی خوابی، زخم یا درد داخل گونه، گوش درد، صدای فک در بازوبسته‌کردن، دندانه دارشدن کنار زبان و سردرد قابل ذکر است.

‏‎‏‎ از عوارض دندان قروچه، می‌توان به کاهش شنوایی، مشکلات فک، صورت، مفاصل و عضلات، تغییر شکل ظاهری چهره، درد اطراف گوش، گیجی، زنگ گوش و درد یا صدا در فک اشاره کرد. چون دندان‌قروچه در خواب رخ می‌دهد، بیشتر افراد متوجه آن نمی‌شوند و سردرد مداوم و خستگی فک، از نشانه‌های آن است. دندان‌قروچه می‌تواند در اثر استرس یا اضطراب ایجاد شود. کج بودن سطح دندان، غیبت دندانی و دندان اضافی نیز در بروز آن دخیل است.

 درمان دندان قروچه:

در حد امکان از استرس پرهیز شود.

در روند درمان دندان قروچه، شناسایی مشکل به وسیله درمانخواه و تلاش آگاهانه برای ترک عادت، در کنار حمایت و مراقبت دندان_پزشک، گام اول است.

دکتر برای پیشگیری از تماس دو فک حین خواب، ممکن است یک پروتز یا دستگاه محافظ شب یا دندان‌بان بسازد. این دستگاه متحرک است و درمانخواه هنگام خواب روی دندان‌ها قرار می‌دهد تا فشار گاز زدن نادرست را حذف کند.

ممکن است درمان کوتاه مدت با آرام‌بخش یا خواب‌آور گاه کمک کنده باشد، ولی باید تا حد ممکن از دارو، الکل، مواد حاوی کافئین (مثل قهوه، کاکائو و نوشابه سیاه)، جویدن قلم یا هر وسیله غیر خوراکی و حتا آدامس اجتناب شود.

برای جلوگیری از تماس دندان‌ها، درمانخواه زبان را بین دندان‌ها نگه دارد تا عضلات فک استراحت کنند. شب یک پارچه گرم در جلوی لاله گوش، روی گونه گذاشته شود تا عضلات فک شل شوند.

در دندان قروچه‌ی کودک، اقدامات زیر مفید است:

‏‎ کاهش استرس، ماساژ بدن، نرمش های کششی پیش از خواب، نوشیدن آب کافی، دوش آب گرم، شنیدن موسیقی، خواندن کتاب، اطمینان از سلامت دندان‌ها، در صورت ضرورت: ساخت روکش موقت دندان‌ها یا دستگاه محافظ شب توسط دندان‌پزشک.

دکتر محمدهادی برادران