تئاتر خراسان چه‌ها باید می‌داشت که ندارد؟
دل‌خور شویم یا نشویم، باور کنیم یا نکنیم؛ واقعیت این است که تئاتر خراسان، هنوز دارد در فضای صد سال پیش‌اش درجا می‌زند. باور کنیم که ما تئاتر کهنه و نخ‌نما شده‌ای داریم. باور کنیم که ما خیلی از علم روز تئاتر جهان عقب‌ایم. باور کنیم که دستِ‌مان خیلی خالی‌ست. باور کنیم که اغلب بازیگران، کارگردان‌ها و نویسنده‌های ما خیلی با استانداردهای جهانی فاصله دارند. و اگر در آن میان تعداد انگشت‌شماری دارند تئاتر خوب اجرا می‌کنند، اقلیت‌اند.
تئاتر مگر چه می‌خواهد؟ یک بازیگر و یک مکانِ اجرا. این دوتا هم در ورشوی لهستان هست هم در مشهدِ ایران. پس چه اتفاقی باید می‌افتاد و نیافتاد که تئاتر ما به تئاتر لهستان برسد؟… پاسخ را باید در دو فقدان بزرگ پیدا کرد:
فقدان دانش روز تئاتر
فقدان ایده اجرای تئاتر
فقدان اولی را می‌شود با مطالعه و تجربه، جبران کرد ولی برای رفع فقدان دومی نیاز به هم‌کاری همه دست‌اندرکاران هنرهای نمایشی ست. من چند نمونه از فقدان‌های بزرگ عرصهی اجرا را برمی‌شمارم:
۱- تئاتر سایه
تئاتر سایه یا سایه‌بازی، یکی از جذاب‌ترین گونه‌های نمایشی است. ولی از آن‌جا که تخصص ویژه‌ای برای اجرای‌اش می‌خواهد و البته از آن‌جا که هزینه‌های سنگینی برای ساخت ابزارها و ادوات مخصوص دارد، ما کم‌تر سراغ‌اش رفته‌ایم. جای آن دارد که هنرجویان و هنرمندان تئاتر خراسان، نگاه ویژه‌ای به این شکل از نمایش ایرانی داشته باشند.
۲- نمایش‌های ایرانی
سهراب‌کُشان، سوگ سیاووش [سَوو شون]، سوگ ایرج، کچلک‌بازی، تخت‌حوضی [روحوضی]، نقالی، پرده‌خوانی، عروسک‌گردانی، بقال‌بازی، خُم‌بازی، پهلوانی‌خوانی و بسیاری دیگر، از گونه‌های نمایش ایرانی هستند که به کل مورد غفلت ما قرار گرفته‌اند و نام برخی‌شان برای بسیاری از ما حتی ناآشنا ست.
اختصاص بودجه‌ای خاص و حمایت‌های مالی از این‌گونه‌های نمایشی، یکی از وظایف مسوولان فرهنگی استان است. برگزاری جشنواره‌های ویژه، اختصاص فضاهای خاص، آموزش هنرجویان در رشته‌های ساخت مصالح، ادبیات نمایشی، کارگردانی، بازی‌گری و… هر آن‌چه که مرتبط با نمایش‌های ایرانی است، می‌تواند کمک شایانی به اشاعه آن کند.
۳ – پرفورمنس آرت [هنر نمایش‌گون]
یکی دیگر از بزرگ‌ترین خلاءهای ما، نمایش‌های پرفورمنس است. از آن‌جا که تقریبن تربیت «بدن» در میان بازیگران ما فراموش شده و توانایی‌های بدنی بازیگر به هیچ انگاشته می‌شود، امروز ما شاهد رشد بازی‌گرانی هستیم که حتا از پس ساده‌ترین و پیش پا افتاده‌ترین حرکت‌های بدنی برنمی‌آیند. بدن بسیاری از بازیگران ما آن قدر خشک و زمخت و بی‌تناسب است که اساسن فکر کردن به پرفورمنس آرت را در همان ابتدای امر، منتفی می‌کند. مشکلاتی مثل چاقی مفرط، بی‌قواره‌گی، کم‌نَفَسی، خشکی عضلات و بی‌تناسبی، تنها چند نمونه کوچک از انبوه معضلاتی ست که بازی‌گران‌مان به آن دچاراَند.
از دیگر سو، نبود متن مناسب، نبود کارگردانان با تجربه و صدالبته نبود جرأت ریسک برای اجرا، سبب می‌شود که اغلب، قید پرفورمنس آرت و دیگر گونه‌های زیرمجموعه‌اش را بزنند و سراغ‌اش نروند. حال آن که این گونه نمایشی، در دیگر کشورهای جهان به شدت مورد توجه بوده و مخاطبان بسیاری دارد.
۴– مایم و پانتومایم
تلخ است اگر بگوییم که سالانه، اجراهای مایم و پانتومایم ما در استان خراسان به تعداد انگشتان یک دست نمی‌رسد. باعث شرم‌ساری ست که بسیاری از تئاتری‌های ما ترجیح می‌دهند در زمینهی مایم و پانتومایم اجرایی نداشته باشند؛ چرا؟ چون بلد نیستند.
ادامه دارد…
آرش خیرآبادی: منتقد، نمایش‌نامه‌نویس و مدرس تئاتر
Asian4d
Koitoto
I simply could not leave your site before suggesting that I actually enjoyed the usual info a person supply in your visitors? Is going to be back often to inspect new posts
Just wanna admit that this is extremely helpful, Thanks for taking your time to write this.
I want to see your book when it comes out.
Thank you pertaining to sharing the following great subject matter on your website. I ran into it on google. I am going to check to come back after you publish additional aricles.
I truly appreciate this post. I have been looking everywhere for this! Thank goodness I found it on Bing. You have made my day! Thank you again
Might we expect to see more of these same problems in the future?
Hello there, just became aware of your blog through Google, and found that it is truly informative. I am going to watch out for brussels. I will appreciate if you continue this in future. Lots of people will be benefited from your writing. Cheers!
Like the way you’ve outlined things. Easy to follow. Not cluttered.
excavator Ilfov
Public policy is key here, and our states need to develop some strategies – – soon.
Saw your material, and hope you publish more soon.
Great post. Just a heads up – I am running Ubuntu with the beta of Firefox and the navigation of your blog is kind of broken for me.
I have been curious about these trends, and you have really helped me. I have just told a few of my friends about this on FaceBook and they love your content just as much as I do.
It sounds like you’re creating problems yourself by defining this as such a comprehensive, almost unknowable problem. Isn’t that self-defeating?
you’re in reality a just right webmaster. The web site loading velocity is incredible. It sort of feels that you’re doing any distinctive trick. In addition, The contents are masterpiece. you’ve performed a great process on this topic!
I loved your idea there, I tell you blogs are so exciting sometimes like looking into people’s private life’s and work. Every new remark wonderful in its own right.
Just came from google to your website have to say thanks.
There most be a solution for this problem, some people think there will be now solutions, but i think there wil be one.
I just added this to my favorites. I truly love reading your posts. Tyvm!
I don’t know if it’s just me or if everybody else experiencing issues with your site. It appears as though some of the written text on your content are running off the screen. Can someone else please provide feedback and let me know if this is happening to them as well? This could be a problem with my web browser because I’ve had this happen before. Appreciate it