بی سر و صدا، اما پویا و فعال

شاعر و منتقد ادبی در مشهد گفت: واقعیت این است که شاید انجمن‌های ادبی، سهم مهم‌تری در رشد و تقویت جریان شعر فارسی داشته‌اند  تا مراکز رسمی تعلیم و تربیت در حوزه زبان فارسی، و این در حالی است که سهم این انجمن‌ها به درستی شناخته نشده است. خراسان و مشهد از این نظر در قله قراردارد و انبوه انجمن‌هایی که در این اقلیم برگزار می‌شده است، خود تاریخی  قابل اعتناست. سیر ماجرا از روزگاران گذشته و دربارها تا روزگار ما، و مقایسه انجمن‌های فراوانی که در نقاط مختلف کشور برگزار می‌شده است و می‌شود، جایگاه خراسان و مشهد را به‌خوبی نشان می‌دهد.

علیرضا حیدری در نشست شب فرهنگی و ادبی جشن بزرگ رمضان که در سالن نمایشگاه‌های باب الجواد حرم مطهر رضوی برگزار شد، تصریح کرد: در میان این‌همه انجمن‌های ادبی که در این سرزمین تاریخی و فرهنگی برگزار شده است برخی انجمن‌ها سهم قابل‌توجهی داشته‌اند و جریانی در ادبیات و شعر ایجاد کرده‌اند از جمله انجمن‌های فرخ، نوگرایان، قهرمان و حوزه هنری که از جریان‌سازترین این انجمن‌ها بوده است.

این شاعر و پژوهشگر ادبی در ادامه به شاخصه‌های شعر خراسان اشاره کرد و افزود: انجمن‌هایی مثل انجمن نگارنده و فرخ در مشهد هدفشان احیای سبک خراسانی بود و قصیده و قطعه که از قالب‌های مهم این سبک است در این انجمن‌ها زنده شد و شاعرانی مثل احمد کمال‌پور در قصیده و علی باقرزاده بقا در قطعه سرایی نامبردار شدند. حتی در شعر نو شاعرانی مثل اخوان ثالث هم شاکله و فرایند معنایی و مفهومی سبک خراسانی به خوبی دیده می‌شود. به طوری که ویژگی‌های زبانی، فکری و ادبی سبک خراسانی در اشعار شاعران دوره‌های بعد تداوم یافت.

وی به وجود عنصر بسیار پویا و فعال نقد در این محافل اشاره کرد و حضور تاثیر گذار رهبر فرزانه انقلاب – در آن سال‌ها – در این محافل را شاخص دانست و اظهار داشت: نقد و نقادی در انجمن نگارنده یک اولویت مهم بود. ازجمله کسانی که به این انجمن رفت‌وآمد داشت آیت‌الله سید علی خامنه‌ای(رهبر معظم و فرزانه انقلاب) بود که باعث آشنایی ایشان با انجمن نگارنده مرحوم غلامرضا قدسی بود و باب آشنایی‌اش را با این انجمن باز کرد.

این شاعر و پژوهشگر ادبی گفت: در مجموعه خاطراتی که از شاعران چاپ‌شده است به‌طور شفاهی بیان می‌کنند، نام‌های زیادی از شاعران و بزرگانی در عرصه ادبیات و قلم و دانش و هنر را می‌شنویم و می خوانیم که به انجمن فرخ رفت وآمد داشته‌اند؛ چه آن‌هایی که مقیم مشهد و خراسان بوده‌اند و چه آن‌هایی که مهمان چندروزه مشهد می‌شدند. این افراد به نوعی هم حظ و بهره‌ای از این انجمن برده‌اند و هم این رفت‌وآمدها و حضورشان از اهمیت این انجمن داشته است. به‌طور مشخص در خاطراتی که از احمد کمال پور، ذبیح‌الله صاحبکار ، علی باقر زاده و دیگران در دست است، نام‌هایی چون: ملک‌الشعرای بهار، بدیع‌الزمان فروزانفر، سعید نفیسی، مجتبی مینوی، محمدحسین شهریار، فریدون توللی، حمیدی شیرازی، مهرداد اوستا، حسین خدیو جم، علی‌اکبر فیاض، احمد رجایی بخارایی، غلام‌حسین یوسفی، محمدرضا حکیمی، رهی معیری، غلامحسین بنان، محمدرضا شجریان و…شنیده و دیده شده است.

گزارشی از ج.فلق