جهیزیه ، ماراتن زوج های جوان

ازدواج امری طبیعی و حق مسلم برای هر انسانی است، هر فردی برای ادامه بقا و داشتن یک رابطه سالم به ازدواج و داشتن یک شریک برای زندگی خود رو می آورد.

آغاز زندگی مشترک که با پیوند زناشویی گره خورده است در کشورهای مختلف با آیین و رسم و رسومات خاصی برگزار می شود و درفرهنگ کشور ما برای شروع یک زندگی مشترک فرهنگ “جهیزیه” از طرف خانواده عروس و همچنین داماد ازهمان  زمان خواستگاری  مطرح است. در گذشته خانواده عروس برای فرستادن دخترانشان به خانه بخت بخشی از لوازم منزل را با گرفتن “شیر بها” از خانواده داماد تهیه می کردند و هرچه قدر که وسایل خانه و یا همان جهیزیه پر رنگ و لعاب تر بود دختر در نزد خانواده شوهر احترام بیشتری داشت اما با تغیر سبک زندگی و عقاید، فرهنگ ازدواج هم تغییر پیدا کرد و شیر بها در بسیاری از شهرهای بزرگ از رسم افتاد واکنون جهیزیه و تهیه لوازم ابتدایی زندگی  برعهده هر دو خانواده می باشد و حالا با توجه به مشکلات اقتصادی و فراهم نمودن جهیزیه برای آغاز زندگی مشترک بسیاری از خانواده ها برای فرستادن فرزندانشان به خانه بخت با مشکل مواجه شده اند. به طور مثال اگر یک زوج جوان بخواهند برای زندگی مشترکشان لوازم منزل تهیه کنند باید حداقل بین 80 تا 100 میلیون تومان صرف نظر از سایر لوازم جانبی برای تهیه لوازم آشپزخانه هزینه کنند که البته در این میان همچنان بازار چشم و هم چشمی ها در تهیه جهیزیه پابرجاست و بسیاری از زوجین جوان را با رقابت بر سر فراهم نمودن وسایل لوکس وادار می کند.

تهیه جهیزیه بر عهده مرد است

مهدی خادمی ، حقوق دان و مدرس دانشگاه و مشاور خانواده در مبحث تهیه جهیزیه می گوید: برابر با قانون اساسی تهیه جهیزیه با مرد است اما در عرف و سنت ما بخشی از لوازم زندگی بر عهده خانواده دختر قرارمی گیرد.

وی می افزاید: در بسیاری از مواقع که زوجین به مشکلبر می خورند بر اساس دادگاه خانم می تواند جهیزیه را ببرد در قانون جدید که در خصوص حمایت از زنان تصویب شد باید تمام وسایل مورد نیاز منزل نو باشد در حالی که در قانون قدیم به کلیه لوازم ضروری اشاره شده بود.

این مشاور خانواده در ادامه سخنان خود بیان می کند: اگر زوجی به مرحله طلاق برسند در قانون مبحث تمکین مالی وجود دارد که پس از کارشناس قضایی کلیه اقلام بررسی می شوند.

طرح ازدواج آسان در جامعه موفق نبوده است

خادمی با اشاره به طرح ازدواج آسان در جامعه تصریح می کند: در سال های گذشته شاهد رشد 77 درصدی طلاق بودیم که در همان زمان برای جلوگیری از این روند طرح ازدواج آسان مطرح شد که با آگاهی جوانان توانست معضل طلاق را کنترل کند اما بازهم این طرح موفق نبوده است.

وی می افزاید: در مشاوره های قبل از ازدواج سعی می کنیم تا به جوانان در مورد مهریه، جهیزیه آگاهی دهیم اما بسیاری از زوجین این مساله را جدی نمی‌گیرند. به طوریکه بسیاری از زوجین برای سنت جهیزیه چندین سال در عقد می مانند.

این کارشناس در سخنان خود تاکید می کند: درصد آمار طلاق ها به دلیل جهیزیه نیست اما بخشی از این آمارها نشان می دهد که مشکلات اقتصادی و رقابت با دیگران بر سر لوازم بهتر در ابتدای زندگی یکی از عوامل طلاق است.

خادمی با اشاره به کاهش ازدواج ادامه می دهد: بسیاری از جوانان ما از ازدواج در گریز هستند و اصلی ترین علت آن همین رسم و رسومات ابتدای ازدواج است به طوریکه با توجه به درآمد اقتصادی خانواده ها در ایران بسیاری از جوانان ما ازعهده هزینه ها برنمی آیند و از ازدواج پرهیز می کنند که این خود دلیلی بر بالا رفتن سن ازدواج است .

دخترخانم ها برای تهیه جهیزیه به وسایل مادرشان نگاه کنند

وی با اشاره به در آمد برخی از زوجین می گوید: بسیاری از زوجین با در آمد مالی متوسط روبه رو هستند و تمام پس انداز خود را صرف جهیزیه می کنند که قطعا در آینده با موجی از اقساط و چالش مواجه می شوند و سپس با پروسه طلاق مواجهه می شوند.

خادمی تاکید می کند: بسیاری از لوازم نبودشان در زندگی اختلالی ایجاد نمی کند لذا باید از تهیه اقلام غیر ضروری در زندگی مشترک پرهیز نمود. بسیاری از زوجین انتطار دارند در همان اول زندگی، خانه ای  شیک داشته باشند که پدر ومادرهایشان بعد از چندین سال به آنجا رسیده اند.

این کارشناس تاکید می کند: دخترخانوم ها باید برای تهیه جهیزیه به لوازم مادرشان نگاه کنند که در آشپزخانه حتی برای یکبار استفاده نشده و حتی اگر خانواده ها به داشتن جهیزیه خوب اصرار دارند زوجین نباید این اجازه را بدهند.

تظاهر مهمترین فقر فرهنگی جامعه ماست

خادمی با تاکید بر اینکه در جامعه ما تظاهر هنوز وجود دارد تصریح می کند: متاسفانه در کشور ما قناعت از بین رفته و ما قناعت را صرفا برای قشر فقیر می دانیم درحالیکه حتی اقشار ثروتمند نیز باید راه قناعت را درپیش گیرند.

وی می افزاید: اینکه ما دخترانمان در ازدواج همه چیز داشته باشد نشان دهنده فرهنگ نیست بلکه نشان دهنده خودنمایی و تقلید پذیری است.

این حقوقدان ادامه می دهد: متاسفانه درجهان سوم رقابت و شخصیت های نمایشی زیاد شده است که البته ریشه این را می توان فقدان آگاهی جامعه دانست.

وی تصریح می کند: بسیاری از خانم های ما به دلیل محرومیت از بسیاری از فعالیت در جامعه از این طریق اقدام به تظاهر و خود نمایی می کنند و در مساله جهیزیه باید افراط را به کنار گذاشت و به جیب نگاه کرد.

فرهنگ سازی در نظام آموزشی باید صورت بگیرد

خادمی با اشاره به نظام آموزشی می گوید: در کشور ما فرهنگ سازی صحیح در نظام آموزشی صورت نمی گیرد و مدارس و دانشگاه ها که مهمترین پایگاه اجتماعی هستند مهارت های لازم آموزش داده نمی شود.

وی می افزاید: بسیاری از جوانان ما به دلیل عدم آگاهی و یاد نگرفتن مهارت در زندگی با مشکل در ازدواج مواجه می شوند و باید برای بسیاری از زوجین جوان و خانواده ها کارگاه هایی در این خصوص گذاشت.

نگار طاهونچی