90 نکته از تاریخچه جام جهانی

کمتر کسی است که امسال خبر برگزاری 21 امین دوره جام جهانی فوتبال در روسیه را نشنیده باشد. فوتبال ورزشی که سایه سیاست بر آن سنگینی می کند اما در این سال‌ها نه تنها از جذابیتش کم نشده بلکه اضافه شده است.

فوتبال اسطوره ساخته و جام جهانی آن‌ها را به دنیا معرفی کرده است، میشل پلاتینی، مارادونا، یوهان کرایف، رونالدو، زیدان و این اواخر کریستیانو رونالدو و لیونل مسی. نوابغی هستند که محبوبیت و تاثیرگذاری شان در کمتر رشته ورزشی دیگری مشابهت داشته است.

کارشناسان فوتبال هم نمی‌توانند بین «پرنده هلندی»، «مروارید سیاه»، «جادوگر فوتبال» و بقیه اعجوبه‌ها یک بازیکن را به عنوان بهترین درمستطیل سبز انتخاب کنند. گل‌هایی که گاهی «دست خدا» آن‌ها را همراهی می‌کند و معجزات انسانی در آن‌ها سهیم می‌شود.

فوتبال باعث می‌شود که پا به توپ نشوی ولی نفست بگیرد. از کیلومترها دورتر بازی را ببینی و هیجان را با تمام وجود احساس کنی.

اما چه شد که جام جهانی به این درجه از اهمیت، هیجان و رقابت رسید؟ در ادامه این مطلب 20 جام جهانی قبلی را نگاهی می‌اندازیم.

1930: اروگوئه – 88 سال پیش؛ ژول ریمه آغاز می‌کند

در سال 1930«جام ژول ریمه» یا «جام تیم قهرمان جام جهانی فوتبال» با حضور 13 تیم از قاره اروپا و آمریکا در اروگوئه که یکصدمین سال استقلال خود را جشن می‌گرفت، برگزار شد و با قهرمانی همین تیم نیز به پایان رسید.

1. در 18 بازی جام جهانی اروگوئه در کل 70 گل و به عبارتی به طور میانگین 3.9 گل در هر دیدار به ثمر رسید.
2. تنها جام جهانی بود که تیم‌های شرکت‌کننده در آن بدون مسابقات انتخابی برگزیده شدند.
3. آرژانتین، برزیل، بولیوی، شیلی، مکزیک، پاراگوئه، پرو و ایالات متحده آمریکا همگی در این دوره شرکت کردند.
4. در مجموع هفت تیم از قاره آمریکا در جام جهانی ۱۹۳۰ شرکت کردند، این تعداد بیشترین تیم از قاره آمریکا در تمام ادوار جام جهانی است. سفر از اروپا به آمریکا در دهه ۱۹۳۰ سفری طولانی و هزینه‌بر بود، به این دلیل تعداد تیم‌های اندکی از اروپا موفق به شرکت در این رقابت‌ها شدند و به همین دلیل هیچ‌کدام از کشورهای اروپایی در زمان معین به دعوت فیفا پاسخ ندادند.
5. اروپا۴ تیم ضعیف خود بلژیک، فرانسه، رومانی و یوگسلاوی را به دلیل مسافت و هزینهٔ سنگین به این مسابقه‌ها فرستاد. این چهار تیم با کشتی عازم آمریکای جنوبی شدند و پس از سه هفته به سواحل اروگوئه رسیدند!
6. نخستین گل جام جهانی توسطلوسین لوران فرانسوی در دیدار آغازین بین فرانسه و مکزیک زده شد. از ۲۵ دیدار انجام شده هیچ بازی به تساوی نینجامید.
7. دیدارآرژانتین و شیلی آنقدر خشن بود که پلیس پیش از پایان نیمهٔ نخست مجبور به مداخله شد.

1934؛ ایتالیا میزبان و قهرمان

در سال‌های 1934 جام جهانی در ایتالیا برگزار شد. مسابقات سال ۱۹۳۴، در کشور ایتالیا برگزار شد. جایی که برای اولین بار مسابقات دارای مرحله گروهی شدند. ۱۶ تیم در این دوره حضور داشتند که تا سال ۱۹۸۲، این تعداد تغییری نکرد.  ایتالیایی‌ها نیز خود توانستند در این دوره از رقابت‌ها قهرمان شوند و تبدیل به نخستین تیم اروپایی شوند که قهرمان جام جهانی می‌شود.

8. اروگوئه‌ای‌ها که از گسترش فاشیسم در ایتالیا ناراضی بودند، این مسابقات را تحریم کردند.
9. بولیوی و پاراگوئه نیز به دلیل مسائل مالی، در این مسابقات حضور پیدا نکردند. تا برزیل و آرژانتین بدون برگزاری هیچ بازی مقدماتی، در مسابقات حضور پیدا کنند.
11. مصر نیز در این دوره، به عنوان نخستین تیم آفریقایی حضور پیدا کرد.

1938: فرانسه – بازهم ایتالیا قهرمان – قهر آمریکایی‌ها

11. دوره بعدی رقابت‌هانیز مجددا در اروپا و این بار در فرانسه برگزار و به قهرمانی ایتالیا منجرشد.
12. پیش از دیدار آغازین بینایتالیا و نروژ، ویتوریو پوزو، مربی تیم ملی ایتالیا، بازیکنانش را با پیراهن سیاه وادار به ادای احترام به سبک فاشیستی نمود و آنها را به همان حال آنقدر نگه داشت تا زمانی که سیل ناسزاگویی از سوی تماشاگران ورزشگاه را دربر گرفت.
13. توپخانه‌ها برایجنگ جهانی دوم آماده می‌شدند و جنگ داخلی، اسپانیا را در حمام خون فرو برده بود. فیفا تصمیم گرفت تا بار دیگر سومین جام را در اروپا برگزار کند و اروگوئه به همین دلیل از سفر به فرانسه خودداری کرد.
14. اتریشبا آنکه گزینش شده بود اما به دلیل آن که آلمان این کشور را اشغال کرده بود، اجازهٔ حضور نیافت و هیتلر تیم ملی آلمان را وادار به بهره‌گیری از چهار بازیکن اتریشی نمود.
15. در این مسابقه‌ها برای نخستین بار قهرمان دور گذشته و کشور میزبان برگزاریجام جهانی، بدون برگزاری بازی‌های گزینشی در جام شرکت کردند.
16. جالب‌ترین و پرگل‌ترین بازی‌های دور نخست را دو تیم برزیل و لهستان به نمایش گذاشتند. «لئونیداس» بازیکن کوتاه‌قد و سیه‌چهرهٔ برزیلی ملقب به  «الماس سیاه  «و «ویلیام مورسکی»  بازیکن بلندقامت و سفید پوست لهستان هر یک با زدن چهار گل به دروازهٔ یکدیگر حرف نخست این مسابقهٔ دیدنی را زدند و سرانجام این برزیل بود که در وقت اضافی با زدن دو گل در برابر یک گل لهستانی‌ها و در پایان ۶ – ۵ پیروز از میدان بیرون رفت.
17. فینال این مسابقات میان ایتالیا و مجارستان برگزار شد و از 6 گلی که رد و بدل شد، 4گل سهم ایتالیا شد تا جام را بالای سر ببرد.

1950: برزیل – جام جهانی بعد از جنگ جهانی

دوره‌های 1942 و 1946 جام جهانی به خاطر جنگ جهانی برگزار نشد و در این سال در برزیل برگزار شد و با قهرمانی اروگوئه به اتمام رسید.

18. انگلیسی‌ها که فوتبال را ورزشی انگلیسی می‌دانستند برای اولین بار رضایت دادند که با غیر انگلیسی‌ها بازی کنند!
19. اروگوئه هم بعد از دو دوره تحریم جام جهانی، دوباره به مسابقات برگشت.
20. حادثه سقوط هواپیمای تیم تورینو ایتالیا در سال 1949 باعث شد، شوک این کشور در حادثه‌ای که در آن دو مدیر، دو مربی، ماساژور و ۱۸ بازیکن ایتالیاییکشته شدند، باعث شد قهرمان دوره قبل با کشتی به برزیل سفر کند و با خستگی دو هفته‌ای و شوک بزرگی که دیده بود، عملکرد ضعیفی را از خود به جا بگذارد.
21. به علت انصراف تیم‌هایهند، اسکاتلندو ترکیه، مسابقات با شرکت ۱۳ تیم برگزار شد.
22. تنها دوره از رقابت‌ها بود که پس از مرحله گروهی، مسابقات حذفی برگزار نشد و در این دور هم مسابقات به شکل گروهی برگزار شد.

1954: سوئیس – جام جهانی در قاب جادویی – «معجزه برن»

این دوره از مسابقات که برای اولین بار از طریق تلویزیون پخش می‌شد را سوئیس میزبانی کرد و در نهایت آلمان غربی توانست از میان 16تیم جام را بالای سر ببرد.

23. این بازی‌ها در چهار گروه چهار تیمی برگزار شد. هر تیم تنها با دو تیم از گروه خود بازی می‌کرد.
24. شوروی که در مسابقات المپیک شگفتی‌ساز شده بودند، در این رقابت‌ها موفق نبود.
25. در مرحله یک چهارم نهایی مسابقات نیز پرگل‌ترین بازی تاریخ رقابت‌ها رقم خورد. جایی‌کهاتریشبا وجود آنکه با ۳ گل از سوئیس عقب افتاده بود، در نهایت با نتیجه ۷–۵ موفق شد سوئیس را شکست دهد.
26. تیم آلمان غربی در دور اول مسابقات 8 بر 3 از مجارستان شکست خورد اما در فینال ژرمن‌ها توانستندبا برتری ۳–۲ برابر قهرمان المپیک، یعنیمجارستان جام را به خانه ببرند.
27. این قهرمانی در حالی بدست آمد که آلمانی‌ها ابتدا با ۲ گل از حریف عقب افتاده بودند. به همین دلیل این مسابقه در آلمان، با نام «معجزه برن» معروف شده‌است.
28. در 26 مسابقه این دوره 140بار توپ از خط دروازه‌ها گذشت و بهترین میانگین گل در همه ادوار جام جهانی به دست آمد.

1958: سوئد – ظهور برزیل در فوتبال

در ششمین دوره مسابقات جام جهانی، کشوری از اسکاندیناوی میزبانی را به عهده گرفت. سوئد، 16 مهمان‌ از اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی داشت و برزیل برای اولین بار جام قهرمانی را بالای سر برد.

29. بازی‌ها به صورت لیگی برگزار ‌شد، هر تیم با تمام تیم‌های دیگر گروه خود بازی می‌کرد. برای هر برد ۲ امتیاز، برای تساوی ۱ امتیاز و برای باخت صفر امتیاز به تیم‌ها داده می‌شد. از هر گروه دو تیم بالا می‌آمد.
30. فرانسه با 23 گل زده بهترین خط حمله و برزیل با 4خورده بهترین دفاع را داشت.

1962: شیلی – بازهم قهرمانی برزیل

هفتمین دوره مسابقات جام جهانی در شیلی برگزار شد و  در بازی فینال برزیل با گذشتن از سد چکسلواکی بار دیگر قدرت فوتبالی‌اش را به رخ کشید.

31. در حالیشیلیمیزبان جام جهانی ۱۹۶۲ بود که قبل از آغاز مسابقات، زلزله ویرانگر و ۹٫۵ ریشتری در این کشور خسارات زیادی را به بار آورد.
32. «نبرد سانتیاگو» بازی خشنی بود که بین میزبان و تیم ملی ایتالیا برگزار شد و دو بازیکن این تیم اروپایی که برای خطا کردن به زمین آمده بودند توسط داور اخراج شدند! شیلی با 2گل از سد حریفش گذشت و در پایان جام به مقام سومی دست یافت.
33. مارکوس کولکلمبیایینیز تبدیل به نخستین و تنها بازیکن تاریخ شد که از روی نقطه کرنر، موفق به زدن گل در جام جهانی شد. لو یاشیناین دروازه بان شوروی گل را دریافت کرد

1966: انگلیس – قهرمانی با مشکوک‌ترین گل تاریخ!

هشتمین دوره جام جهانی فوتبال به میزبانی انگلیس برگزار شد. کشوری که قوانین فوتبال را مدون کرده بود. توانست به تنها قهرمانی خود در ادوار جام جهانی دست پیدا کند.

34. در مرحله گروهی تیم ملی انگلستان با تیم‌های مکزیک، اروگوئه و فرانسه همگروه بود. گروهی که دشوار به نظر می‌رسید، چرا که فرانسه از مدعیان فتح جام به شمار می‌آمد و اروگوئه ۲ بار قهرمانی جهان را در کارنامه داشت.
35. کره شمالی به عنوان شگفتی ساز آسیایی بود که به نیمه نهایی راه یافت.
36. حضور بابی چارلتون، رادران مور و آلن بال که هر کدام خود به تنهایی یک تیم بودند، نوید بهترین «فوتبال انگلیسی» را می‌داد.
37. فینال جام جهانی ۱۹۶۶ در شرایطی برگزار شد که از آن به دلیل زده شدن یک گل مشکوک توسط جف هرست به عنوان جنجالی‌ترین فینال جام جهانی یاد می‌شود.
38. در دقیقه ۱۰۱ مسابقه و در حالی که دو تیم به تساوی 2-2 رسیده بودند، ضربه‌ جف هرست به زیر تیرک افقی دروازه آلمان اصابت کرد و صحنه‌ای مشکوک به وقوع پیوست و داور پس از کمی مکث اعلام گل کرد. دقایقی بعد ژرمن‌ها در بهت گلی که خورده بودند، گل چهارم را هم دریافت کردند. این گل هنوز هم پس از سال‌ها با انتقاد فوتبال دوستان آلمانی مواجه می‌شود.
39. عملکرد ضعیف «پله» در این دوره مانع از سومین قهرمانی برزیل در جام جهانی شد.

1970: مکزیک – «بازی قرن» – «ژول ریمه» همیشه در برزیل

نهمین دوره جام جهانی در مکزیک برگزار شد. 16تیم به مصاف هم رفتند و برزیل با 6 برد، بدون تساوی و شکست توانست سومین جام قهرمانی را به خانه ببرد.

40. ایتالیا در فینال با نتیجه چهار بر یک از برزیل شکست خورد. برزیل با این برد بر اساس قوانینی کهژول ریمهتعیین کرده بود توانست  «جام ژول ریمه» را برای همیشه به خانه ببرد. اگر در این مسابقه ایتالیا پیروز می‌شد آنها برنده جام ژول ریمه می‌شدند، زیرا آنها نیز قبل از این جام ۲ بار قهرمان جام جهانی فوتبال شده بودند.
41. «بازی قرن» در مرحله نیمه نهایی بین ایتالیا و آلمان غربی برگزار شد. در این بازی ایتالیا در ابتدا با گل دقیقه ۸روبرتو بونینسنیاپیش افتاد و تا آخرین لحظات بازی برنده مسابقه بود، اما در دقیقه ۹۰ کارل-هاینتس شنلینگر تنها گل ملی خود را به ثمر رساند تا آلمان بازی را در ۹۰ دقیقه با تساوی به پایان برساند. در این بازی شانه فرانتس بکن‌باوئر در رفت ولی چون آلمان ۲ تعویض خود را انجام داده بود او باقی مسابقه را با شانه آتل بندی شده ادامه داد. در وقت‌های اضافی ابتدا گرد مولر آلمان را پیش انداخت ولی پس از ۴ دقیقه در دقیقه ۹۸ تارچسیو بورنییک گل تساوی را برای ایتالیا به ثمر رساند و سپس لوئیجی ریوا گل سوم ایتالیا را وارد دروازه حریف کرد. در دقیقه ۱۱۰ گرد مولر دوباره برای آلمان گلزنی کرد و درحالیکه شبکه‌های تلویزیونی هنوز درحال پخش شادی پس از گل آلمانی‌ها بودند جانی ریورا گل چهارم و پیروزی بخش ایتالیا را به ثمر رساند و باعث پیروزی ۴–۳ ایتالیا بر آلمان شد.
42. پس از این مسابقه یک پلاک یادگاری بر دیوارهورزشگاه آزتیکانصب شد که روی آن نوشته شده‌است: ورزشگاه آزتیکا به تیم‌های ملی ایتالیا (۴) و آلمان (۳) که در جام جهانی ۱۹۷۰ درخشیدند احترام می‌گذارد، در «بازی قرن».

1974: آلمان غربی – بهترین «آلمان تاریخ»

با حضور شانزده تیم در آلمان غربی 38 بازی برگزار شد و میزبان جام قهرمانی را بالای سر برد.

43. تیم‌های «فرانسه، اسپانیا و انگلستان» غایبان بزرگ جام دهم بودند و جمهوری دمکراتیک کنگو، آلمان شرقی،‌هائیتی و استرالیا (سهمیه آسیا) برای نخستین‌بار به جام‌جهانی آمدند.
44. سیستم بازی‌ها تغییر کرد به صورتی که بازی‌ها در ۴ گروه برگزار شد و دو تیم اول هر گروه به مرحله دوم می‌رفتند. در مرحله دوم تیم‌ها در دو گروه چهار تیمی قرار گرفتند، تیم‌های اول به فینال صعود کرده و تیم‌های دوم در مسابقه رده‌بندی به مصاف یکدیگر رفتند.
45. بازی فینال با حضور بیش از 75 هزار نفر در استادیوم المپیک مونیخ برگزار شد. آلمان‌غربی با بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال خود چون «سپ مایر، فرانتس بکن باوئر، برتی فوگتس، پل برایتنر، گرد مولر، ولفگانگ اورات، راینر بونهوف و اولی هوینس» در مقابل هلندی قرارگرفت که از مثلث طلایی «یوهان کرایف و ران رینسن برینک و جانی رپ» بهره‌می‌برد.

    در ثانیه‌های نخست بازی فینال یک پنالتی به سود هلند گرفته شد که یوهان نیسکنس آن را به گل تبدیل کرد و یکی از سریعترین گل‌های تاریخ جام‌جهانی را رقم زد اما آلمان با 2 گل برایتنر و گرد مولر از هلند پیش افتاد و برای دومین‌بار به جام‌جهانی دست‌یافت.

1978: آرژانتین – اولین حضور ایران

یازدهمین جام جهانی در آرژانتین برگزار شد و با قهرمانی آرژانتین پایان یافت. هلند، ایتالیا و برزیل در جایگاه‌های سوم تا چهارم ایستادند.

46. از آمریکای جنوبی برزیل و پرو به جام جهانی صعود کردند. نکته جالب توجه شکست اروگوئه در برابر بولیوی و عدم صعود این تیم به جام جهانی بود.
47. مسابقات مقدماتی درقاره آسیا به صورت دوره‌ای و رفت و برگشت انجام گرفت و در نهایت تیم ایران با کسب ۱۴ امتیاز از ۸ بازی (۶ پیروزی و ۲ تساوی) برای اولین بار جام جهانی صعود کرد.
48. ایران بازی اول را 3-0به نایب قهرمان جام واگذار کرد. دو گل این بازی از روی نقطه پنالتی به ثمر رسید. در بازی دوم ایران شگفتی آفرید و 1-1 با اسکاتلند به تساوی رسید تا گل ایرج دانائی فرد اولین گل و اولین امتیاز تیم ملی در مسابقات باشد. در بازی سوم علی رغم نمایش خوب بازیکنان، ایران 4گل از پرو دریافت کرد و «حسن روشن» تنها یک گل پرو را پاسخ داد. علی پروین و حشمت مهاجرانی کاپیتان و سرمربی ایران در این بازی‌ها بودند.

1982: اسپانیا – جام ستارگان

در دوازدهمین دوره جام جهانی 12 تیم حضور داشتند و در فینال ایتالیا با 3 گل «پائولو روسی، مارکو تاردلی و الساندرو آلتوبلی» در مقابل تک گل آلمان‌غربی برای سومین‌بار قهرمان جهان شد.

49. این بازی‌ها در دو مرحله انجام گرفت: در مرحله اول در شش گروه دو تیم اول به مرحله بعد صعود کردند. در مرحله بعد تیم‌های اول گروه به مرحله بعد رفتند و در مرحله بعد تیم‌های برنده به فینال و تیم‌های بازنده برای تعیین تیم سوم به مصاف هم رفتند.
50. «جام ستارگان» این دوره از مسابقات با حضور ستارگانی چون زیکو، سوکراتس (برزیل)، دیه‌گو مارادونا (آرژانتین)، پائولو روسی و دینو زوف (ایتالیا)، کارل‌هاینتس رومنیگه و‌هارالد شوماخر (آلمان‌غربی) و ژان تیگانا و میشل پلاتینی (فرانسه) برگزار شد.

1986: مکزیک – «دست خدا» و «گل قرن»

در  سیزدهمین دوره جام جهانی، کوبا به دلیل شرایط بد اقتصادی از میزبانی انصراف داد و مکزیک برای دومین بار برگزاری این مسابقات را پذیرفت. در فینال آرژانتین با درخشش مارادونا توانست 3 بر 2 از سد آلمان غربی عبور کند.

51. جنجالی‌ترین بازی‌ این دوره در یک چهارم نهایی بین آرژانتین و انگلیس برگزار شد. هنگام برگزاری بازی چهار سال ازجنگ فالکلند بین آرژانتین و بریتانیا می‌گذشت و این حساسیت مسابقه را دوچندان کرده بود. دو گل مارادونا در این بازی که به ترتیب «دست خدا» و «گل قرن» نام گرفتند، از مشهورترین گل‌های تاریخ فوتبال به‌شمار می‌روند.
52. «دست خدا» خطای زیرکانه ماردونا بود که با دست توپ را وارد دروازه حریف کرد و دارو را فریب داد. «گل قرن» را این اسطوره فوتبال جهان با عبور از سد پنج بازیکن انگلیس دروازه‌بان آنان «پیتر شیلتون»را نیز دریبل زد و دروازه انگلیس را گشود.
53. در فینال این مسابقات ابتدا آرژانتین در دقیقه ۲۲ با گل خوزه لوئیس براون به ثمر رسید. سپس در نیمه دوم و در دقیقه ۵۵خورخه والدانوآرژانتین را دو بر صفر پیش انداخت. تیم آمریکای لاتین به سمت پیروزی می‌رفت که بازگشت آلمان‌ها باز هم اتفاق افتاد و آلمان‌های باروحیه با دو گل کارل-هاینتس رومنیگه (۷۴) و فولر (۸۰) به بازی برگشتند. در ده دقیقه مانده به پایان بازی و در شرایطی که آلمان غربی به سختی می‌کوشید تا گل پیروزی را بزند، مارادونای افسانه‌ای دوباره مداخله‌ای سرنوشت‌ساز داشت و با یک پاس بسیار دیدنی خورخه بوروچاگا را در یک ضدحمله از سمت راست روانه دروازه آلمان غربی کرد تا او با خونسردی هارالد شوماخر را مغلوب کند و گل سوم آرژانتین را به ثمر برساند بدین ترتیب آرژانتین با درخشش مارادونا برای دومین بار پس از سال ۱۹۷۸ قهرمان جهان گردید.

1990: ایتالیا – خسته‌کننده ترین فینال – اشک‌های ماردونا

جام جهانی فوتبال ایتالیا ۱۹۹۰ که دومین میزبانی ایتالیا را به همراه داشت، چهاردهمین دوره این مسابقات بود که از هشتم ژوئن تا هشتم ژوئیه برگزار شد. در فینال این جام، آرژانتین با یک گل از آلمان غربی شکست خورد.

54. سه تیم برای نخستین بار به این رقابت‌ها راه یافتند: کاستاریکا، جمهوری ایرلند و امارات متحده عربی. تیم فوتبال ایالات متحده آمریکا نیز بعد از چهل سال موفق شد دوباره به این رقابت‌ها راه یابد.
55. فینال این رقابت‌ها که بین آرژانتین و آلمان غربی برگزار شد، به گفته بسیاری کارشناسان، از بدترین و خسته کننده‌ترین فینال‌های جام جهانی بود. بازیکن آرژانتینی بنام پدرو مونزون از بازی اخراج شد تا نخستین بازیکن اخراجی در یک فینال جام جهانی باشد. آرژانتین دومین اخراجی خود را داد تا بعد از چند دقیقه داور یک پنالتی هم به آلمان غربی اهدا کند و آندریاس برمه زننده این پنالتی و تک گل این فینال ملالت بار باشد. آرژانتین اولین تیمی بود که در فینال جام جهانی موفق به زدن گل نشد و زمین بازی فینال را بدون گل زدن ترک کرد و مارادوناکاپیتانافسانه‌ای آرژانتین را به گریه واداشت.
56. آلمان غربی برای بار سوم قهرمان شد وفرانس بکن بائر بعد از ماریو زاگالو برزیلی دومین نفری بود که در تاریخ فوتبال هم به عنوان مربی و هم بعنوان بازیکن افتخار قهرمانی جام جهانی فوتبال را به دست آورد. سالواتوره سکیلاچی هر دو لقب بهترین گلزن و بهترین بازیکن این رقابت‌ها را به خود اختصاص داد.
57. یکی از ضعیف‌ترین جام‌ها لقب گرفت که کمترین تعداد متوسط گل در هر بازی و بیشترین تعداد کارت‌های قرمز را در خود داشت. تهاجمی‌ترین تیم این رقابت‌ها کامرون لقب گرفت. حتی آرژانتین که تا فینال راه یافت تنها پنج گل در هفت بازی خود به ثمر رساند.

1994: آمریکا – باجو قهرمانی را به برزیل داد

پانزدهمین دور جام جهانی در ایالات متحده برگزار شد. برزیل و ایتالیا فینال این جام را برگزار کردند که پس از تساوی صفر صفر در ۱۲۰ دقیقه کار به ضربات پنالتی کشید و برزیل ۳ بر ۲ پیروز شد. روبرتو باجو از ایتالیا آخرین پنالتی تیم خود را از دست داد.

58. این جام جهانی نخستین بار بود که برای برد هر تیم ۳ امتیاز به جای ۲ امتیاز به تیم پیروز تعلق می‌گرفت.
59. مارادونای افسانه‌ای به دلیل استفاده از داروی لاغر کننده از حضور در این رقابت‌ها بازماند.
60. مدافع تیم ملیکلمبیاآندره اسکوبار در بازی‌های دور اول جام جهانی در برابر تیم ملی فوتبال آمریکا، به اشتباه یک گل به خودی زد و منجر به حذف کلمبیا شد. ده روز بعد مورد ضرب گلوله قرار گرفت و به قتل رسید.
61. شگفتی ساز بزرگ این رقابت‌هابلغارستانبود. هریستو استویچکف و تیمش موفق شدند با صعود تا مرحلهٔ یک چهارم نهایی در برابر آلمان، مدافع عنوان قهرمانی قرار بگیرند. در این دیدار هریستو استویچکف موفق به زدن یکی از دو گل تیمش شد و بلغارستان با پیروزی ۲ بر یک به جمع چهار تیم برتر جام پیوست.
62. «یونان،نیجریهو عربستان» برای نخستین بار به این رقابت‌ها راه یافتند که از این سه تیم دو تیم نیجریه و عربستان شگفتی ساز بودند و به ترتیب در گروه‌های خود به مقام اول و دوم دست یافتند و به دور یک هشتم نهایی صعود کردند.
63. برای نخستین بار بعد از سال‌ها آلمان غربی و شرقی، یک تیم متحد به جام جهانی فرستادند.
64. به دلیل عملکرد قوی تیم‌های آفریقایی و موفقیتکامروندر دور پیشین، سهمیه آفریقا به سه تیم رسید که نیجریه به همراه مراکش و کامرون راهی این رقابت‌ها شد.
65. یکی دیگر از نکات این دوره عدم راهیابی تیم ملی انگلیس به این رقابت‌ها بود.

1998: فرانسه – جام آبی‌ها درخشش زیدان

شانزدهمین دوره از مسابقات با میزبانی و قهرمانی فرانسه برگزار شد. آبی‌ها در فینال برزیل را با نتیجه ۳ به ۰ شکست دادند و توانستند هفتمین کشوری باشند که موفق به قهرمانی می‌شود.

66. این جام دومین حضور ایران و همگروهی با آلمان، یوگسلاوی و ایالات متحده را به همراه داشت.
67. اولین و تنها برد ایران در تاریخ رقابت‌های جام جهانی با نتیجه 2-1 مقابل آمریکا ثبت شد که حمید استیلی و مهدی مهدوی کیا گلزنان ایران در این بازی بودند و گل استیلی با سبک خوشحالی فراموش نشدنی‌اش به عنوان گل قرن انتخاب شد.
68. برای نخستین بار در دور مقدماتی ۳۲ تیم به جای ۲۴ تیم حاضر شدند و در هشت گروه چهار تیمی به رقابت پرداختند. به این ترتیب دو تیم نخست هر گروه به دور بعد صعود می‌کردند.
69. قانونگل طلاییبرای نخستین بار به اجرا درآمد و تیمی که در وقت اضافه پس از نود دقیقه به گلی دست می‌یافت، برنده بازی اعلام می‌شد.
70. قانون اعلام وقت‌های تلف شدهٔ بازی توسط داور چهارم برای اولین بار اجرایی شد که هرگاه روند بازی متوقف می‌شد، زمان را محاسبه و در پایان هر نیمه مجموع زمان تلف شده را روی تابلوی الکترونیکی اعلام می‌کرد.
71. کرواسی در اولین حضور خود درجام جهانی شگفتی آفرید و به نیمه نهایی رسید.
72. در فینال برای نخستین بار در تاریخ جام جهانی مدافع عنوان قهرمانی دور پیشین و میزبان این رقابت‌ها روبروی هم قرار گرفتند. درخشش زیدان و به ثمر رساندن دو گل توسط وی و همچنین گل دیر هنگامامانوئل پتیبازی را با حساب سه بر صفر به سود فرانسه به پایان برد. تحقیر برزیل با عملکرد ضعیف رونالدو بازیکن چهره این تیم تکمیل شد.

2002: کره-ژاپن – از تحقیر فرانسه تا درخشش اولیور کان

جام جهانی فوتبال ۲۰۰۲ هفدهمین دورهٔ این مسابقات بود که به میزبانی مشترک کشورهای کرهٔ جنوبی و ژاپن برگزار شد. از میان ۳۲ تیم شرکت کننده در این دوره تیم ملی فوتبال برزیل توانست با پیروزی بر آلمان قهرمان شود. تیم‌های ترکیه و کرهٔ جنوبی پس از تیم آلمان سوم و چهارم شدند.

73. رونالدو گل‌زن برتر جام شد. او به آمار خیره‌کننده هشت گل دست یافت. اما با این حال اولیور کان توپ طلا را برد. او ضربات حریفان را یکی پس از دیگری می‌گرفت و گل زدن به آلمان برای هر تیمی دشوار بود. آنها در هفت بازی خود تنها سه گل دریافت کردند که دو گل در فینال بود.
74. – پیروزی برزیل برابر آلمان در فینال سال ۲۰۰۲، برابر با رکورد هفت پیروزی پیاپی تیم ایتالیا در سال‌های ۱۹۳۴ و ۳۸ بود. شکست فرانسه مقابل سنگال، ضعیف‌ترین نتیجه و نمایش تیم مدافع قهرمانی در تاریخ ۷۲ ساله جام جهانی بود. فرانسه با یک امتیاز از سه مسابقه گروهی خود حذف شد.
75. حضور کره جنوبی در نیمه نهایی، بهترین نتیجه آسیایی‌ها در رقابت‌های جام جهانی بود.
76. دو کشور میزبان بر سر نامگذاری این رقابت‌ها دچار اختلاف شدند. ژاپنی‌ها مایل بودند نام “ژاپن – کره ۲۰۰۲” روی هفدهمین پیکار جهانی گذاشته شود و کره‌ای‌ها روی نام “کره – ژاپن ۲۰۰۲” پافشاری می‌کردند.
77. سال ۲۰۰۲ آخرین دوره‌ای بود که تیم قهرمان بدون حضور در مقدماتی‌ها به مرحله اصلی راه یافت. از دوره هیجدهم به بعد مدافع قهرمانی نیز باید در مسابقات مقدماتی شرکت کند.

2006: آلمان – چراغ خاموش لاجوردی پوشان

هجدهمین دوره مسابقات جام جهانی بود و آلمان برای دومین بار میزبانی را کسب کرد. در دیدار پایانی لاجوردی‌پوشان ایتالیا موفق شدند در ضربات پنالتی تیم ملی فرانسه را شکست دهند.

78. 32 تیم از جمله تیم ملی ایران در این مسابقات شرکت داشتند.
79. از جام جهانی ۲۰۰۶ به بعدفیفاقوانین تعیین تیم‌های شرکت‌کننده را تغییر داد و قرار بر این شد که تنها تیم میزبان بدون شرکت در مسابقات مقدماتی به مرحلهٔ نهایی پاگذارد و قهرمان دورهٔ پیشین جام نیز موظف به شرکت در مسابقات دور مقدماتی باشد. این قانون برای جام‌های آتی هم اجرایی شد.
80. فینال مسابقات با حوادث تلخی همراه بود. در آن مسابقه 2 تیم با نتیجه 1-1 تا دقیقه 113 پیش رفتند که در آن هنگام ناگهان زین‌الدین زیدان کاپیتان فرانسوی‌ها با سر به سینه ماتراتزی مدافع ایتالیا کوبید و اخراج شد. فرانسه علی‌رغم تمام شایستگی‌ها در ضربات پنالتی مغلوب شد و ایتالیا برای چهارمین‌بار فاتح جام جهانی شد.
81. بوفون افسانه‌ای در این رقابت‌ها تنها دو گل دریافت کرد که یکی از آن‌ها گل به خودی در مرحله گروهی این رقابت‌ها بود و گل دیگر در فینال و از روی نقطه پنالتی به ثمر رسید.

2010: آفریقای جنوبی – قدرت نمایی اسپانیا

82. نوزدهمین دوره مسابقات جام جهانی برای اولین بار در قاره آفریقا برگزار شد و در دیدار پایانی اسپانیایی‌ها موفق شدند با یک گلتیم ملی فوتبال هلندرا شکست دهند و جام را به خانه ببرند.
83. در پایان این رقابت‌هاتوماس مولراز آلمان بعنوان بهترین بازیکن جوان جام و همچنین برنده کفش طلا، ایکر کاسیاس از اسپانیا برنده دستکش طلایی و دیگو فورلان از اروگوئه بعنوان بهترین بازیکن جام برگزیده شدند.
84. القاعده در پیام‌های ویدئویی هشدار داده بود که جام جهانی را به حمام خون بدل می‌کند اما ارتش‌های نیجریه و آفریقای جنوبی، پلیس بین‌الملل، نیروهای ناتو و سربازان داوطلب بارها بر امنیت کامل جام جهانی آفریقای جنوبی صحه گذاشتند.
85. منوچهر متکی، وزیر خارجه وقت ایران، در حاشیه این رقابت‌ها در گفت‌وگو با «ایرنا» از حذف انگلیس، آمریکا، و فرانسه از بازی‌ها اظهار خشنودی کرد و گفت: «کشورهای اصلی و نقش آفرین در تحریم جدید ایران مانند انگلیس، آمریکا و فرانسه در مراحل مقدماتی از رقابت‌های جام جهانی حذف می‌شوند و برخی کشورهایی که به نوعی در تحریم نقش داشتند، نیز به مراحل بالاتر جام جهانی راه نیافتند!»

2014: برزیل – تحقیر میزبان به دست ژرمن‌ها

جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴ بیستمین دورهٔ جام جهانی فوتبال بود که از ۱۲ ژوئن۲۰۱۴ تا ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۴ در کشور برزیل برگزار شد. در دیدار پایانی ژرمن‌ها موفق شدند با یک گل ماریو گوتزه در دقایق پایانی وقت اضافه دوم، تیم ملی آرژانتین را شکست دهند و برای چهارمین بار قهرمانی را به خانه ببرند.

86. مرحله گروهی با درخشش نمایندگان قاره آمریکا و حذف تیم‌های نامدار اسپانیا، ایتالیا، انگلیس و پرتغال از قاره اروپا به پایان رسید.
87. افشانه داوری، در این دوره جام جهانی در جهت تسهیل کار داوران و بالابردن کیفیت داوری مسابقات، برای نخستین بار از یکافشانهمخصوص بهره گرفته شد که داوران با آن می‌توانستند بر روی چمن خط بکشند تا محل دقیق تشکیل دیوار دفاعی و قرارگیری توپ در ضربات آزاد را مشخص کنند. این افشانه پس از مدت اندکی که روی چمن باقی می‌ماند محو می‌شد.
88. رویارویی آلمان و آرژانتین در فینالجام جهانی فوتبال پرتکرارترین مصاف تاریخ این مسابقات بوده است. ژرمن‌ها هجومی‌ترین تیم جام بودند که با سبک حفظ مالکیت توپ و ارسال پاس‌های کوتاه کار کردند و هم‌تیمی‌های «لیونل مسی» دفاعی‌ترین تیم جام بودند که با قرار دادن شمار زیادی مدافع در برابر توپ و بهره‌گیری از ضدحمله بازی می‌کند.
89. لیونل مسی با زدن 4گل برنده توپ طلای این جام شد، اما او درباره فینال این بازی‌ها گفت: «فکر کردن به آن برای همیشه ناراحت کننده است. نمی‌دانم هیچ وقت خوب خواهد شد یا نه. ما تنها باید با آن زندگی کنیم. جام جهانی یک خاطره بسیار خوب و در عین حال تلخ است. به خاطر پایان آن. اما فوتبال همیشه همین طور بوده است.»
90. کاستاریکا با حذف ایتالیا و انگلستان شگفتی ساز جام لقب گرفت.