پوکی استخوان چیست؟

پوکی استخوان بیماری است که در آن تراکم بافت و در پی آن استحکام استخوان کاهش می یابد و خطر ابتلا به شکستگی استخوان افزایش می یابد. این عامل یکی از شایع ترین علل شکستگی استخوان به ویژه در سنین بالا است. از ۳۰ سالگی روند کاهش تراکم استخوان ها آغاز می شود و به طور میانگین در زنان احتمال ابتلا به پوکی استخوان #چهار_برابر مردها است.

عوامل زمینه ساز پوکی استخوان:

رژیم غذایی کم کلسیم، کمبود ویتامین D، از دست دادن تراکم استخوان پس از یائسگی به دلیل پایین بودن سطوح استروژن، ابتلا به برخی بیماری ها و استفاده از برخی داروهای شیمیایی، اعتیاد به الکل و دخانیات، پرکاری تیروئید، عمل جراحی برداشتن تخمدان ها، بیماری های کلیوی، عدم فعالیت های بدنی مناسب و عوامل وراثتی می تواند از عوامل زمینه ساز پوکی استخوان باشد.

همچنین استفاده طولانی مدت از برخی از داروها نیز تاثیر منفی بر تراکم استخوان ها خواهد داشت. از جمله این داروها می توان به داروهای ضد تشنج و گلوکوکورتیکوئیدها مانند کورتیزون اشاره کرد.

چگونه می توان از پوکی استخوان پیشگیری کرد؟

پیشگیری از پوکی استخوان را از دوران کودکی باید با رعایت یک رژیم غذایی مناسبی که میزان کلسیم مناسب را برای شکل گیری و استحکام بافت های استخوان تامین نماید، آغاز نمود. همچنین استفاده مناسب از نور خورشید (۱۰ تا ۱۵ دقیقه در روز) به منظور جذب ویتامین D مورد نیاز بدن نیز مفید  است. البته میزان استفاده از نور خورشید و جذب ویتامین D به رنگ پوست، سن، فصل سال، محل زندگی بستگی دارد، چراکه قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید نیز خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهد.

همان طور که گفته شد، فعالیت های بدنی نیز در کنار رژیم غذایی به استحکام بدن و کاهش خطر ابتلا به بیماری پوکی استخوان موثر است. در بین فعالیت های بدنی پیاده روی و دویدن در این خصوص بسیار موثر است، چراکه در زمان انجام این فعالیت های بدنی، استخوان های پا وزن بدن را تحمل می کند و این امر سبب تقویت آنها می شود. اما در مورد دوچرخه سواری مطالعات نشان داده است که با وجود نقش زیاد دوچرخه سواری در تقویت قلب و شش ها، این ورزش در افزایش استحکام استخوان ها به اندازه پیاده روی و دویدن موثر نیست.

افراط در نوشیدن نوشیدنی های گازدار نیز می تواند در طولانی مدت به استخوان ها آسیب برساند. برخی مطالعات نشان داده است کاهش تراکم استخوان ها در اثر مصرف این قبیل نوشیدنی ها به کافئین موجود در آنها مرتبط است. بنابراین بهتر است برای داشتن استخوان هایی مستحکم تر از مصرف بیش از حد سایر نوشیدنی های کافئین دار از جمله قهوه و چای نیز بپرهیزیم.