حرکت جامعه به سمت و سوی دولت پایدار اصلاح طلب

علی یوسفی در نشستی با عنوان مروری بر جامعه شناسی ایران اظهار کرد: هر فردی که کار حزبی و سیاسی انجام می‌دهد باید با سه موضوع آشنایی داشته باشد ، دو مورد از این  موضوعات جامعه شناسی سیاسی و جامعه شناسی تاریخی ایران است.همچنین باید آشنایی تفصیلی با علم سیاست به معنی خاص داشته باشد و با حزب و ساز و کار سیاسی و حزبی که چگونه قدرت حفظ ، جابجا و بدست می‌آید آشنا باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی یادآور شد: تحولات جامعه تا حد زیادی به شکاف‌ها بستگی دارد ممکن است چند شکاف همزمان در جامعه فعال باشند  گاهی آنها یکدیگر را تشدید کرده و به جنبش و اعتراض می انجامند گاهی هم یکدیگر را خنثی می‌کنند.

وی خاطر نشان کرد: فراوان به تامل در عرصه سیاسی نیاز داریم و به سادگی نمی شود یک منش سیاسی را پایدار کرد. پایدار کردن دموکراسی راهی بسیار طولانی دارد. در این راه به مشی ملایم. تدریجی و دائم نیاز داریم. نباید هیچ عجله ای برای پایار کردن دموکراسی داشته باشیم. اینگونه هم نیست که تلاش های ما در زمان حیاتمان نتیجه دهد بلکه در نسل‌های آینده نتیجه تلاشمان را خواهیم دید.

یوسفی عنوان کرد: باید برای پایدار کردن یک  دولت اصلاح طلب و روی کار آمدن دولتی با خلوص بیشتر اصلاح طلبی تلاش کنیم. خیلی بعید می بینم که تا چندین سال دیگر جریان اصول گرا امکان بازگشت به دولت را پیدا کند و ما در مسیری قرار گرفته‌ایم که به سمت دولت پایدار اصلاح طلب در حال حرکت هستیم.

وی خاطر نشان کرد:کاتوزیان در یکی از کتاب‌هایش عنوان کرده تحولات اجتماعی ایران نشان می‌دهد جامعه ایران جامعه‌ای زودگذر است و کنش مداوم ندارد و یکی از دلایل توسعه نیافتگی ایران عدم تداوم کنش ایرانیان است. ایران یک جامعه ناتمام است.

مطالبات اجتماعی در دوران مشروطیت بسیار شبیه مطالبات امروز

وی ادامه داد: به طور مثال این فرد باید به یک جمع بندی رسیده باشد که چگونه یک دولت در ایران دوام می‌آورد یا ناپایدار می‌شود.سیر تحولات اجتماعی  را از منظر تاریخی بررسی کند. نسبت به نقش مردم در تحولات اجتماعی، چگونگی حوادث با ساختار سیاسی و… آگاهی داشته باشد. جامعه شناسی تاریخی ایران نشان می‌دهد که مطالبات اجتماعی در دوران مشروطیت بسیار شبیه مطالبات امروز است.

دانشیار جامعه شناسی دانشگاه فردوسی با تاکید بر انجام آموزش‌های سیاسی برای فعالان حزبی و همچنین در جامعه گفت: در این دوره چهار ساله که دوران تاثیر گذاری برای پایدار کردن جریان اصلاح طلبی است بخشی  از کار نهاد سازی و و ریشه دار کردن جریان اصلاحات به همین گفت و گوها و آموزش‌ها و پرداختن به مسائل بنیادی بستگی دارد.

دانشیار جامعه شناسی دانشگاه فردوسی یادآور شد: برگزاری چنین آموزش‌هایی موجب کنشگری و سیاست ورزی سنجیده تر می‌شود. این موضوع خود را در مناسبات انتخاباتی بهتر نشان خواهد داد و رقابت‌ها سالم تر خواهد شد.

موضوع اصلی جامعه شناسی سیاسی رابطه  متقابل جامعه و و قدرت است

یوسفی در خصوص جامعه شناسی سیاسی عنوان کرد: در رشته‌های دانشگاهی فقط در مقطع دکتری گرایش جامعه شناسی سیاسی داریم. این موضوع در مقاطع پایین تر در رشته علوم سیاسی و جامعه شناسی  به شکل درس‌های دو  واحدی است.موضوع اصلی جامعه شناسی سیاسی رابطه  متقابل جامعه و و قدرت است. رابطه جامعه و سیاست به مفهوم عام و رابطه قدرت دولتی با جامعه یا نیروهای اجتماعی به معنی اخص آن است.

دکتر یوسفی تصریح کرد: در هر مناسبات قدرت باید دید نفع و ضرر آن به کدام طبقه اجتماعی می‌رسد. در حال حاضر جامعه شناسی سیاسی بیشتر از همه چهره منفعتی را تحلیل می‌کند اینکه چه احزاب و علایقی در پشت دولت وجود دارد و دولت چه اقداماتی برای آنها انجام می‌دهد و این چهره فوق العاده قابل توجه است. اگر بخواهیم چهره منفعتی دولت را تشخیص دهیم باید ببینیم دولت چه پیوندی با نیروهای اجتماعی آن جامعه مربوطه پیدا می‌کند. منظور از نیروهای اجتماعی گروه‌ها و دسته‌جاتی  هستند که در صدد تاثیرگذاری بر حیات سیاسی جامعه هستند. این نیروهای اجتماعی به سه دسته نیروهای حرکت، پایه و نفوذ تقسیم می شوند .

عاملیت طبقه متوسط در تحولات چند سال اخیربسیار درحال برجسته شدن است

دانشیار جامعه شناسی دانشگاه فردوسی خاطر نشان کرد: شکاف سنت و مدرنیته در جامعه ما یک شکاف پایه فعال است. شکاف طبقلاتی شکاف خیلی فعالی نیست مثلا به سختی می شودتشخیص داد که در مناسبت‌های مهم سیاسی یک الگوی رای طبقاتی به وجود آمده  باشد. البته مایل هستیم این اتفاق بیافتد .از ز مان دولت اصلاحات به بعد این شکاف طبقاتی فعال شده و و رای‌ها کمی سبقه طبقاتی گرفته‌اند. انتخابات ریاست جمهوری 96 موفقیت طبقه متوسط بود. عاملیت طبقه متوسط در تحولات چند سال اخیرخیلی درحال برجسته شدن است امیدواریم این نفش فعال تر شود.

یوسفی گفت: در نیروهای حرکت، برپایه این شکاف‌های اجتماعی صف بندی‌هایی به وجود می‍‌آیید مثلا شهری، روستایی، طرفدار دولت و منتقد دولت، شیعه و سنی. تعارض قومی و..  .البته خیلی تعارض قومی فعال نداریم اما بالفعل تعارض قومی داریم که مستعد قعال شدن هم هستند. وقتی این صف بندی ایجاد و آدم‌ها از هم جدا می‌شوند می گوییم نیروی اجتماعی حرکت به وجود آمده است و ما به عنوان کنش گر سیاسی باید از نیروهای اجتماعی حرکت یعنی از دسته بندی‌های جامعه سیاهه ای داشته باشیم.

دانشیار جامعه شناسی دانشگاه فردوسی گفت: هنگامی که می‌خواهیم رابطه قدرت و جامعه را تحلیل کنیم باید از سمت جامعه پی به سه لایه نیروی اجتماعی ببریم همچنین از سمت دولت هم باید تحلیل کنیم که پیوند دولت با این نیروهای اجتماعی چگونه برقرار می‌شود.از سه طریق می توان پی به این موضوع برد. در ابتدا یابد ببینیم افرادی که در دولت هستند از نطر پیوند شخصی تا چه اندازه از اعضای حزبی که دولت را حمایت می کرده انتخاب شده اند.در مرحله بعد  تصمیمات دولت مهم هستند که در عمل تا چه اندازه منافع گروه‌های حامی خود را دنبال می‌کند به طور مثال ما کلی تلاش کرده‌ایم دولت روی کار بیاد اما موفق نم یشود گزینه مورد انتظار اصلاح طلبان را در وزارت علوم منصوب کند، آخرین مرحله جایی است که دولت منافع گروه حامی خود را بتواند به منافع عموم تبدیل کند.

سرویس سیاسی صبح امروز