روزهای بی دردسر رئیس جمهور منتخب!

در خصوص پیش‌بینی اینکه مجلس یازدهمی‌ها چه سبک از رابطه را با دولت رئیسی دنبال خواهند کرد به سراغ چند فعال سیاسی که سابقه حضور در پارلمان را داشته‌اند می‎رویم تا به آن پاسخ دهند. سوال این است: تعامل کامل و کنار زدن نظارت پارلمانی یا مطالبه گری و نظارت کامل؟

به گزارش روزنامه «صبح امروز» و به نقل از خبرآنلاین، رئیسی در برابر تمام زمزمه‌ها برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری تنها یک پاسخ داد: «من به چیزی غیر از قوه قضائیه فکر نمی‌کنم». اما، در ۲۵ اردیبهشت ماه، در شلوغ‌ترین روز ساختمان سیاسی خیابان فاطمی به وزارت کشور رفت تا برای حضور در گردونه انتخابات، بار دیگر شانس خود را بیازماید. شانسی که برخلاف انتخابات گذشته، با او یار بود و ابراهیم رئیسی برای چهارسال پاستور نشین شد.

پویش دعوت از رئیسی

«اینجانب فرزند ملت بزرگ ایران و سرباز کوچک انقلاب اسلامی، با استعانت از خداوند قادر متعال و  توسل به امام عصر(عج) و ارواح طیبه شهیدان برای ایجاد تحول در مدیریت اجرایی کشور، و مبارزه بی‌امان با فقر و فساد، تحقیر و تبعیض، با احترام به همه نامزدها و گروه‌های سیاسی، به صورت مستقل به صحنه آمده‌ام و تنها در برابر ذات اقدس الهی و پیشگاه ملت ایران، خود را متعهد و مسئول می‌دانم.» این جمله‌ای است که ابراهیم رئیسی در نطق انتخاباتی‌اش بیان کرد. هرچند که او از مستقل بودن خود روایت می‌کرد اما رای اکثریت طیف‌های اصولگرایان در صندوق آرای سید ابراهیم ریخته شد.

سهم نمایندگان در این همراهی هم کم نبود، تا آنجاکه  بیش از ۲۲۰ نماینده مجلس شورای اسلامی در نامه ای خطاب به رئیسی، با تشریح وضعیت و شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور و تبیین شاخص‌های رئیس قوه مجریه مطلوب آینده، از وی برای حضور و نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۸خرداد دعوت کرده بودند. دعوتی که انتقادات زیادی را روانه پارلمان کرد و این سوال را ایجاد کرد که آیا وکیل‌المله‌های بهارستان نشین حمایت صد در صدی را از دولت سیزدهم دارند یا نقش مطالبه‌گری خود را حفظ می‌کنند؟

جواد آرین منش / نماینده اسبق مجلس و فعال اصولگرا

اقدامی که جمع قابل ملاحظه یا اکثریت نمایندگان مجلس در انتخابات در حمایت از آقای رئیسی انجام دادند، مغایر با جایگاه نظاراتی مجلس است. طبیعی است که مجلس از هر دولتی حمایت کند اما هنگامی که ۲۱۰ نماینده در انتخابات از یک کاندیدای ریاست جمهوری دعوت و حمایت می‌کنند، قاعدتا قدری در ایفای وظیفه نظارای خود در آینده دچار مشکل خواهند شد اما طبیعی است که مجلس فعلی با دولتی که تشکیل خواهد شد.

محمد علی پور مختار / نماینده اسبق مجلس

هرچند حمایت بهارستانی‌ها از رئیس جمهور منتخب  نوید بخش تعامل این دو قوه می‌باشد اما به طور طبیعی اختلافاتی بین آن‌ها بروز می‌کند.

وقایعی پیش از انتخابات افتاد و نمایندگان از آقای رئیسی حمایت کردند که در واقع نویدبخش برقراری تعامل خوب دولت و مجلس است. از سوی دیگر، با توجه به مستقل بودن قوه مقننه، مسئولیت‌های مختلفی از جمله قانون‌گذاری و نظارت دارد که به طور طبیعی اختلافاتی بروز پیدا می‌کند یا اگر مجلس قصد استفاده حداکثری از اختیار نظارت‌گری خود را در قالب مثلا طرح تفحص یا استیضاح، داشته باشد، دولتی‌ها معمولا از این اجرای وظیفه خوش‌شان نمی‌آید.

محمد تقی رهبر / نمایند اسبق مجلس و فعال اصولگرا

مطالبه‌گری و نظارتگری در هر حال هر دولتی بیاید، وظیفه مجلس است. منتهی اگر با دولتی هم‌آوا نباشد، تنش ایجاد می‌شود اما هم‌سو بودن باعث از بین رفتت تنش می‌شود. مطالبه‌گری یعنی مجلس امری را از رئیس‌جمور بخواهد و رئیس‌حمهور پاسخگو باشد. مجلس همچنین نظارتگر است و اگر ایراد یا نکته‌ای باشد، ناصحانه تذکر می‌دهد. تذکر دادن و نظارت داشتن، در همه حال وظیفه مجلس بوده اما به معنای تنش نیست. نظارت یعنی ناظر خوب پیش رفتن و صحیح انجام شدن کارها باشد. اگر سوالی نیز پیش بیاید، گفتگو صورت می‌گیرد تا به تفاهم برسند. در اخر این که ما این موضوع را مثبت ارزیابی می‌کنیم.

محسن رهامی / فعال اصلاح طلب و نماینده اسبق مجلس

با توجه به این که بدلیل رد صلاحیت‌های گسترده و سراسری در انتخابات مجلس یازدهم از یک طرف و درنتیجه عدم حضور اکثریت مردم در پای صندوق‌های رأی از طرف دیگر، اکثریت مجلس از نمایندگان جریان اصولگرا تشکیل شده و نمایندگان جریان اعتدال و اصلاحات در اقلیت مطلق قرار دارند، بنابراین دولت آقای رئیسی که به جریان اصولگرا منتسب بوده و سنخیت سیاسی بیشتری با طیف مذکور خواهد داشت، پیش بینی می‌شود که مراودات این دو قوه ، مناسب و دوستانه باشد.

مهدی شیخ / نماینده سابق مجلس

به طور طبیعی به دلیل از یک جناح خاص بودن دولت و مجلس، می‌توان در کوتاه مدت این گونه پیش‌بینی کرد که همراهی صورت گیرد. منظور از جناح خاص این است که  همه از یک جناح  و بخشی از جریان اصولگرایی هستند که دیدگاه مشترکی دارند؛ بنابراین، در این که در کوتاه‌مدت با یکدیگر تعامل داشته باشند، شکی نیست و تعامل‌شان طبیعی است.

مسئله این است که باید دید نمایندگان مجلس بعد نظارتی خود را حفظ می‌کنتد یا خیر. زیرا نظارت از تعامل جدا است. تعامل به معنای درک مشکلات دولت و ارائه راهکارها برای حل مشکلات دولت است یا مثلا محلس برای اجرای سیاست‌های مد نظر دولت یاری‌دهنده باشد. نظارت اما امری جدا است.

محسن کوهکن / نماینده ادوار مجلس 

نحوه انتظار و نوع برخود با قوا در شکل‌گیری روابط قوا بسیار تاثیرگذار است. داشتن روابط خوب بین سه قوه، به هیج وجه به معنای نقض قانون و نادیده گرفتن وظیفه نظارتگری نیست. گاهی مواقع، هنگامی که نگاه، بدبینانه شد، عضو ناظر گاهی اوقات به دلیل وجود حساسیت و برداشت منفی امکان دارد یک “کاه” را “کوه” ببیند. البته آن‌جایی که رفاقت هست، “کوه” را “کاه” ببیند نیز جای اشکال دارد.

پس از هم‌اکنون پیش‌بینی نوع ارتباط مشخص نیست. فردی که در دستگاه قضایی بوده و در شرف رئیس‌جمهور شدن است، نگاه حقوقی و بر محوریت قانون است که حسن آن محسوب می‌شود.نکته بعدی تواضع است. الانسان عبید الانسان. اگر رئیس‌جمهوری متواضع باشد، بخشی از مشکلات حل می‌شود. برعکس، اگر رئیس‌جمهوری متکبر باشد، تنش‌زا می‌شود.

حسین نقوی حسینی / نماینده ادوار مجلس

بین دولت آقای رئیسی و مجلس یازدهم، مناسبات منطقی و خوبی شکل می‌گیرد. یعنی ماهیت این مناسبات قطعا از حالت کشمکش سیاسی، جناحی و جریانی خارج می‌شود و به یک مناسبات منطقی، قانونی و در یک چهارچوب قانون اساسی تبدیل خواهد شد. بنابراین شاید یکی از دلایل استقبال مردم از آقای رئیسی، این است که مردم دیدگاه‌شان بر این بود که اگر بین دولت و مجلس یک همدلی، وحدت و هم سویی باشد، مشکلات بهتر حل خواهد شد. انرژی دو قوه هزینه‌ مقابله با هم نخواهد شد.

مجلس جایگاه خاص و قانونی خود را دارد. نمایندگان مجلس دو وظیفه دارد که وظیفه اول قانون گذاری و وظیفه دوم نظارت بر اجرای قانون است. قانونگذاری از ۲ طریق ارائه طرح و لایحه صورت می‌گیرد که دولت را مکلف به حرکت در آن چهارچوب‌ها می‌کند. به این معنا که مجلس ریل‌گذاری می‌کند تا دولت روی آن حرکت کند. این یک ابزار مهم نظارتی است.