خشونت خانگی علیه مردان؛ رازی که فاش نمی‌شود

هر چند با عنوان شدن خشونت خانگی، ذهن به سمت چهره کبود زنانه متبادر می‌شود اما گاه تازیانه این خشونت بر پیکر مردان نیز فرود می‌آید؛ مردانی که به دلیل کلیشه‌های جنسیتی، لب به سکوت می‌گزند و چهره در گریبان فرو می‌برند.

رفتارهای آزاردهنده زنان در قالب کلامی، رفتاری، جنسی، اقتصادی و در مواردی جسمی از جمله خشونت‌های خانگی علیه مردان است که به باور کارشناسان از دگرگونی‌های زندگی، بن‌بست‌های خانوادگی و اجتماعی و ناکارآمدی برخی قوانین نشات می‌گیرد و در مواردی به جنایت هم کشیده می‌شود.

مواردی از آسیب‌های روحی و روانی که مرد به دلیل سرشکستگی و احساس شرم یا ترس از  تمسخر دوستان و اطرافیان از طرح این خشونت‌ها طفره می‌رود؛ موضوعی که طبقه اجتماعی و جغرافیایی نمی‌شناسد که شاهد مدعا اتفاقی است که برای هنرپیشه هالیوودی پیش آمد و پرده آزار و خشونت خانگی علیه وی برداشته شد یا گزارش تارنمای اسپانیایی «ال پاییس» که خشونت خانگی علیه مردان را چالشی نوپدید برای سلامت اجتماعی عنوان می‌کند به گونه ای که در اسپانیا، هشت درصد مردان از خشونت و آزارهای خانگی اعم از فیزیکی، کلامی، عاطفی و سو استفاده جنسی شکایت دارند.

بنا به نوشته ال پاییس، اکنون ۹۲ درصد قربانیان خشونت‌های خانگی را زنان و هشت درصد را مردان تشکیل می‌دهند که ۷۵ درصد از این افراد، شهروندان اسپانیایی و ۲۵ درصد مهاجران هستند.

در همین راستا، تارنمای یورونیوز هم با یادآوری خشونت خانگی علیه مردان در آلمان، از عزم این کشور برای شکستن کلیشه‌های اجتماعی و ذهنی در این مورد خبر داد و نوشت: آلمان برای اولین‌بار طرحی را برای کمک به مردان قربانی خشونت خانگی ارائه داده است. مقامات ایالت‌های بایرن و نوردراین-وستفالن می‌گویند که قصد آنها از اجرای این برنامه، شکستن کلیشه‌های ذهنی و اجتماعی درباره این موضوع است.

فربد فدایی روانپزشک و مشاور خانواده در هفته ملی سلامت مردان ایران (سما ۱۴۰۰) در گفت و گو با خبرنگار حوزه زنان و خانواده ایرنا گفت: بیشتر موارد، زن و فرزند قربانی پرخاشگری همسران و پدران هستند تا آنجا که بر اساس آمارهای پزشکی قانونی و بررسی‌های میدانی، خشونت مرد نسبت به زن حدود ۱۰ برابر خشونت زن نسبت به مرد است اما به میزان کمتری، مرد نیز ممکن است آماج پرخاشگری همسر یا فرزندان قرار گیرد.

وی با تاکید بر اینکه به طور دقیق معلوم نیست چند درصد از خشونت‌های خانگی از سوی زنان انجام می‌شود، درباره چرایی این موضوع اظهارداشت: در بسیاری از موارد، مردان از اعتراف به اینکه مورد آزار قرار گرفته‌اند، اکراه دارند.

این روانپزشک، خشونت عاطفی و جنسی را از جمله خشونت‌های متداول علیه مردان عنوان کرد و افزود: خشونت عاطفی نسبت به همسر در زنان شایع‌تر است؛ زنان با بی‌توجهی به همسر، تحقیر شوهر، انجام ندادن امور خانه، برجسته کردن ویژگی‌های خوب شوهران خویشاوندان و دوستان، همسر خود را مورد خشونت عاطفی قرار می‌دهند.

وی ادامه داد: تهدید به رها کردن خانه و جدایی و طلاق نیز از موارد خشونت عاطفی است که از سوی زن و شوهر هر دو به کار می رود. ضمن اینکه بسیاری اوقات درون منظومه خانواده، مادر به اتفاق فرزندان یک زیر منظومه تشکیل می‌دهند که پدر در آن جایی ندارد به نحوی که از همه روابط عاطفی بین افراد خانواده کنار گذاشته شده و نقش او به نان‌آور خانه محدود می‌شود.

فدایی با تاکید بر اینکه همه‌گیری کرونا در ۲ سال اخیر بر موارد خشونت خانگی افزوده است و آمارهای سازمان بهزیستی موید این امر است، گفت: زمانی که تفاهم بین زن و شوهر حاکم نباشد، بودن آنان در کنار هم بر اصطکاک میان آنها می‌افزاید و پرخاشگری چه به صورت جسمی و چه به صورت عاطفی افزایش می‌یابد.

وی یادآور شد: پرخاشگری زنان و کودکان علیه مرد خانواده گاهی جنبه انفعالی به خود می گیرد یعنی ظاهرا قصد پرخاشگرانه‌ای وجود ندارد اما در عمل، باعث آزار شوهر یا پدر می‌شود. برای نمونه خانم خانه زمانی که شوهر در روز تعطیل می‌خواهد استراحت کند با جاروبرقی مشغول نظافت خانه می‌شود یا فرزند به جای مطالعه درس‌ها، وقت خود را با تلفن همراه می‌گذراند و به این نحو باعث آزار پدر می‌شود.

این روانپزشک درباره راهکار مناسب برای کاستن از خشونت خانگی خاطرنشان کرد: به طور کلی، خشونت در جامعه عبارت است از عدم آموزش احترام به انسان‌ها و به طور کلی به همه موجودات که شامل زیست و جانوار هم می‌شود زیرا در سابقه افراد پرخاشگر و مهاجم، آزار جانواران هم به وفور قابل ملاحظه است.

فدایی اظهار داشت: به کودکان باید آموخت که همه افراد مانند هم فکر نمی‌کنند و باید به عقاید دیگران حتی اگر آنها را نپذیریم، احترام گذاشت. باید به آنان آموخت که اختلافات را با گفت و گو و نه با خشونت حل کنند ضمن اینکه رسانه‌های گروهی هم با نمایش رفتارهای شایسته و مهرآمیز به جای مجموعه‌های پلیسی و جنگی می‌توانند نقش مهمی در این آموزش داشته باشند.

افزايش انواع خشونت خانگي در سال جاري در خراسان رضوي

به گفته مسئول اورژانس اجتماعي خراسان رضوی نسبت به مدت مشابه سال پيش، 20 درصد افزايش داشته است.

نسيم بوستاني گفت: در اين مدت همسرآزاري  با افزايش 17 درصدي نسبت به نيمه اول سال گذشته، روبرو بوده است.

اطلاع دقیقی از آمار خشونت خانگی در دست نیست

وي ادامه داد: هميشه تأكيد كرده‌ايم و باز هم مي‌گوييم آمار خشونت خانگي كه ما در دست داريم فقط گزارش‌هايي است كه به اورژانس اجتماعي داده مي‌شود و ما هيچ اطلاعي از ميزان واقعي اين نوع خشونت نداريم مگر اينكه تحقيقات ميداني توسط نهادهاي مسؤول تهيه و در اختيار بهزيستي قرار گيرد.

بوستانی در خصوص گزارش‌هاي همسرآزاري به اورژانس اجتماعي گفت: همسرآزاري جسمي، رواني، غفلت و مسامحه و آزار جنسي، به ترتيب داراي بيشترين گزارش‌ها به اورژانس اجتماعي مي‌باشند.