آیا افزایش یارانه‌ها منتفی شد؟

سرویس اقتصاد | رئیس جمهورروز گذشته در دفاع از کلیات بودجه در مجلس اعلام کرد حذف ارز ترجیحی بدون جبران برای مردم کار درستی نیست و این درحالی است که پیشتر دولت دنبال حذف ارز ترجیحی در سال جاری بود.

از سوی دیگر قرار بود با حذف ارز ترجیحی دولت سناریو افزایش یارانه ها را کلید بزند که مشخص نیست این طرح به کجا می انجامد.

یارانه جدید به دی نرسید، احتمالا بهمن!

‌یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی امروز به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود و با وجود اعلام اولیه، یارانه جدید که احتمالا رقمی بین ۹۰ تا ۱۲۶ هزار تومان است در دی ماه پرداخت نشده و به بهمن ماه موکول خواهد شد، این در حالی است که منابع پرداخت این یارانه باید از محل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باشد که هنوز این اتفاق نیفتاده است.

از سال ۱۳۸۹ تاکنون، سالهاست که در بیستم هر ماه یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی به حساب میلیون‌ها ایرانی واریز می‌شود که تعدادشان به ۷۸ میلیون نفر در ماه می‌رسد. از آبان ۱۳۹۸ نیز با افزایش قیمت بنزین یارانه جدیدی تحت عنوان کمک معیشتی به چرخه یارانه‌ای ایران وارد شد و در دهم هر ماه مبلغ متفاوتی بنا به تعداد خانوار پرداخت می‌شود.

اما در چند ماه اخیر که دولت بر برنامه خود برای اصلاح وضعیت یارانه‌های پنهان تاکید داشته و ماجرای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مطرح است، از سوی چند مرجع دولتی اعلام شد که یارانه جدیدی در ازای این حذف ارزی به صورت نقدی پرداخت خواهد شد.

برنامه دولت برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی چیست؟

رئیس جمهور اعلام کرده است که باید در مورد نحوه جبران زیان‌های وارده به مردم در صورت حذف ارز ترجیحی تصمیم گیری شود؛ آن هم در حالی که تیم اقتصادی دولت در هفته‌های گذشته به عناوین مختلف در مورد برنامه دولت برای ارائه یارانه به مردم صحبت کرده بودند.

به عنوان نمونه محسن رضایی معاون اقتصادی رئیس جمهوری ۲۹ آذر ماه اعلام می‌کند که طبق لایحه بودجه قرار بود یارانه‌ها را برای سال آینده دو برابر کنیم، اما آقای رئیس جمهور تاکید کرد که افزایش یارانه‌ها برای سه ماه باقی مانده سال نیز اعمال شود. مسئولان اجرایی تلاش خواهند کرد که در سه ماه باقی مانده سال نیز یارانه‌ها را دو برابر کنند و اگر این طرح به خوبی انجام شود هر خانوار ۴ نفره ۸۰۰ هزار تومان کالا و پول دریافت خواهند کرد.

فردای آن روز یعنی ۳۰ آذر ماه احسان خاندوزی سخنگوی اقتصادی دولت اعلام می‌کند که در خصوص زمان تغییر یارانه‌ها و افزایش میزان پرداخت یارانه‌ها، هیچ تاریخ دقیقی تعیین نشده است.

پیگیری‌ها نشان داده بود که دولت در نظر دارد یارانه جدید را بین ۹۰ تا ۱۲۶ هزار تومان بین یارانه بگیران معیشتی که حدود ۶۰ میلیون نفر هستند پرداخت کند که برای ۳۰ میلیون نفر رقم ۹۰ هزار و ۳۰ میلیون نفر دیگر ۱۲۶ هزار تومان است.

بر این اساس با توجه به اینکه یارانه جدید برای یارانه بگیران معیشتی است احتمالا همزمان با واریز همان نیز پرداخت خواهد شد که پیگیری ها نشان می‌دهد ممکن است در آینده این پرداخت صورت بگیرد.

اما موضوع قابل توجه این است که پرداخت یارانه‌ جدید باید از محل منابع ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰  باشد که ظاهرا تاکنون حذفی صورت نگرفته است و احتمالا با پرداخت این یارانه، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی هم باید آغاز شود.

مخالف پرداخت یارانه نقدی کورهستیم

همچنین رحیم زارع نماینده مردم آباده و سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 1401 در جلسه علنی  دیروز پارلمان و در دفاع پایانی از کلیات لایحه بودجه سال آینده با بیان اینکه حجم نقدینگی فعلی در کشور هر زمان بخواهد می‌تواند در بخش‌های مختلف اقتصاد کشور یک طوفان مخرب ایجاد کند، گفت: دولت تلاش کرده است تا در لایحه بودجه 1401 حدود 3400 هزار میلیارد تومان را از حوزه‌های مختلف تامین کند تا این میزان از نقدینگی به سمت تولید هدایت شود و این تصمیم برای نخستین بار اتخاذ شده است.

وی همچنین از حذف مشروط ارز ترجیحی در لایحه بودجه خبر داد و گفت: معنای حذف مشروط این است که دولت تضمین دهد که اقلام پرمصرف را با قیمت ثابت و بدون تغییر به دست مردم برساند و نرم‌افزار آن هم در کمیسیون تلفیق طراحی شده است.

این نماینده مجلس اضافه کرد: ما با و در کمیسیون تلفیق هم بر این موضوع تاکید کرده‌ایم که یارانه حاصل از ارز ترجیحی به صورت هوشمند به دست مردم برساند.

رقم یارانه‌ها نهایی نشده‌است

چندی پیش نیز معاون امور اقتصادی وزارت اقتصاد با بیان اینکه حذف ارز 4200 تومانی غلط ‌انداز است و عبارت دقیقی نیست، گفت: تداوم وضع موجود، به تورم پایدار منجر می‌شود و دامن می‌زند و از محل افزایش پایه پولی، تورم افزایش پیدا می‌کند در حالی که با تغییر روش حمایت از مصرف‌کنندگان افزایش قطعی را در قیمت برخی از اقلام خواهیم داشت و به همین دلیل بین این دو افزایش قیمت تفاوت معنادار و ماهوی وجود دارد.

سید محمد هادی سبحانیان با تاکید بر اینکه معتقدم عبارت حذف ارز 4200 تومان عبارت دقیقی نیست و بار معنای منفی دارد و غلط انداز است، ادامه داد:  واقعیت این است که با یک روشی قصد حمایت از مصرف‌کنندگان را داشتیم که در حال حاضر قرار است شیوه حمایت از مصرف‌کنندگان تغییر کند. روش قبل شیوه ناکارآمد و غیرموثری بود که قرار است آن را به شیوه موثر و کارآمد تغییر دهیم تا به جامعه هدف به درستی اصابت کند.

سبحانیان درباره بار تورمی این سیاست اظهار داشت: نکته بسیار مهم است که نباید اینگونه تصور شود که اجرای این سیاست هیچ افزایشی را در قیمت‌ها ایجاد نخواهد کرد اما سوال این است که آیا تداوم وضع موجود یعنی تداوم اختصاص ارز ترجیحی به برخی از کالاها مانع از افزایش قیمت این کالاها شده و می‌شود؟حتما پاسخ این سوال منفی است.

وی افزود: اتفاقا اعداد و ارقام تجربه شده در گذشته، نشان می‌دهد رشدی که در قیمت برخی از کالاها از جمله گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم‌مرغ و حتی روغن داشتیم، بیش از رشدی بوده که در شاخص کل با آن موجه بودیم به عبارت دیگر متوسط رشد قیمت این اقلامی که به نهاده‌های آن‌ها ارز ترجیحی اختصاص داده می‌شد، بالای 200 درصد افزایش بوده‌است در حالی که شاخص کل از فرودین سال 97 تا به امروز کمتر از این میزان و اعداد را نشان می‌دهد.

معاون امور اقتصادی وزارت اقتصاد در پاسخ به این سوال که آیا یارانه جبران حذف ارز 4200 تومان برای هر نفر 90 تا 120 هزار تومان خواهد بود، گفت: تا به امروز هیچ عددی نهایی نشده است و به محض اینکه اعداد و ارقام نهایی شوند مراجع رسمی دولت درباره آن اطلاع رسانی خواهند کرد.