چالش‌های لاینحل چرخه عرضه فولاد!

تولید و مصرف فولاد امروزه، یکی از شاخص‌های اصلی توسعه‌یافتگی کشورها و جوامع به شمار می‌آید. حضور صنعت فولاد در یک منطقه، بر فرآیند توسعه، فرهنگ، سطح دانش، اشتغال زایی، پژوهش، آموزش و تجارت آن منطقه تاثیر بسزایی دارد. زندگی روزمره بشر با فولاد آمیخته شده و صنایع فولاد در سازندگی، بازسازی و توسعه کشور سهم مهمی را ایفا می‌نمایند. اما اخیرا نرخ گذاری فولاد در بورس، صادرات، دلال بازی و افزایش قیمت به معمای تقریبا لاینحلی تبدیل شده و در این بین هر بخش بر اساس منافع خود به آن می‌نگرد؛ قیمت فولاد و محصولات پیرامونی آن هم در این گیرودار هر از گاهی یک پله صعود می‌کنند.

رهبر: ابتدای صبح از فروشندگان فولاد قیمتها را می‌پرسیم و عنوان می‌کنند بگذارید ساعت ۱۱ به بعد قیمت می‌دهیم. یعنی می‌خواهند ببینند قیمت فولاد در بورس چگونه است و بر اساس آن نرخ بدهند

به گزارش روزنامه «صبح امروز» و به نقل از ایسنا، با افزایش قیمت فولاد در روزهای اخیر، کشمکش بر سر نرخ‌گذاری و نحوه عرضه این کالا در بازارها کماکان ادامه دارد و به نظر می‌رسد هر بخش بر اساس منافع، چالش‌ها و تجربیاتی که چرخه عرضه این کالا با آن مواجه بوده، به آن می‌نگرد. این واکنش‌ها پس از تعیین قیمت عرضه شمش فولادی در بورس کالا بر اساس ۷۰ درصد قیمت CIS که روز ۱۶ دی ماه ۱۳۹۹ از سوی رزم حسینی ـ وزیر صمت ـ اعلام شد، شدت گرفت.

سبحانی: تا دو سال گذشته بورس کالا همچون ساعت کار می‌کرد اما از دو سال گذشته تاکنون بورس بازیچه دست سیاست‌گذاران شده است. بورس با دستورالعمل رقابت به قیمت عادلانه نمی‌رسد

بورسی‌ها که بیشتر از منظر منافع سهامداران به فولاد نگاه می‌کنند، معتقدند نهادهای بالادستی نباید در فرآیندهای بازار رقابتی دخالت کنند. اما سازندگان با این استدلال که بخش ساختمان ۳۵ درصد اقتصاد را دربرمی‌گیرد و مسکن یکی از مهمترین نیازهای خانوارها محسوب می‌شود، می‌گویند که با دمیدن به تنور رشد قیمت فولاد، قیمت تمام شده مسکن را بالا نبریم.

چاره‌جویی مجلس و دولت

در این بین، مجلس و دولت هم به دنبال چاره‌جویی هستند و به نظر می‌رسد اتخاذ تصمیم بینابینی مشکل شده است! سازندگان، عرضه مصالح ساختمانی در بورس، صادرات، دپوی محصولات در کارخانجات تولیدی و فضای دلالی در بازار آزاد را در رشد قیمت فولاد موثر می‌دانند.

اسماعیلی: در این شرایط مردم انتظار قیمت پایین برای فولاد دارند و در این راستا قیمت فولاد به‌ویژه از خرداد ماه به بعد، قیمت‌های قابل قبولی نداشته است

طی ماه‌های اخیر برای کنترل بازار مصالح ساختمانی، جلسات متعدد کارشناسی در کمیسیون‌های مجلس برگزار شده و عوامل مختلف اثرگذار بر بازار فولاد بررسی شده است. برآورد جلسات این بود که اولا مازاد بر مصرف داخلی، صادر شود، دوما صادرات منوط به عرضه در بورس باشد و قیمت فولاد بیش از ۸۵۰۰ تومان نباشد. در نهایت پارلمانی‌ها طی روزهای اخیر پیشنهاد کرده‌اند که صادرات تمام زنجیره فولاد، مشروط به عرضه در بورس باشد. فعالان صنعت ساختمان هم می‌گویند که مازاد نیاز داخلی باید صادر شود. البته بنا به گفته مسئولان ۳۰ میلیون تن فولاد در کشور تولید می‌شود که ۲۰ میلیون تن به مصرف داخلی و ۱۰ میلیون تن صادر می‌شود. بنابراین مقادیر قابل توجهی فولاد بیش از نیاز مصرف داخلی در کشور وجود دارد.

قیمت‌ها قابل قبول نبود

داریوش اسماعیلی، معاون امور معدن و صنایع معدنی وزارت صمت با بیان اینکه «در این شرایط مردم انتظار قیمت پایین برای فولاد دارند و در این راستا قیمت فولاد به‌ویژه از خرداد ماه به بعد، قیمت‌های قابل قبولی نداشته است» گفت: واقعیت به گونه‌ای بود که قیمت‌ها قابل قبول نبود. ستاد اقتصادی دولت در هفتم مرداد سال جاری یک مصوبه ۵ بندی در ارتباط با کاهش قیمت محصولات فولادی صادر کرد؛ تمام این‌ها در این راستا بود تا محصولات فولادی با قیمت مناسب به دست مردم برسد.

بورس بازیچه دست سیاست‌گذاران شده است

بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران هم معتقد است: تا دو سال گذشته بورس کالا همچون ساعت کار می‌کرد اما از دو سال گذشته تاکنون بورس بازیچه دست سیاست‌گذاران شده است. بورس با دستورالعمل رقابت به قیمت عادلانه نمی‌رسد؛ لذا به نوعی قیمت‌سازی صورت می‌گیرد. زمانی که قیمت پایه را مشخص می‌کنیم و همزمان قیمت جهانی بالا می‌رود و ما قیمت پایه را کاهش می‌دهیم، در حقیقت به نوعی قیمت‌سازی می‌کنیم. از یک سو می‌گوییم کالا بایستی به دست مردم برسد اما از سوی دیگر قیمت شمش را پایین آورده و سپس آن را رها می‌کنیم.

پیامدهای منفی قیمت‌گذاری دستوری

سه روز قبل هم رسول خلیفه سلطانی، دبیر انجمن فولاد اعلام کرد که فولادسازان برای اجرای کامل شیوه‌نامه دولت به میدان آمده‌اند.

اما حسن قالیباف اصل، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار چندی پیش با یادآوری پیامدهای منفی قیمت‌گذاری دستوری در عرضه‌های بورسی، نتیجه این اقدام را متضرر شدن سهامداران، عرضه این محصولات در بازار آزاد به قیمت‌های گزاف و نیز سرازیر شدن درآمدهای کلان به جیب واسطه‌ها و به زیان مردم دانست و از «نهادهای بالادستی» خواست برای مقابله با چنین پیامدهای ناخواسته‌ای، در فرآیندهای بازار رقابتی دخالت نکنند.

مردم از رشد قیمت‌ها متضرر شده‌اند

از طرف دیگر، سازندگان که صادرات، دپوی کالا، دلال بازی وعرضه فولاد در بورس را از عوامل رشد قیمت عنوان می‌کنند، معتقدند اگر قرار است صادرات داشته باشیم باید تولید را افزایش دهیم.

نائب رییس انجمن انبوه سازان استان تهران در این خصوص گفت: ­در تصمیم گیری برای فولاد باید منافع همه مردم و متقاضیان مسکن که از رشد قیمتها متضرر شده‌اند را در نظر بگیریم؛ نه اینکه منافع عده ای سهامدار. اینکه دائما فولاد را صادر کنیم تا شرکتهای فولادی سود بیشتری ببرند و قیمت این کالا در بورس رشد کند راه حل مناسبی نیست.

تولید با ریال، فروش با دلار!

ایرج رهبر با بیان اینکه «تولیدکنندگان فولاد از انرژی ارزان قیمت بر اساس نرخ ریال استفاده می‌کنند و محصولات خود را با دلار می‌فروشند» افزود: طبق جلساتی که در کمیسیون عمران مجلس داشتیم بر اساس محاسبات تمامی هزینه‌های تولید، فولاد باید کیلویی ۸۵۰۰ تومان به دست مصرف کننده برسد؛ تازه ما دست بالا را گرفتیم. اما می‌بینیم که در یک حرکت انتقالی به بورس، قیمتها دو برابر می‌شود تا جایی که هر کیلو فولاد در بازار آزاد طی روزهای اخیر به ۱۴ تا ۱۵ هزار تومان رسیده و البته هرکس هرچقدر دلش می‌خواهد می‌فروشد.

وی گفت: ابتدای صبح از فروشندگان فولاد قیمتها را می‌پرسیم و عنوان می‌کنند بگذارید ساعت ۱۱ به بعد قیمت می‌دهیم. یعنی می‌خواهند ببینند قیمت فولاد در بورس چگونه است و بر اساس آن نرخ بدهند. قبلا فقط طلا به طور روزانه قیمت گذاری می‌شد اما حالا می‌بینیم که مصالح ساختمانی هم به این گرفتاری دچار است.