درآمد بدون کار!

ریحانه موسوی

مدتی است که بسیاری از دوستان، همکاران و خویشاوندانم شغل خودرا کنار گذاشته و وارد بازار املاک شده‌اند که این موضوع برایم جالب توجه است، شاید یکی از دلایل آن این باشد که وقتی صحبت از سرمایه‌گذاری در بحث املاک و مستقلات می‌شود یک جمله کلیشه‌ای وجود دارد و آن این است که خرید زمین و ملک هیچ‌وقت ضرر ندارد، این جمله هم می‌تواند درست باشد و هم می‌تواند نکاتی را جهت توجه بیشتر برای ما داشته باشد.

اول اینکه  املاک و مستقلات مانند زمین، مسکن، ویلا و هر چیز دیگریک بازار موازی در کنار طلا، ارز و سهام است، اما نکته‌ای که دنیای املاک را در طول سالیان برای ایرانیان جذاب کرده و این جذابیت بر اساس نوع ساختار اقتصادی ایران همواره تقریباً جواب داده، ریسک بالایی است که همیشه بر سرمایه‌گذاران در ایران وارد می‌شود که شامل ریسک‌های متعددی است.

بازار مسکن از رونق نمی‌افتد

همه مردم در ایران می‌دانند که مسکن و زمین جزو دارایی‌هایی است که کسی نمی‌تواند زیاد به آن دست ببرد یا قیمت آن دستوری تعیین نمی‌شود، نکته دیگری که وجود دارد، در صورت داشتن سند می‌توان از آنها برای ایجاد اهرم مانند وثیقه‌گذاری، ضمانت‌نامه و چندین مورد دیگر در کسب و کار استفاده کرد. موضوع دیگر این است که بازار رشد می‌کند اما رشدش به گونه‌ای است که قیمت آن  در دوران رونق افزایش می‌یابد، اما در دوران رکود با سقوط مواجه نمی‌شود بلکه با یک شیب ملایم روبه‌رو می‌شود و بعد دوباره دوران رونق آن آغاز می‌گردد.

بازار املاک و مستقلات  مانند ارز نیست که هر روز در کشاکش تغییر قرار بگیرد، چون ذینفعان این حوزه اجازه دخل و تصرف زیادی را در این حوزه نمی‌دهند

یعنی به گونه‌ای به افراد این اجازه را می‌دهد که حتی اگر در نقطه پیک سرمایه‌گذاری انجام دهند با دادن رهن و اجاره و ایجاد ارزش افزوده برروی ملک می‌توانند دوران رکود را پشت سر بگذارند. یکی از موارد مهم دیگر این است که افراد مطمئن هستند که این بازار مانند ارز نیست که هر روز در کشاکش تغییر قرار بگیرد، چون ذینفعان این حوزه اجازه دخل و تصرف زیادی را در این حوزه نمی‌دهند.

۸۵ درصد دارایی ایرانی‌ها ملک است

در دورانی که نوسانات زیادی را در بازار شاهد هستیم، بازارها استقرار لازم را ندارند و چشم‌انداز روشنی وجود ندارد برای سرمایه‌گذاری از املاک و مستقلات استفاده می‌شود البته این موضوع فقط مختص ایران نیست اما در ایران بیش از ۸۵ درصد دارایی‌های افراد ملک و املاک است و این روش یک روش سنتی و قدیمی بوده و جواب خودش را نیز پس داده است اما نکته‌ای که باید ما را به سمت خود جلب کند این است که کجا؟ با چه روش هایی؟ آیا رشد همه جا یکی است؟ آیا بهتر است در حوزه ساخت‌وساز باشیم و بسازیم و یا اینکه زمین بخریم؟ اینها سوالاتی است که باید در مورد آن دقیق فکر کنیم تا حداکثر استفاده را از سرمایه‌گذاری پس از پوشش دهی ریسک خود به دست بیاوریم.

۶۳ درصد درآمد ایرانی‌ها بدون کاراست

63درصد درآمد مردم ایران بدون کارکردن به دست می‌آید! آنها این درآمدها را از سودهای بانکی، بازار طلا، دلار، املاک و مستقلات به دست آورده‌اند. عیسی منصوری، معاون اشتغال وزارت کار اعلام کرد که درآمد بدون کار ایرانی‌ها نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده است. این اتفاق از نظر اقتصاددانان خوب نیست و نشان‌دهنده وضع نامساعد اقتصاد و بازار کار است که خانواده‌های ایرانی را ناگریز کرده برای تأمین معیشت خود وارد بازارهای واسطه‌ای یا همان دلالی شوند.

بر اساس آمارها، در ‌سال ۹۰ درآمد غیرشغلی خانوارها ۵۷‌درصد بوده است. به عبارتی درآمدها از محل کار و فعالیت نبوده، بلکه از ‏خریدوفروش مستقلات، سود حساب بانکی، خریدوفروش سکه و ارز بوده و این رقم در‌ سال ۹۶ به ۴۹درصد و درحال حاضر به ‏‏۶۳‌درصد رسیده است.

دلالی در بازار مسکن و شیوع اجاره‌نشینی

یکی از مصادیق درآمد ایرانی‌ها از بازارهای واسطه‌ای توزیع نامناسب مسکن در کشور است. درحالی ‌که تقریبا به اندازه تمام خانواده‌های ایرانی مسکن وجود دارد، بیشتر از یک‌سوم آن‌ها خانه ندارند و برخی خانوارها بیشتر از یک خانه دارند. در ایران حدود ٢٥‌میلیون واحد مسکونی وجود دارد که این تعداد تقریبا با شمار خانواده‌های ایرانی برابر است اما طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن سال ٩٥، بیشتر از ٣٠‌درصد خانواده‌های ایرانی مستأجر و ٧٠‌درصد صاحبخانه هستند.

در واقع توزیع نامناسب مسکن به نوعی نشان‌دهنده این است که هر خانواری که دارایی بالاتری داشته، بخشی از دارایی‌اش را به ملک تبدیل کرده است. به عبارت دیگر، این خانواده‌ها مسکن را به‌عنوان کالای سرمایه‌ای تلقی می‌کنند که می‌تواند ارزش سرمایه آنها را در درازمدت حفظ کند.