چگونه با عروسک های دست ساز ایرانی جهانی شدیم؟

سیده ریحانه موسوی

کار‌آفرین کسی ‌است که یک مدل تجارت را توسعه می‌دهد. سرمایه فیزیکی و انسانی لازم برای شروع یک سرمایه‌گذاری جدید را فراهم می‌کند، آن را عملیاتی می‌کند و مسئول موفقیت یا شکست آن است. ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و افزایش مستمر سطح اشتغال در گرو کارایی تمامی زنجیره‌های اقتصاد کشور و توجه به مقوله‏ کار‌آفرینی در کشور است.

به گزارش روزنامه «صبح امروز» در حال حاضر فرآیند تولید کشور با مشکلات و موانع متعددی روبه‌روست، از طرفی شرایط ورود به فضای اقتصادی و شروع کسب‌وکار مناسب نیست. با گذشتن چند سال از ابلاغ سیاست‏های کلی اصل 44 قانون اساسی و تصویب قانون چگونگی اجرای این سیاست‏ها، هنوز اهداف اصلی آن؛ یعنی ایجاد رقابت و کاهش انحصار و توانمندسازی بخش خصوصی و گسترش بخش تعاونی و واگذاری بخش دولتی به بخش غیردولتی در سطح مطلوب محقق نشده‌ است. این شرایط مؤید وضعیتی است که ورود به اقتصاد را با مشکل مواجه می‏کند. همچنین فعالیت‏های تولیدی، نیاز به اخذ مجوز‌های متعدد و متنوع دارند و همین امر موانعی را پیش روی فعالیت‌های تولیدی قرار داده ‌است.

شرایط فعلی گویای آن است که قوانین کار، انعطاف کافی ندارد و این مقررات، تنها به نفع کسانی است که دارای شغل هستند و حتی می‏تواند فرصت به دست آوردن شغل برای افراد بیکار را سخت‏‌تر کند؛ به همین دلیل در کشورهایی که نرخ بیکاری بالا است و جامعه جوان جویای کار با مشکل مواجه‏ هستند، معمولاً قوانین کار دارای انعطاف بیشتری هستند.

یکی دیگر از مسائلی که کارآفرینی در کشور را با مشکل مواجه کرده، قوانین کار است. همواره مشکلاتی در میان مثلث کارگر، کارفرما و قوانین کار وجود داشته و فضایی را فراهم آورده که هیچ یک از آن‏ها از وضعیت فعلی رضایت ندارند. کارگران همواره از سطح حقوق و دستمزدها و مزایای کار ناراضی هستند. از طرف دیگر کارفرما نیز همواره از قوانین دست‌وپا گیر معترض است و سیاست‏گذاران نیز به فراخور این وضعیت با شرایط پیچیده‏ای مواجه‏اند.
در هر صورت شرایط فعلی گویای آن است که قوانین کار از انعطاف کافی برخوردار نیست و این مقررات، تنها به نفع کسانی است که دارای شغل هستند و حتی می‏تواند فرصت به دست آوردن شغل برای افراد بیکار را سخت‏‌تر نیز کند. به همین دلیل معمولاً در کشورهایی که نرخ بیکاری بالا است و جامعه جوان جویای کار با مشکل مواجه‏اند قوانین کار دارای انعطاف بیشتری هستند. در طول چند سال اخیر با تسهیل و امکان استفاده از انواع مختلف قراردادها تلاش شده است این وضعیت تا حدی بهبود یابد، ولی باید تسهیل قوانین در حدی باشد که به بهره‌کشی از نیروی کار منجر نشود.

یکی دیگر از مشکلات، فعالیت‏های اقتصادی ثبت دارایی‏ها است که فرآیند پیچیده‏ای دارد و مقررات تنظیمی موجب می‏شود که بخش عمده‏ای از فعالان اقتصادی فعالیت خود را به بخش غیررسمی منتقل کنند.
یکی از مشکلات دیگر فعالان اقتصادی، تأمین اعتبارات مورد نیاز است. در حال حاضر بانک‏ها با وجود رشد «قارچ‏ گونه‏ »، پاسخ‏‌گوی نیاز به اعتبار بخش تولید کشور نیستند. بازار غیرمتشکل پولی و بخش غیررسمی تأمین وجوه با نرخ‏های بسیار بالا نمایان‌گر همین موضوع است. علی‏رغم این‏که حدود 3 دهه از عمر نظام بانکی بدون ربا در کشور می‏گذرد، نظام بانکی فعلی تنها سایه‏ای از اقتصاد اسلامی را یدک می‏کشد.

در این راستا به سراغ یک بانوی کارآفرین در حوزه موزه و آثار فرهنگی و مدیرعامل و بنیان‌گذار اولین موزه سیار خصوصی کودک در کشور وابسته به موسسه بین‌المللی فرهنگ‌سازان کودکان پارس و رئیس کمیسیون فرهنگی در مجمع مشورتی زنان استان رفتیم تا درخصوص مشکلات موجود در این حوزه به گفت‌وگو بپردازیم.

سوسن نیکذات در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح امروز» می‌گوید: موزه سیار سفیران فرهنگ صلح،  اولین موزه سیار خراسان رضوی، ایران و عضو رسمی ایکوم( شورای جهانی موزه‌ها ) است که هدف آن، صلح پایدار و آرامش درجهان و دوستی ملل است.

سوسن نیکذات: سازمان‌هایی چون فنی و حرفه‌ای، تربیت بدنی یا سایر سازمان‌ها باید طرح‌های رایگانی برای افرادی که دارای خلاقیت هستند. برای تحقق بخشیدن به این امر باید تعاملی پایدار بین سازمان‌های دولتی وجود داشته باشد تا هم نقش واسطه‌ها از بین برود و هم کمکی به چرخه اشتغال کشور شود

وی با بیان اینکه «در ابتدای کار، هدف ما کار‌آفرینی نبود، اما بعد از آشنایی با این مقوله تصمیم به کار‌آفرینی گرفتیم» بیان می‌کند: یکی از بخش‌های کار برگزاری کارگاه برای مادران است تا بتوانیم میراث ناملموس کشور را جمع‌آوری کنیم که این اقدام صرفا برای معرفی فرهنگ کشورمان در سطح کشور و بین‌المللی بود. این اقدام با استفاده از عروسک‌هایی که نماد فرهنگ ایرانی و ساخت دست خودمان هستند، انجام می‌شود. در سفرهایی که داشتیم این عروسک‌ها از طرف موزه ما به سایر موزه‌ها تقدیم می‌شد تا اسم ایران در دیگر موزه‌های جهان آورده شود.

نیک‌ذات در ادامه می‌گوید: بعد از این جریان به این فکر افتادیم تا دست به تولید و فروش بزنیم؛ زیرا در سفر‌های مختلف نیز درخواست‌هایی مبنی بر خرید این عروسک‌ها از ما وجود داشت. در این راستا دولت وامی در اختیار ما قرارداد که توانستیم با آن خودرویی برای موزه سیار خود تهیه کنیم که متأسفانه با شرایط کرونا مواجه شدیم و کمی از میزان فعالیت‌های ما کاسته شد.

وی در خصوص مشکلات موجود در حوزه کار‌آفرینی ابراز می‌کند: جوانان از شرایط و امکانات لازم برای فعالیت در زمینه مورد علاقه خود محروم هستند و نمی‌توانند هنر‌ها و فعالیت‌های مدرن مانند: سناریونویسی، مربی‌گری رشته‌های ورزشی را بیاموزند. این حق جوانان است که شغل‌های مدرن‌تری داشته باشند و حتی به وسیله آن بتوانند دست به کارآفرینی بزنند و بازدهی بیشتری داشته ‌باشند.

این کارآفرین با اشاره به مشکلات موجود برای دریافت وام می‌گوید: موضوع دیگری که برای کارآفرینان ایجاد مشکل کرده، این است که برای دریافت وام باید حتما این وام را از نیرو‌های یک سازمان خاص -که بنده نام آن را نمی‌آورم- باشند و افرادی که در آن سازمان هستند چالش‌های زیادی را برای کارآفرینان ایجاد می‌کنند.

وی در خصوص راهکار‌هایی که برای رفع مشکلات در حوزه کار‌آفرینی وجود دارد، تصریح می‌کند: سازمان‌های مربوطه مانند فنی و حرفه‌ای، تربیت بدنی یا سایر سازمان‌ها باید طرح‌های رایگانی برای افرادی که دارای خلاقیت هستند، ارائه دهند و بعد از گذراندن این دوره‌ها برای این افراد کارآفرینی انجام دهند، همینطور که مراکزی وجود دارند که نیروهایی را تربیت می‌کنند و وارد بازار کار می‌کنند. گفتنی است برای تحقق بخشیدن به این امر باید تعاملی پایدار بین سازمان‌های دولتی وجود داشته باشد تا هم نقش واسطه‌ها از بین برود و هم کمکی به چرخه اشتغال کشور شود.

نیکذات در خصوص شرایطی که ویروس کرونا برای کار‌آفرینان ایجاد‌ کرده‌، توضیح می‌دهد: از زمان شیوع ویروس کرونا، فعالیت‌های ما بسیار محدود شد، اما اخیراً بسیاری از موزه‌ها در داخل و خارج از کشور مجوز بازگشایی گرفتند. این درحالی است که موزه ما به دلیل سیار بودن و تعطیلی بسیاری از مراکز عملاً از کار خود بازماندیم و برای پرداخت اقساط وام نیز با مشکل مواجه شدیم و تنها از طریق فضای مجازی فعالیت‌های خود را زنده نگهداشته‌ایم تا تاریخ ورق بخورد و مجدداً به شرایط قبل بازگردیم.

این برگزیده سفیر صلح کودک و نوجوان درخصوص اقداماتی که دولت در ایام شیوع ویروس کرونا برای آنان انجام داده‌، می‌گوید: از طرف سازمان موزه‌ها به ما اعلام شد که در سایتی که مربوط به بخش هنرمندان در فضاهای خرد است، ثبت‌نام و از تسهیلات آن استفاده کنیم، اما در مورد جزئیات آن اطلاع دقیقی ندارم‌.

Emeil: srm.6671@gmail.com