معتادا نمی‌گیرن!

مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: هیچ دلیلی وجود ندارد که اعتیاد به مواد مخدر سبب عدم ابتلا یا ابتلای کمتر به کرونا باشد. ممکن است این شایعه به آن دلیل بروز پیدا کرده باشد که دست‌اندرکاران فروش مواد مخدر از آن بهره کافی ببرند.

احمد حاجبی روز سه شنبه در نشست خبری ویدیو کنفرانس که از وزارت بهداشت برگزار شد، افزود: در اسفند ماه باور نادرستی در افراد مبنی بر مصرف الکل برای جلوگیری از کرونا ایجاد شده بود و در نتیجه مسمومیت‌هایی بابت مصرف الکل اتفاق افتاد. در یک ماه گذشته با این موضوع روبه‌رو نشدیم و به نظر می‌رسد مردم آگاهی لازم را پیدا کرده‌اند.

میزان فوت ناشی از خودکشی حدود ۶ در هر صد هزار نفر جمعیت است و بر اساس موارد ثبت شده در وزارت بهداشت، میزان اقدام به خودکشی در کشور در اسفند ۹۸ نسبت به سال ۹۷ حدود ۲۷ درصد کاهش یافته است.

خشونت در خانواده‌ها در دوران کرونایی

حاجبی در پاسخ به سوالی درباره تعارضات خانوادگی در دوران کرونایی اظهار کرد: این‌که در جریان قرنطینه خانگی با مشکلاتی در ارتباط خانوادگی مواجه شویم قابل پیش بینی است. زیرا همه گیری ویروس کرونا به طور کلی شیوه زندگی را تغییر داده است. همه مهارت‌های ما برای شیوه زندگی قبلی تنظیم شده بود. وقتی قرنطینه خانگی طولانی می‌شود و خانواده‌ها باید ساعت بیشتری در منزل تعامل داشته باشند، ممکن است تعارضاتی در ارتباط اتفاق بیفتد.

وی افزود: با چند بسته مداخله‌ای حمایتی و استفاده از روان شناسانی که در سامانه ۴۰۳۰ کار کرده‌اند در این زمینه ارتباط مستقیمی با جامعه برقرار کردیم.

حاجبی بیان کرد: وزارت بهداشت آمار فوت ناشی از خودکشی را جمع آوری می‌کند، اما برای افزایش دقت آن با آمار پزشکی قانونی انطباق داده می‌شود و به آن آمار استناد می‌کنیم. آمار اقدام به خودکشی در فروردین ماه هنوز کامل نشده است، اما در این آمار هم کاهش نسبی نسبت به فروردین ۹۸ وجود دارد.

وی ادامه داد: آمار اختلالات روان شناسی در کشور در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال ۲۳.۶ درصد است. شایع‌ترین اختلال با ۱۲.۷ درصد در کشور افسردگی است.

ترس و اضطراب ناشی از کرونا

مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت گفت: بعد از همه گیری ویروس کرونا، جامعه و عموم افراد با اضطراب و نگرانی ناشی از این همه گیری مواجه شدند. علت اصلی آن، ناشناخته بودن و رفتارهای غیرقابل پیش بینی این ویروس بود. همچنان جامعه جهانی با رفتارهایی از ویروس مواجه می‌شود که مبهم است و به دنبال تحقیقات بیشتر هستند.

وی ادامه داد: به دنبال این موارد بحرانی، انتظار ترس و اضطراب در جامعه وجود دارد. این گونه واکنش‌ها، طبیعی هستند و به دنبال حوادث و بحران‌ها دیده می‌شود. بنابراین به این واکنش‌ها نباید برچسب بیماری بزنیم. در اوایل اسفند با جامعه‌ای مواجه شدیم که اضطراب شدید داشت. بخش سلامت روان وزارت بهداشت از ابتدا به روش‌های مختلف تلاش کرد که نیاز جامعه را شناسایی کرده و مداخلاتی انجام بدهد.

حاجبی افزود: یکی از زیرساخت‌هایی که از روهای اول استفاده شد، نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه بود. حدود دو هزار روانشناس در نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه به کار گرفته شده‌اند که در سراسر کشور فعال هستند و بر اساس اضطراب ناشی از کرونا از طریق ارتباط ویدیویی با مردم در ارتباط بودند. زیرساخت دیگر که از هفتم اسفند ماه استفاده شد و از ۲۳ اسفند مداخله سلامت روان در آن آغاز شد، سامانه تلفنی ۴۰۳۰ بود. تاکنون بیش از ۵۰۰ هزار تماس تلفنی توسط کارشناسان و مشاوران سلامت روان پاسخ داده شده که در این بازه زمانی بین ۸ تا ۹ هزار جواب داده شده است. این منبع توانست به برداشت نیازهای سطح جامعه کمک کند. نیازهای روان شناختی جامعه در این سه ماه گذشته فراز و فرودهایی داده که بر اساس داده‌های تماس‌های تلفنی توانستیم خدمات خود را متناسب با نیاز جامعه تنظیم کنیم.

مشاوره برای سوگ ناشی از فوت بیماران کرونایی

مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت اظهار کرد: به دنبال بیش از ۷ هزار فوت که تاکنون اعلام شده، خانواده‌هایی داریم که بازمانده افراد فوت شده ناشی از ویروس کرونا هستند. این افراد نتوانستند شرایط عزاداری و کفن و دفن را اجرا کنند و در نتیجه این نگرانی وجود دارد که نکند این سوگ پیچیده شود. از یک ماه پیش خدمات و بسته خدمتی با عنوان مشاوره در سوگ آماده شده و ارائه می‌شود. با کلیه خانواده‌ها تماس گرفته می‌شود و پس از اخذ رضایت، این خدمات به خانواده‌ها ارائه می‌شود.

آغاز غربالگری سلامت روان از پاییز

مدیرکل سلامت روانی وزارت بهداشت گفت: غربالگری سلامت روان یکی از دغدغه‌های ما در نظام سلامت است. البته باید به آن پیمایش سلامت روان گفت. با استفاده از ابزارهایی که وجود دارد و پرسشگرهایی که آمادگی لازم را دارند می‌توانیم برای غربالگری سلامت روان به سمت جامعه برویم. در پیمایش‌ها با نمونه گیری روی جامعه کار می‌شود که می‌تواند آن تعداد نماینده وضعیت کشور باشد. بر اساس طراحی‌هایی که انجام شده این اقدام باید در پاییز امسال اتفاق بیفتد.

وی ادامه داد: اگر شرایط کشور خوب باشد و نگران انتقال ویروس نباشیم و با حفظ فاصله گذاری و اصول بهداشتی، داده‌های کشوری در زمینه سلامت روانی جمع می‌شود. تمام پروتکل‌ها نوشته شده و ابزار آماده است و در تابستان به روان شناسان آموزش‌ها ارائه می‌شود و احتمالا غربالگری سلامت روان از شهریور ماه یا ابتدای پاییز آغاز خواهد شد.

حاجبی افزود: اگر به جمع بندی برسیم که نتوانیم خانه به خانه این غربالگری را انجام بدهیم، ممکن است شیوه دیگری را انتخاب کنیم. ولی خیلی بعید است که اگر از لوازم حفاظتی استفاده کنیم، نتوانیم این کار را اجرایی کنیم. بنابراین تا پایان امسال می‌توانیم وضعیت جدید شیوع اختلال‌های روانشناسی در کشور را اعلام کنیم.

افزایش سرمایه اجتماعی خانواده‌ها در اسفند ماه

حاجبی گفت: به دلیل تغییر شیوه زندگی در این مدت و تغییر ساعت حضور افراد در خانواده ممکن است تعارضاتی در خانواده اتفاق افتاده باشد. یکی از دلایلی که باعث شده میزان خودکشی کاهش پیدا کند، این هست که در اسفند ماه، انسجام در روابط خانواده به دلیل وجود بحران و نگرانی در هسته خانواده باعث جمع شدن افراد دور هم شد. به نظر می‌رسد سرمایه اجتماعی در خانواده‌ها در اسفند ماه افزایش پیدا کرد.

وی افزود: از طرفی خانواده‌ها با یک الگویی در این مدت مواجه شدند که قبلا تجربه نکرده بودند. در نتیجه برای انطباق با الگوی جدید به زمان نیاز است. البته تا وقتی این انطباق شکل بگیرد، ممکن است تعارضاتی اتفاق بیفتد.