عمران خان برگ برنده ایران در منطقه

تصمیم بازیکن سابق کریکت برای میانجی گری بین تهران و ریاض

عمران خان به طور علنی چندین بار خواستار ایفای نقش سازنده در اصلاح روابط ایران و عربستان شده است. باتوجه به روابط روابط حسنه پاکستان با دو کشور، عمران خان می‌تواند به آرام کردن تنش‌های تهران و ریاض کمک کند.  تقریبا یک هفته پیش، عمران خان، بازیکن سابق کریکت و سیاستمدار نوظهور پاکستان، توانست در انتخابات مجلس این کشور پیروز شود. به احتمال زیاد، او منصب نخست‌وزیری را از آن خود خواهد کرد.

برخی پیروزی عمران خان را شکستی برای عربستان می دانند

برخی رسانه‌های منطقه‌ای از گرایش‌های ایران‌دوستانه عمران خان سخن می‌گویند وبرخی دیگر پیروزی او را شکستی برای عربستان می‌دانند. اما به هر حال، او در کشوری صعود کرده که برای مدت طولانی ضمن داشتن روابط گرم با عربستان، تلاش کرده که روابطش با ایران را هم حسنه نگه دارد. اکنون پرسش اصلی این است که پاکستان در دوره قدرت‌گیری حزب تحریک انصاف به رهبری عمران خان، چه سیاستی در قبال تنش‌های تهران و ریاض در پیش خواهد گرفت؟ آیا پاکستان موفق می‌شود میان این دو کشور میانجی‌گری کند؟ در خصوص مسائل خاورمیانه، پاکستان برای مدت طولانی فاقد یک سیاست خارجی شکل‌یافته بوده است. مقامات رسمی در پاکستان، همواره بر دوستی با عربستان تاکید می‌کنند، اما داشتن روابط حسنه با ایران را هم فراموش نمی‌کنند. عمران خان در حالی قدرت می‌گیرد که چنین توازنی در موضع رسمی اسلام آباد در قبال تهران و ریاض وجود دارد.

موضع عمران خان در قبال خصومت میان تهران و ریاض

این سیاسمتدار پاکستانی، که توسط برخی ناظران، “پوپولست” توصیف شده است، در تبلیغات انتخاباتی بر مسائل داخلی و مبارزه با فساد تمرکز کرده بود، اما در یک سخنرانی تلویزیونی او موضعش را درقبال خصومت میان تهران و ریاض بیان کرد:” ما می‌خواهیم روابط با ایران را بهبود کنیم. عربستان سعودی، دوستی است که همواره در دوره‌های دشوار کنار ما ایستاده است. هدف ما این خواهد بود که هر چه بتوانیم برای آشتی در خاورمیانه انجام دهیم. ما می‌خواهیم این نقش را بازی کنیم. این تنش‌ها، این نزاع میان همسایگان، ما می‌خواهیم آن‌ها را کنار یکدیگر قرار دهیم”. با این حال، واقعیت مقداری متفاوت است. پاکستان عملا در یک رقابت بین تهران و ریاض گیر افتاده است. به انحا گوناگون، پاکستان برای مدت طولانی سعی کرده (بین ایران و عربستان) توازن برقرار کند. این کار بسیار دشواری بوده است.

حمایت علنی عمران خان از ایران

اینکه امروز، پاکستان چگونه می‌تواند نوعی تعادل میان ایران و عربستان برقرار کند، به قدرت مانور دیپلماتیک آن بستگی دارد. عربستان و امارات هر دو پیروزی عمران خان را تبریک گفته‌اند. در مقابل، سفیر ایران در پاکستان هم به دیدار او رفته و خواستار تقویت همکاری‌های دو کشور شده است. عمران خان، که به آثار علی شریعتی و نیز آثار تاریخی ایران علاقمند است، خواستار بهبودی روابط با ایران هم شده است. همین اظهارات باعث شده برخی ناظران او را طرفدار ایران بدانند. مایکل کوگلمن، معاون رئیس مرکز ویلسون، گفته یکی از برجسته‌ترین عناصر سیاست خارجی عمران خان، حمایت علنی او از ایران است. مدت‌هاست که یک رهبر پاکستانی چنین همسویی با ایران نداشته است.

به نظر می‌رسد که عمران خان، بیش از سایر رهبران پاکستان به دنبال تنش‌زدایی از روابط تهران و ریاض است. روز شنبه، مهدی هنردوست، سفیر ایران در پاکستان، به دیدار او رفته و در این دیدار، خان گفته که اسلام آباد مایل است بین ایران و عربستان نقش سازنده ایفا کند. سفیر ایران هم با بیان اینکه وضعیت منطقه، حساس است، از “پیشنهادات پاکستان برای تضمین صلح در منطقه” استقبال کرده است.

موقعیت مناسب عمران خان برای میانجی گری بین ایران و عربستان

عمران خان برای میانجی‌گری میان ایران و عربستان موقعیت مناسبی دارد. نخست آنکه در میان کشور‌های مهم منطقه، پاکستان تقریبا خود را از نزاع‌ها و صف‌بندی‌های سیاسی منطقه‌ای دور نگه‌داشته و ظرفیت یک واسطه بی‌طرف را دارد. دوم، رهبر حزب تحریک انصاف از حمایت ارتش پاکستان برخوردار است. معروف است که ارتش پاکستان روابط نزدیکی با عربستان دارد. بنابراین، عمران خان می‌تواند با استفاده از این امتیاز برای تنش‌زدایی در روابط ایران و عربستان اقدام کند.

انتهای خبر/علی روغنگران