دوستی ملت‌ها

جام جهاني، اصطلاحي كه از دو كلمه جام و جهاني تشكيل شده است و برنده بازي‌هاي جهاني كه بتواند در مقابل تمام تيم‌ها پيروز باشد، اين جام زرين را به نشانه برد از آن خود و كشورش مي‌كند. رقابتي كه ممكن است فوتبالي باشد يا واليبالي، هندبالي باشد يا بسكتبالي يا ساير ورزش‌ها.

1930 اولين دوره رقابت‌هاي جام جهاني فوتبال به ميزباني اروگوئه و با شركت چهار تيم انجام شد. سال‌ها گذشت و هر چهار سال يك بار اين جام در يك كشور به عنوان ميزبان برگزار مي‌شد و ساير كشورهاي شركت كننده با حضور در آن كشور علاوه بر فوتبال با ديگر مسائل غير فوتبالي آن كشور و ساير رقبا آشنا مي‌شدند. قوانين نسبت به دوره‌هاي قبل تغيير مي‌كرد. برنامه بازي‌ها عوض مي‌شد. تعداد شركت كننده‌ها افزايش پيدا مي‌كرد و هر روز بر گستره تيم‌هاي شركت كننده افزوده مي‌شد. 1994 آمريكا، 1998 فرانسه، 2002 كره-ژاپن، 2006 آلمان، 2010 آفريقاي جنوبي، 2014 برزيل و 2018 روسيه تنها برگزار كنندگان چند دوره اخير اين رقابت‌ها بودند و 2022 قطر و 2026 آمريكا، مكزيك و كانادا برگزار كنندگان دو دوره آينده اين رقابت خواهند بود.

جام جهاني 2018 در روسيه به پايان رسيد. تمام مردم از سراسر دنيا به سمت اين كشور پهناور و سردسير روانه شده بودند و تب و تاب اين ورزش پرهيجان براي 30 روز آب و هواي روسيه را گرم كرده بود.

رقابتي با شركت 32 تيم از سراسر دنيا. از پرافتخارترين تیم‌ها تا تيم‌هايي كه براي اولين بار به جام آمده بودند. از كشورهاي پهناور و پرجمعيت تا كشورهاي كوچك كه گاهي به اندازه يك شهر جمعيت داشتند. از قدرت‌ها تا نوظهورها، از باتجربه‌ها و پيشكسوت‌هاي ركوردشكن تا جوانان جوياي نام و سراسر استعداد ناب فوتبالي، از زشت‌ترين‌ها تا زيباترين‌ها.

اما اگر كمي از مستطيل سبز فاصله بگيريم و شايد از روي سكوها يا حتي دورتر در اطراف استاديوم‌ها، يا حتي دورتر از اين و در بلندي‌هاي اطراف شهرهاي برگزار كننده برويم و نگاه كنيم مي‌بينيم گستردگي ميزباني جام جهاني به اندازه پنج قاره و سراسر دنيا مي‌باشد.

32 تيمي كه فارغ از رنگ‌ها در اين جام شركت كرده بودند. زرد، سفيد، سياه و سرخ در كنار هم و در رقابتي سالم و نفس‌گير به رقابت پرداختند و اشك‌ها و لبخندهايي كه از اين جام باقي ماند زيباتر از هرچيزي نمايان شد.

مسابقه، هيجان، رقابت فقط از سوت ابتداي بازي بود تا سوت پايان مسابقه و پس از سوت پايان هر اتفاقي افتاده بود تمام مي‌شد و بازيكناني كه شايد اولين بار همديگر را ملاقات مي‌كردند مانند دو دوست قديمي يكديگر را در آغوش مي‌كشيدند و به همديگر دلداري مي‌دادند يا تبريك مي‌گفتند.

32 تيم با 32 فرهنگ، 32 كشور، 32 نماد. هشت گروه چهارتايي كه تشكيل 32 تيم حاضر را مي‌دادند تنوع فرهنگي و قاره‌اي زيادي داشتند، اما دو گروه در ميان اين هشت گروه از شرايط جالب‌تري برخوردار بودند. گروه اول روسيه، اروگوئه، عربستان و مصر از چهار قاره مختلف حضور داشتند. روسيه از اروپا، اروگوئه از آمريكا، عربستان نماينده قاره كهن و مصر از آفريقا.

چنين اتفاق مشابهي براي گروه هشت نيز افتاده بود. لهستان، كلمبيا، ژاپن و سنگال هركدام نماينده يك قاره و يك كشور و فرهنگ بودند. لهستان از قاره سبز، كلمبيا از آمريكا، سامورايي‌ها نماينده آسيا و سنگال از آفريقا به روسيه آمده بودند.

اما تمام تيم‌ها در داخل زمين براي فوتبال كشور خود و خارج از زمين مسابقه و پس از سوت داور براي معرفي فرهنگ خود تلاش مي‌كردند. يكي از نمونه‌هاي بارز اين جام تشكر ژاپني ها به خاطر مهمان نوازي روس‌ها تميز كردن رختكن خود در آخرين مسابقه بود يا وقتي گريژمان در كنفرانس مطبوعاتي بعد از بازي فينال در حال پاسخ به خبرنگاران بود، خبرنگار اروگوئه از او خواهش مي‌كند تا پرچم اروگوئه را روي شانه‌اش قرار دهد و گريژمان اين كار را تا آخر كنفرانس مطبوعاتي ادامه مي‌دهد.

اين كار نزديك شدن كشورها و ملت‌ها به همديگر و شعر معروف سعدي را در ذهن تداعي مي‌كند كه گفت: ‹‹بني آدم اعضاي يك پيكرند كه در آفرينش ز يك گوهرند››

زيبايي فوتبال هيچ گاه به درون زمين ختم نشده و روي سكوها تا فرهنگ ملت ها را نيز تحت تاثير قرار داده است.

بسياري از جام‌هاي جهاني يادگارهايي را براي ساير دوره‌ها رسم كرده‌اند. مانند موج مكزيكي كه از جام جهاني 1986 مكزيك رواج پيدا كرد يا ووزلا كه از جام جهاني 2010 آفريقاي جنوبي مرسوم شد. تشويق ايسلندي يا شكل هاي ديگري از فرهنگ هاي مختلف كه ميراثي نه براي آن كشور بلكه براي جام جهاني شد تا فوتبال زمينه‌اي براي نزديك شدن فرهنگ‌ها و انسان‌ها در سراسر كره خاكي به يكديگر شود و تماشاچيان در ورزشگاه ها از اين ميراث استفاده كنند و كسي تعصبي روي آن ندارد و هدف همه استفاده كنندگان لذت بردن، شادي كردن و دوستي و برادري با ساير ملت ها و كشورهاي حاضر در جام بود.

جايي كه بسياري از عكس ها نشان از مردم بعد از بازی تیم‌های ملی کشورشان چه برده و چه باخته که به خیابان های روسیه می آمدند و به شادی در کنار یکدیگر می پرداختند و این صحنه که دو تن از دو سهمیه در این مسابقات بسیار جالب و هیچان انگیز بود.

فوتبال وسیله ای شد تا نه تنها ملت ها بلکه فرهنگ، دوستی ها، مذاهب و غیره به هم‌دیگر نزدیک شوند.

انتهای خبر/حامد دائمی