صدای واقعی ما کدام است؟!

گاهی اوقات برای افراد این مسئله اتفاق افتاده است در یک مهمانی دورهمی نشستند و برای نشاط بیشتر مجلس، کسی از گوشه‌ مجلس می‌گوید: «فلانی صدایش خیلی خوب است و برایمان بخواند» آن فرد هم زیرآواز می زند و آن‌قدر کشش می‌دهد تا در میانه آواز همگان برای او دست بزنند و تشویق کنند. ولی آیا به‌طور حتم می‌داند که صدایش خوب است؟ یا دیگران می‌دانند صدای خوب چیست و چه مشخصاتی دارد؟

شاید دوست داشته باشید خواننده شوید ولی نمی‌دانید از کجا و چه راهی باید شروع کنید یا اطلاعی ندارید فاکتورهای خواننده خوب شدن را دارید یا نه؟ شاید هم صدای بسیار خوبی دارید و هرکجا می‌خوانید همه تشویق می‌کنند ولی خودتان از سبک خوانندگی‌تان راضی نیستید.

امروزه با پیدایش بی‌شمار استودیوهای صدابرداری و نقش افکت‌ها و تصحیح صدای خواننده دیگر آن‌چه می‌شنویم را نمی دانیم که صدای واقعی چه بوده است؟ خوانندگان نسل قبل طوری می‌خواندند و اجرا می‌کردند که از صدای رسای آن‌ها بلبلان در کوه و کوهسار از نغمه خواندن باز می‌ایستادند. این‌مطالب مقدمه‌ای در راستای شناخت بهتر از صدا و سبک آواز خواندن است تا بهتر و بیشتر در اطلاعاتی را به‌دست آوریم.

انواع صدا

صداها انواع گوناگونی دارند، گاهی به اصطلاح صداها بم یا زیر هستند. صدای زنگ‌دار صدایی است که سر مخاطب را به‌درد می‌آورد و در ذهن مخاطب زنگ می‌زند، ولی صدای تو دماغی صدایی که به‌هیچ وجه جذاب نیست و مفاهیم درست ادا نمی‌شود. نکته در این‌جا است که دهان به‌درستی باز نمی‌شود و باعث یکنواخت شدن صدا می‌شود.گوینده‌های اخبار، مجری‌ها، سخنرانان دهانشان به‌طور کامل باز و بسته می‌شود.

متأسفانه در زمینه علم‌و‌دانش موسیقی کمبود زیادی داریم و مدت‌ها در کشور به موسیقی و خوانندگی به‌عنوان یک دانش نگاه نمی‌شود و کسانی‌که به خوانندگی علاقه‌مند هستند، نمی‌دانند از چه راه اصولی باید وارد بشوند و شروع کنند، حتی خیلی‌ها فرق مربی آواز را با معلم آواز نمی‌دانند. برای یادگیری تئوری موسیقی و آشنایی با نت‌ها باید پیش یک مربی آواز تمرین کرد، مربی آواز علم خواندن و نوشتن نت «سولفژ» را به هنرجو آموزش می‌دهد تا او را برای گام‌های بعدی آماده کند ولی معلم آواز کسی است که هنرجو را با اندام‌های آوازی آشنا می‌کند و پرورش می‌دهد. او طریقه استفاده از تک‌تک اندام‌های آواز را به‌فرد یاد می‌دهد و با او تمرین می‌کند تا در نهایت منجر به استخراج صوت سالم شود، معلم آواز صداسازی کرده و خواننده را با صدا و استعدادهایش آشنا می‌کند.

استعداد در خوانندگی

اگرکسی تمایل به خوانندگی دارد در ابتدا باید به‌دنبال یک معلم آواز مناسب و باتجربه گردد. معلم آواز خوب در مرحله اول باید خودش خواننده باشد و بعد هم با توجه به تجربه و تعداد برخوردهایش با آدم‌ها و صداهای مختلف مفاهیم را به‌خوبی انتقال دهد، هنوز خوانندگان خوبی در انتقال مفاهیم به هنرجو ضعیف هستند و باعث به‌وجود آمدن اختلالاتی در روند آموزش می‌شوند. دلیل این‌که بعضی افراد با توجه به هزینه‌های زیاد، در کلاس‌های آواز ثبت‌نام می‌کنند و هیچ‌چیزی را جدی نمی‌گیرند چون به موسیقی و خوانندگی به‌عنوان یک سرگرمی نگاه‌می‌کنند.

گذراندن این دوره بسیار سخت است و مدت آن به‌عوامل مختلفی بستگی دارد، گاهی نزدیک به‌یک سال زمان می‌خواهد که حنجره فردی برای خواندن آماده شود. آواز خواندنیک نوع کار فیزیکی است و اندام‌های درونی مثل دیافراگم، ماهیچه نرم کام، ماهیچه صورت و … برای این منظظور باید پرورش پیدا کنند و با یکدیگر هماهنگ بشوند.

بهترین زمان برای خواندن

بهترين زمان براي شروع تمرين‌هاي خوانندگي بعد از سن بلوغ است، يعني زماني كه فرد به بلوغ كامل می‌رسد و تمام تغييرات در حنجره او انجام شده است. در اين سن با تمرين مي‌توان حنجره و باقي عضلات مربوطه را تربيت كرد طوري‌كه به‌صورت ثابت باقي بماند. اگر در طول‌ گذار اندام حركتي اين تمرين‌ها شروع شود به‌طورحتم با تغييرات عضلات همه‌چيز تغییر می‌کند.

خوانندگی تنها به آواز خواندن نیست، اگر فردی صدای عالی دارد ولی شعر را نشناسد و موسیقی را نداند در انتخاب‌هایش شکست می‌خورد. خواننده باید تمامی فاکتورهایی مثل بازیگری، علم موسيقي، صداي خوب، شناخت ادبيات و… را در کنار یکدیگر قرار دهد تا به موفقیت برسد. دیگر آن زمانی نیست که خواننده صبرکند و یک نفر دیگ برایش ساز بزند، خواننده باید حداقل یک ساز را بشناسد و خودش آن‌را بنوازد. در ایران افرادی هستند که با به‌صورت شنیداری، درک درستی از خواندن دارند و در طول زمان جای صدای خودشان را پیدا می‌کنند.

آموزشگاه‌های زیادی وجود دارند که مدت‌ها هنرجو می‌پذیرند ولی تاکنون خواننده‌ای به دنیای موسیقی معرفی نکرده‌اند، این مسائل به‌خاطر درک ناصحیح آواز است، چون تعداد افرادی‌که هم خواننده باشند و نیز اطلاعات کاملی در این زمینه داشته باشند، بسیار کم است. فردی که علاقه‌مند به خوانندگی است بهتر به‌صورت خصوصی با معلم آواز دوره‌های آموزشی خود را آغاز کند، در دنیای موسیقی این مسائل رعایت می‌شود ولی در ایران به‌دلیل هزینه‌های زیاد این کلاس‌ها، هر فردی نمی‌تواند از این روش آموزشی استفاده کند.

متأسفانه در موسیقی کشور ما، کارهای نازیبا و بد طرفداران بیشتری دارد و هرچه خواننده کمتر از روی اصول بخواند، کارهای وی بیشتر و بهتر مورد توجه همگان قرار می‌گیرد. هرچند بعد از مدتی مردم از این وضعیت موسیقی خسته‌ می‌شوند و این آهنگ‌ها را بعد از مدتی کوتاه فراموش خواهند کرد.

در پایان به این جمله خواهیم رسید «موسیقی فقط برای شنیدن نیست، موسیقی برای فکر کردن است»

انتهای خبر/سعید بابایی