خادم خورشید

آیت الله عباس واعظ طبسی در سال ۱۳۱۴ در مشهد به دنیا آمد. پدرش شیخ غلامرضا واعظ طبسی ، از مبلغان و واعظان معروف دینی بود.امام خمینی درباره پدر آیت الله واعظ طبسی می‌گوید: «من به شما از دو حیث ارادت دارم، به خاطر خودتان و به خاطر مرحوم والدتان. چه بسیار افرادی غیر مسلمان بودند که تحت تأثیر منطق و کلام مؤثر و پرجاذبه او به اسلام مشرف شدند و او در کشورهای عربی موقعیت ویژه‌ای داشت».

آیت الله طبسی قبل از انقلاب به واسطه سخنرانی‌ها علیه حکومت پهلوی، مدتی ممنوع‌المنبر بود و در دوره‌ای نیز زندانی شد.جایگاه وی در مشهد سبب شد در سال 1356 از سوی ایت الله پسندیده در کنار ایت الله خامنه ای و محامی به‌عنوان مسئول تقسیم شهریه امام خمینی در میان طلاب مشهد تعیین شود. با همین زمینه حوزوی و سیاسی بود که وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی از سوی امام خمینی به عنوان والی اصلی خراسان و متولی آستان قدس رضوی منصوب شد. حضور در مجلس خبرگان رهبری (از سال 61 تا درگذشت) و نیز حضور در مجمع تشخیص مصلحت نظام به‌عنوان عضو حقیقی مجمع (از سال 75 تا درگذشت) از دیگر مناصب مهم وی بوده که از سوی  رهبری به وی واگذار شده‌اند. در جمهوری اسلامی از آیت‌الله واعظ به‌عنوان نمونه موفق مدیریت اسلامی نام می‌برند که تشکیلات تحت سرپرستی خود در خراسان را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای اقتصادی و اجرایی کشور ارتقا داد و به قطب مهم اقتصادی و کارآفرینی در کشور تبدیل کرد.

در بخش حوزوی نیز آیت‌الله طبرسی در جایگاه عالی‌رتبه‌ترین مقام رسمی حوزه مشهد با تشکیل شورای عالی حوزه علمیه خراسان و هدایت آن، گسترش محسوسی در مدارس حوزوی شرق کشور پدید آورد. از وی به‌عنوان مدیری یاد می‌شد که می‌کوشید جنبه میانه‌روی را در امور سیاسی رعایت کند .

آیت الله واعظ طبسی نسبت به دولت احمدی‌نژاد انتقاد فراوان داشت  که از این منظر، موضع واعظ به موضع دیگر علما و روحانیون برجسته نزدیک‌تر بود و از همین رو همواره به عنوان شخصیتی مدافع هاشمی رفسنجانی شناخته می‌شده است. البته این‌ها منافی تعلق دیرینه وی به اردوگاه اصولگرایی نبود؛ از‌‌ همان زمان که در خرداد 76 برای حمایت از ناطق نوری به صحنه آمد، تا زمانی که منتقد سیاست‌های فرهنگی دولت اصلاحات بود، تعلق وی به جریان اصولگرایی پوشیده نبود. با این حال وی به باورهای اصولگرایانه‌اش چنان پای‌بند بود که در نخستین هفته‌های آغاز ریاست جمهوری احمدی‌نژاد در تابستان 84، پذیرای سخنرانی رییس جمهور اصلاحات در حرم رضوی شد که با انتقادهای تندی نسبت به دولت اصولگرای احمدی‌نژاد همراه بود.

ایت الله عباس واعظ طبسی در 14 اسفند 1394 در مشهد درگذشت .و در  حرم مطهر رضوی به خاک سپرده شد .ایت الله خامنه ای در پیامی وی را برادری همدل و همزبان برای خود و مریدی صدیق برای امام خمینی دانست.

اصولگرایی ویژگی بارز مرحوم طبسی بود

روز گذشته استاندار خراسان رضوی درباره این شخصیت گرانقدر گفت: ایستادگی و‌ اصولگرا بودن به معنای خاص کلمه نه آنچه که در فضای سیاسی و جناحی مطرح می‌شود، را می‌توان ویژگی بارز مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی دانست.

علیرضا رشیدیان ضمن گرامیداشت دومین سالگرد ارتحال آیت الله واعظ طبسی، تولیت فقید آستان قدس رضوی افزود: یکی از مردان بزرگ خراسان رضوی، مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی بود که پیش از پیروزی انقلاب در کنار بزرگانی نظیر مقام معظم رهبری، مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، شهید بهشتی و شهید مطهری نقش بسیار مهمی را در اعتلاء و پیروزی انقلاب اسلامی ایران ایفا کردند.

وی با بیان خاطره‌ای از مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی، عنوان کرد: زمانی که من سال 70 که به خراسان آمدم، اولین کاری که کردم مطالعه سوابق آیت‌الله واعظ طبسی بود؛ من 5 جلد از پرونده ایشان را به دقت مطالعه کردم و باید بگویم که یکی از افتخارات روحانیت مبارز، سند پرونده ایشان است.

استاندار خراسان رضوی اضافه کرد: مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی از چارچوب فکری و نظری مشخصی برخوردار بود و آمادگی فداکاری تا حدگذشتن از جان خود و عزیزانش را نیز داشت و در این زمینه در هیچ مرحله‌ای کم‌کاری نکرده است.

رشیدیان افزود: مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی پس از پیروزی انقلاب با وجود اینکه پیشنهادات متعددی به وی در سطح کشور می‌شد، به‌خاطر علاقه خاصی که به خراسان، مردم این خطه و به ویژه مرجع شریف علی‌ابن موسی‌الرضا (ع) داشت، هیچ‌کدام از این پیشنهادات را نپذیرفت و تلاش کرد تا برای توسعه استان، آستان قدس رضوی با بهره‌‌گیری از ظرفیت‌های موجود برای بهبود شرایط خدمات‌دهی این مرکزی که می‌تواند در حوزه فرهنگی، نه تنها برای ایران بلکه برای جهان اسلام نقش‌آفرینی کنند، بسترهای لازم را فراهم کند.

وی یادآور شد: شاید اگر امروز آستان قدس رضوی به مجموعه بی‌نظیری در جهان مبدل شده است را  باید حاصل استقامت و نوع مدیریت مرحوم آیت الله طبسی، این بزرگمرد فرهیخته دانست.

استاندار خراسان رضوی با اشاره به اینکه مرحوم آیت الله طبسی دارای زندگی پاک و منزهی بود، گفت: ایشان تا روزهای آخر عمرشان هنوز مبلمان رنگ و روی رفته و قدیمی پیش از پیروزی انقلاب را داشت و واقعا تغییری در منزل ایشان رخ نداده بود، علی‌رغم اینکه در میان بسیاری از افراد تصورات دیگری در این زمینه نسبت به وی وجود داشت.

رشیدیان ادامه داد: مرحوم آیت الله طبسی درحالی‌که در روند توسعه و اجرا آستان قدس رضوی بسیار بلند اندیشه و بلندنظر بود، اما برای خودش بسیار سخت‌گیر و محتاط عمل می‌کرد و واقعا زندگی طلبگی و ساده‌ای داشت.

وی یکی از ویژگی‌های جامعه فرهنگی را توجه آن به بزرگان خود دانست و ادامه داد: امروز دومین سالگرد ارتحال آیت الله واعظ طبسی، این بزرگ مرد است. یکی از حقوقی که این بزرگان بر گردن مردم و جامعه دارند، بزرگداشت یاد، خاطره و ارزش‌هایی است که آنان در زمان‌های مختلف برای کشور خلق کرده‌اند.
 

گزارشی از انسیه علویون