چک برگشتی حقوقی

افزایش تعداد چک های برگشتی و برخی نواقص در قانون چک باعث شده خیلی از کسانی که چک برگشتی و بلامحل در دست دارند از وصل مبلغ آن ناامید باشند . این موضوع خصوصا در چک های با مبلغ پایین بیشتر به چشم می خورد. فرقی نمی کند چک کیفری باشد یا حقوقی ؛ دادگاه تنها در صورتی حکم به پرداخت مبلغ چک خواهد داد که دارنده به عنوان شاکی، فرم مخصوص دادخواست را پر کرده باشد.

کسانی که در باجه بانک ها منتظر وصول چک هستند وقتی به آنها گفته می شود حساب صاحب چک خالی است احساس می کنند دیگر راهی برای رسیدن به پولشان وجود ندارد، اما اگر مراحل پیگیری را درست انجام دهید و از قوانین موجود آگاهی داشته باشید، می توانید به پولتان برسید.

زمان را از دست ندهید

اولین نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که زمان را از دست ندهید. حقوقی شدن چک را بارها شنیده اید اما شاید خیلی ها هنوز نمی دانند مهمترین دلیلی که باعث می شود یک چک حقوقی شود تعلل خودشان است.

برگشت زدن چک به معنی شکایت نیست

اشتباه دومی که اکثر در این زمینه مرتکب می شوند این است که فکر می کنند همین که چک را برگشت زدند به معنای پایان مراحل شکایت است. برگشت زدن چک به تنهایی نمی تواند برای رسیدن به پولتان کافی باشد. شما بعد از برگشت زدن تنها شش ماه فرصت دارید که به مراجع قضایی شکایت کنید. در صورت ثبت نکردن شکایت در این مدت نمی توانید به دریافت پولتان امیدوار باشید.

حقوقی شدن چک، پایان همه چیز نیست

حالا اگر فردی کوتاهی کرد و چکی که در دست دارد حقوقی شد آیا باید قید همه چیز را بزند؟

این تصور که چک حقوقی شده از اعتبار افتاده غلط است. در چک های حقوقی فقط صادرکننده قابل تعقیب و مجازات کیفری نیست اما می توان تقاضای توقیف اموال و دارایی صادرکننده را کرد و دادگاه نیز حکم به پرداخت مبلغ چک خواهد داد مگر آنکه با دفاعیات صادرکننده ثابت شود که به طور کلی طلبی وجود ندارد یا آنکه چک بابت ربا صادر شده باشد یا به هر دلیل دیگر دارنده چک استحقاقی ندارد. پس اگر چکی که در دست دارید حقوقی هم شد از ادامه پیگیری ناامید نشوید.

فرم مخصوص دادخواست را فراموش نکنید

یک رویه عجیب در شکایت های مربوط به چک در دادگاه ها باب شده است که اگر به آن توجه نکنید ممکن است شکایتتان به هیچ وجه به نتیجه نرسد. وقتی کسی برای شکایت در مورد چک برگشتی به این دادگاه ها مراجعه می کند هیچ کس در مورد فرم مخصوص حرفی به میان نمی آورد و تصور این است که برای وصول وجه چک از طریق دادگاه، فقط برای شکایت کیفری صورت گیرد. در حالی که حتی اگر این شکایت به نتیجه برسد، دادگاه تنها حکم به مجازات حبس خواهد داد و درباره طلب دارنده اظهار نظر نمی کند. هم درباره چک های کیفری و هم چک های حقوقی، دادگاه تنها در صورتی حکم به پرداخت مبلغ چک در وجه دارنده چک را صادر خواهد کرد که دارنده به عنوان شاکی که در اصطلاح حقوقی به آن خواهان می گویند، فرم مخصوص دادخواست را تکمیل و با پرداخت هزینه دادرسی از طریق ابطال تمبر و سایر تشریفات قانونی، آن را تحویل دفتر دادگاه داشته باشد. پس در مراجعه به دادگاه برای شکایت در مورد چک فرم درخواست را فراموش نکنید.

حساب‌های دیگر صادرکننده هم به روی شما باز است

یکی از مهم‌ترین منابع وصول چک های برگشتی دیگر حساب های صادرکننده در بانک مورد نظر است. اما ایراد مهم این است که تا شما درخواست نکنید بانک ها با توجیه عجیب مشتری مداری! این کار را نخواهند کرد. هر چند اگر قرار بر مشتری مداری باشد بانک از طریق پاس کردن چک می تواند به اعتبار صاحب چک کمک بکند. به هر حال یک امکان قانونی خوب برای کسانی که با چک برگشتی مواجه می شوند این است که درخواست کنند از طریق حساب سپرده یا هر حساب دیگری که صادرکننده در بانک مورد نظر داشته باشد مبلغ چک پاس شود. براساس قانون بانک ها ملزم به این کار هستند و در صورت مقاومت به شرطی که از وجود حساب دیگری از صاحب چک مطمئن هستید می توانید از طریق بانک مرکزی موضوع را پیگیری کنید.

ممکن است این شبهه پیش بیاید که دارنده چک از کجا بداند که صاحب چک در بانک مورد نظر حساب دیگری دارد یا نه؟ درصورتی که درخواست از سوی دارنده چک صورت بگیرد و بعدا ثابت شود که حسابی در کار بوده و بانک از پرداخت وجه خودداری کرده، شعبه مربوطه توبیخ می شود و مجبور به جبران ضررهای دارنده چک خواهد شد اما در صورت نبود درخواست مسئولیتی متوجه بانک نیست.

نکاتی که برای ثبت شکایت باید به آن توجه کنید

برای اینکه شکایت شما زودتر به نتیجه برسد، رعایت چند نکته لازم است. از پشت و روی اصل چک، گواهینامه بانک مبنی بر علت پرداخت نشدن چک، دو نسخه کپی تهیه کنید و کپی های تهیه شده را در مرجع قضایی برابر با اصل کند. شکایت را در فرم های چاپی مخصوص تکمیل و امضا کنید و نهایتا اصل چک برگشتی و شناسنامه یا کارت شناسایی را همراه با مدارک به مرجع قضایی تحویل دهید.

چگونه ضریب امنیت چکی را که صادر می کنیم بالا ببریم ؟

چسب زدن روی تاریخ و مبلغ چک، شیوه ی مرسوم اما غیر قابل اعتمادی است. چسب با کوچکترین حرارتی از روی چک جدا شده و امنیتی را برای شما ایجاد نمی کند.

نوشتن عبارت فاقد قلم خوردگی روی متن چک ، نیز روش مرسومی است ؛ در حالی که هر چند این روش ، خوب است، چنانچه بانک با چکی مواجه گردد که روی آن این عبارت درج شده و در پشت آن با پشت نویسی اصلاح گردیده، اقدام به پرداخت آن خواهد کرد .

متن چک را با خودنویس و یا حداقل با روان نویس، به جای خودکار بنویسید .

یک کاربن برعکس را، زیر چک بگذارید و سپس مبلغ و تاریخ چک را بنویسید تا نوشته کاربنی شما پشت چک درج شود .

چک را با خط خوش و با آرامش بنویسید تا فاصله کلمات و اندازه آنها یکسان باشد .

نوشتن مبلغ، روی محل بریدن کاغذ چک، به نحوی که بخشی از نوشته روی چک، و بخش دیگر، روی ته چک درج گردد. بدین ترتیب باید از ترکیب چک به علاوه ته چک یک کلمه صحیح حاصل شود .

تهیه یک برگ فتوکپی از چک صادره و نگهداری آن تا زمان وصول چک در بانک و حتی الامکان، گرفتن امضا گیرنده چک، زیر فتوکپی چک .

موسسه حقوقی و داوری ندای عدالت فردا