عکس، نقاشی و دوخت و دوزهایی که ایرانی‌اند

این شب‌ها گالری ارغوان مشهد میزبان یک نمایشگاه گروهی هنرهای تجسمی است که به شکل ترکیبی برگزار شده است. در آن می‌شود هم مانتوهای زنانه با طرح‌های سنتی دید و هم تابلوهای عکس و نقاشی با موضوع طبیعت و زیبایی‌هایش که به دیوار نگارخانه نصب شده است. اگر یک دور در نمایشگاه بزنید خواهید دید که ترکیبی از هنرها در کنار هم قرار گرفته‌اند تا من و شما را مخاطب خودشان قرار دهند، بلکه بخواهیم یکی از این آثار هنری را به خانه خودمان بیاوریم. گفت‌وگویی داشتیم با هنرمندان برگزار کننده این نمایشگاه ترکبی که می‌خوانید.

نگاه هنرمندانه به لباس

ملیحه غفوریان هاشمی در باره این نمایشگاه گفت: این نمایشگاه نقاشی، طراحی مانتو و عکاسی با رویکرد «اقتصاد هنر» است و در نظر دارد بهره اقتصادی برای فعالیت‌های هنری ایجاد کند. امروز 90 درصد از سوغات مشهد تنها به کسبه اطراف حرم اختصاص دارد و زائران مشهد در سبد خرید خود جایی برای آثار هنری ندارند در حالی که این ظرفیت در مشهد وجود دارد و اگر مسافران و زائران مشهدی با هنرهای این منطقه آشنا شوند مطمئنا نمی‌توانند نسبت به این سنت‌های دیرینه بی‌تفاوت باشند.

او ادامه داد: در کشور ما پارچه‌های سنتی را باید به سختی پیدا کرد که برای این کار ما پارچه‌هایی سفارش دادیم؛ اما طراح‌ها و ایده‌های خوبی داریم. هدف ما در این نمایشگاه این است تا طرح‌ها و نقوش ایرانی را در لباس‌ها داشته باشیم و به مردم خودمان نشان دهیم چه طرح‌های قشنگی در سنت‌های ما وجود دارد که متأسفانه در حال فراموشی آنها هستیم. طرح‌هایی که روی مانتوهای این نمایشگاه می‌بینید همگی طرح‌های خودم هست و دوست دارم آنها را به مردم نشان دهم. دوخت این کارها را البته به دیگران سپرده‌ام اما همه طرح‌ها به خودم تعلق دارد و با عشق و علاقه آنها را ترسیم کرده‌ام.

غفوریان تأکید کرد: امروز لازم است با نگاهی هنرمندانه به لباس از هنرهای سنتی خودمان دفاع کنیم و صرفا به دنبال تقلید مدل‌های فرهنگ‌های دیگر نباشیم. ما چیزی در طرح و نقش کم نداریم که بخواهیم از فرهنگ‌های دیگر به عاریت بگیریم.

چرا از هنر درآمد نداشته باشیم؟

جواد خالقی تنها عکاس حاضر در این نمایشگاه گفت: با توجه به اینکه هنرمندان نمی‌توانند در شرایط فعلی به راحتی آورده مالی از کارهایشان داشته باشند، بعد از بررسی‌هایی که داشتیم به نظرمان رسید این نمایشگاه باید دید اقتصادی داشته باشد. من در این نمایشگاه با چند تابلوی عکس حضور یافتم و عکس‌هایی که به نمایش گذاشتم به حضور کارگرانی اختصاص دارد که در حوزه صنعت فعالیت می‌کنند. اگر می‌بینیم عده‌ای در بخش صنعت هستند، بانوانی هم داریم که در حوزه هنرهای تجسمی فعالیت دارند. هدف ما ایجاد یک نگارخانه دائمی برای ارائه آثار هنری است که بشود با تبلیغات آن را به جایی برای خرید آثار هنری در مشهد تبدیل کرد. وقتی ما چنین هنرهای زیبا و ارزشمندی داریم چرا نتوانیم از آنها بازاری برای فروش ایجاد کنیم. پیشنهاد من این بود تا در کنار نمایشگاه‌هایی که در خارج از کشور برگزار می‌شود قسمتی به عنوان آثار هنری و صنایع دستی داشته باشیم تا از این طریق هنرمان را به کشورهای دیگر صادر کنیم.

خالقی تأکید کرد: در پایان این نمایشگاه نشستی خبری برگزار خواهد شد که در آن از صاحب‌نظران دعوت شده است تا به تبادل فکر و اندیشه و ایده بپردازند و راهکارهای موثر برای ایجاد اقتصاد هنر در حوزه تجسمی خروجی آن باشد.

تمایل به آثار رئال

شیما سعادت، کارشناس ارشد کارگردانی انیمشن با بیست سال سابقه در حوزه نقاشی و طراحی در باره این نمایشگاه گفت: برای این نمایشگاه چون اقتصاد هنر را در نظر داشت سعی کردم کارهایی را بیاورم که عامه پسند باشد و مردم بتوانند با آن ارتباط بهتری برقرار کنند. پس از بررسی‌هایی که داشتم فهمیدم مردم مشهد بیشتر به کارهای رئال (واقع‌گرایانه) علاقه‌دارند و برای همین آثار سبک رئال با موضوع طبیعت را به این نمایشگاه آوردم و امیدوارم که کمی توجه به طبیعت و حمایت از حیوانات را هم در پی داشته باشد.

سعادت تأکید کرد: کلیه آثار نقاشی ارائه شده در این نمایشگاه برای فروش است و هدف ما از کار گروهی و اینکه من نقاشی‌هایم را در کنار عکس‌ها و لباس‌ها گذاشته‌ام این است که در حرکتی گروهی بتوانیم اثر خوبی بگذاریم و در راستای اقتصاد هنر باشیم. در کنار هم بودن و پذیرفتن تفاوت‌ها از دیگر انگیزه‌های شخصی من است که در این نمایشگاه به نظرم خیلی خوب اتفاق افتاده است. این را هم باید بگویم که پیش از این نمایشگاه‌های انفرادی زیادی داشته‌ام اما این کار که به صورت ترکیبی و گروهی انجام شده را برای نخستین بار تجربه می‌کنم.

مشهد 2017 چه شد؟

با یکی دیگر از هنرمندان حاضر در این نمایشگاه گفت‌وگو داشتیم. او خودش را معرفی کرد و گفت: شهلا آگاه هستم و 18 سال است در حوزه نقاشی و تکه‌دوزی فعالیت دارم. خاستگاه تکه‌دوزی کشور خودمان است اما این در فرهنگ‌های دیگر هم دیده می‌شود.

او افزود: آنچه درباره تکنیک ترکیب مواد می‌توانم بگویم و خیلی مهم است نوآوری و خلاقیت این هنر است. دغدغه‌های خودم برای پرداختن به این هنر ادبیات و فلسفه و فرهنگ کشور خودمان است که اعتقاد دارم قابلیت زیادی دارد تا به عنوان یکی از ظرفیت‌های اقتصادی به آن توجه شود. اگر بتوانیم از این هنرها حمایت کنیم اثرات آن را به راحتی می‌شود در سلامت جامعه مشاهده کرد. اگر هنر به جامعه تزریق شود بیمارستان‌های ما کاهش پیدا می‌کند و هر چه در این زمینه سرمایه‌گذاری کنیم از هزینه‌های درمان کم کرده‌ایم.

آگاه تأکید کرد: امسال مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام شناخته شده و ما باید به بخش هنرهای تجسمی بها بدهیم. تا امروز جلساتی با هنرمندان این رشته برگزار شده است که من در یکی از آنها حضور داشتم و برای رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد توضیح دادم که هنرهای تجسمی باید در کانون توجه قرار بگیرد اما تا امروز هنوز خبری نشده است و حتی قول صددرصدی به ما نداده‌اند اما امیدواریم این اتفاق بیفتد و برای آن برنامه‌ریزی شود.

اتفاق‌هایی که باید زودتر رخ دهد!

آگاه ادامه داد: ارتباط ما با هنرمندان جهان اسلام می‌تواند راهکار خوبی برای رونق‌بخشیدن به اقتصاد هنر باشد که البته قبل از هر چیز باید مورد توجه مسئولین قرار بگیرد تا زمینه‌های آن را فراهم کنند. در نهایت امیدوارم مشهد 2017 و پایتخت فرهنگی جهان اسلام در لفظ باقی نماند و ما هنرمان را به کشورهای دیگر بفرستیم و آنها هم هنر خودشان را به ما معرفی کنند. آرزو دارم روزی را ببینم که در همین مشهد خودمان هنرمندانی از سراسر کشورهای اسلامی حضور داشته باشند و تأکید می‌کنم امیدوارم این اتفاق تا ما زنده هستیم رخ دهد چون متأسفانه خیلی اوقات اتفاق‌های خوب زمانی رخ می‌دهد که هنرمند دیگر زنده نیست!

گزارشی از نوید موسوی