برچسب قیمت‌ها رفتنی است؟
بحث بر سر بودن یا نبودن «برچسب قیمت» همچنان داغ است. اواخر مرداد ماه بود که خبری مبنی بر اینکه مصوبه‌ای از سوی نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت یازدهم به واحدهای مختلف ابلاغ شده که بر این اساس تولیدکنندگان باید قیمت‌گذاری کالا را حذف کرده و در برخی حوزه‌ها تولید کننده روی کالای خود قیمت نگذارد و این کار را به توزیع کننده نهایی واگذار شود. موضوعی که بارها در سال‌های گذشته مطرح شده بود این بار هم واکنش‌های زیادی را با خود همراه داشت.
عده‌ای از کارشناسان معتقدند که انتقال نصب برچسب به جای تولیدکنندگان به توزیع‌کنندگانی که تعداد آنها ده‌ها برابر تولیدکنندگان بوده سبب ایجاد تورم، گران فروشی و کاهش نظارت‌ها و برخورد با خاطیان می‌شود، در مقابل تعدادی از کارشناسان معتقدند که این کار سبب انگیزه در تولیدکنندگان و ایجاد رقابت در بازار می‌شود، اقدامی که در بسیاری از نقاط دنیا در حال اجرا است.
اوایل هفته جاری شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت دوازدهم در ابتدای هفته جاری هفت قلم کالای جدید را به لیستی که برچسب قیمت از روی آنها حذف می‌شود اضافه کرد. ولی در گفت‌وگو با اصحاب رسانه درباره موضعش گفت: « نه موافق و نه مخالفم. مصوبه حذف برچسب قیمت از برخی کالاها مربوط به دولت یازدهم است و از سوی آقای نعمت‌زاده ابلاغ شده که محترم و لازم‌الاجراست. اما ایرادهایی دارد که باید اصلاح شود”
این موضوع بهانه‌ای شد تا در گفت‌وگو با دو نفر از کارآفرینان استان نظر آنها را درباره جنبه‌های مختلف این طرح جویا شویم.
رییس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی معتقد است که «برند» یک اصل فراموش‌شده است که اگر به آن پایبند باشیم این مشکلات اجرایی پدید نمی‌آمد، گفت: اگر ما به سمت برندسازی برویم متوجه می‌شویم که کالای تولید شده در «برند» از هر محدودیتی مبرا است و در چارچوب قیمت‌گذاری دولتی قرار نمی‌گیرد. صاحب یک برند ممکن است کالای خود را در مقایسه با کالای مشابه‌اش با نرخ گرانتری روانه بازار کند، اما مردم به خاطر «برند» تصمیم به خرید آن بگیرند.
محمد حسین روشنک افزود: از نظر من نباید کالا توسط دولت قیمت گذاری شود به این دلیل که رقابت را کم رنگ می‌کند وباعث از بین رفتن «برند» می‌شود. اگر قرارباشد تمام کالاهای تولید شده توسط کارخانجات مختلف قیمت یکسان داشته باشند دیگر تولید کننده انگیزه‌ای برای بالا بردن کیفیت محصول و «برندسازی» ندارد.
این کارآفرین نمونه خراسان رضوی اضافه کرد: از سوی دیگرقیمت گذاری برروی کالا توسط تولید کننده برای جلوگیری از گمراهی مصرف کننده باید صورت گیرد تا بداند کالا را چه طور و به چه قیمت باید بخرد. اگر دولت تعیین کننده قیمت باشد همانطور که در طی سال‌ها صورت گرفته، اقدامی اشتباه است. اما اگر قیمت محصول به صورت آزاد توسط تولید تعیین شود اقدامی موثر وصحیح است .
روشنک افزود: توزیع کالا بدون قیمت از نگاه من غلط است و دستکاری هنجارها محسوب می‌شود و قطعا ناموفق است و تاکید دارم بنده معتقد به برند هستم و قیمت کالا باید براساس عرضه و تقاضا توسط تولید کننده مشخص شود و بر روی محصول درج گردد. امروز مصرف کننده حق انتخاب دارد وقتی یک فرد وارد یک فروشگاه می‌شود با چندین برند مواجه است که می‌تواند براساس نیاز هزینه‌ای که در نظر گرفته است خرید انجام دهد ماباید نگاه دقیق تری به شیوه برداشتم قیمت داشته باشیم.
مدیرعامل کارخانه آرشیا یکی دیگر از کارآفرینان استان با بیان اینکه موافق حذف قیمت مصرف کننده از روی کالاها است گفت: این مطالبه خیلی وقت است که توسط تولید کندگان از دولت مطالبه می‌شود. باید اجازه داده شود تا قیمت را بازار عرضه و تقاضا تعیین کند.
غلامرضا نبی افزود: هر دخالتی در فرآیند بین مصرف کننده وتولیدکننده باعث می‌شود این فرآیند کارایی خودش را از دست بدهد بخصوص اگر جنبه تکلیفی داشته باشد. این تکلیف شدن باتوجه به اینکه اقتصاد کشور ما یک اقتصاد بیمار است و دارای ثبات پایدارنیست روندی اشتباه است که تولید کننده را با ضررمواجه می‌کند. در نتیجه تکلیف کردن یک نرخ به یک کالا با توجه به اینکه نمی توانیم المان‌های نوسانی در مواد اولیه و هزینه‌هایی که توسط بانک به واحد تولیدی تحمیل می‌شود را کنترل کنیم، اقدامی مضر است .
وی در ادامه افزود: تقاضای ما از وزارت صنعت، معدن و تجارت این بود که اجازه دهد عرضه و تقاضا تعیین کننده باشد. در حال حاضرهم قیمت مصرف کننده ملاک ما ومصرف کنندگان نیست. فروش محصول در حال حاضر به صورت کلی و در تعداد بالا با آفرهای زیاد است. این نوع فروش هم به نفع تولید کننده است هم به نفع خریدار که می‌تواند یک کالارا با نصف قیمت حتی خریداری کند.
وی تصریح کرد: از سوی دیگرخریدار خُرد هم نگاه می‌کند به محصولی که از برندهای مختلف داخلی و خارجی در یک هایپر موجود است واینکه تخفیف دارد یا نه. بررسی می‌کند که چقدر می‌تواند برایش سود و منفعت داشته باشد تا آن را انتخاب کند.
نبی معتقد است: در حال حاضر کالای خارجی بدون قیمت عرضه می‌شود و برهمین اساس دست فروشنده در کالای خارجی باز گذاشته می‌شود. هایپری که کالای خارجی دارد این امکان برایش فراهم است که هر نوع تخفیفی که می‌خواهد بر روی کالاخارجی بگذارد اما در خصوص کالای داخلی اینگونه نیست. زمانی که قیمت توسط تولید کننده روی کالای گذاشته می‌شود براساس محاسباتی که صورت گرفته است 20 درصد قیمت مصرف کننده به فروشگاه اختصاص داده می‌شود. در حالی که کالای خارجی قیمتش پنهان است می‌تواند تا 40درصد تخفیف را به عرضه کننده دهد. در نتیجه تمایل به فروش کالای خارجی بیشتری را برای هایپرها فراهم می‌کند در یک رقابت مساوی باید این اجازه داده شود تا ما با هم وزن خودمان رقابت کنیم.
مدیرعامل کارخانه آرشیا اضافه کرد: در حال حاضر در دنیا قیمت مصرف کننده و نظارت توسط دولت‌ها حدود 70 سال است که منسوخ شده است فقط تعداد محدودی از کالاها که بیشتر دارویی است ونظارت خاصی روی آن باید صورت گیرد تحت نظارت وقیمت گذاری دولتی است. اما در کالاهای لوکس یا کالاهای سلولزی، کنسرو جات و از این قبیل کالاها مواردی نیستند که دولت ورود پیدا کند. در نتیجه یک محصول ضرر می‌کند به نفع دیگری. به همین دلیل ما از این مصوبه حمایت می‌کنیم. حدود دوسال است که قیمت روی کالای مصرفی ملاک تولید کننده برای فروش کلان نیست. بعنوان مثال یک شیشه زیتون قیمت 14000تومان است اما فروش ما به خریدارها 9000 تومان است حالا چیزی که ملاک نیست ما بیایم برایش منع قانونی بگذاریم وتولید کننده را جریمه کنیم منصفانه نیست
مدیرعامل آرشیا در خصوص کیفیت تولیدات گفت: تعیین کیفیت ربطی به قیمت ندارد وسازمان‌های نظارت کننده نظیر سازمان استاندارد و اداره نظارت برموادغذایی به خوبی نظارت می‌کنند. شاید از نظر ما سختگیری‌های زیادی صورت بگیرد اما ما می‌پذیریم بخاطر اینکه با سلامت مردم در ارتباط است
نبی درباره نگرانی مردم از اجحاف در تعیین قیمت‌ها خاطرنشان کرد: مدت‌ها است که شیوه عرضه از شکل سنتی به شکل مدرن تغییر پیدا کرده است. حدود شش سال است است که هایپر جایگزین سوپر شده‌اند. بعنوان مثال وقتی یک شیشه زیتون در یک قفسه قرار گرفته است بیست برند مشابه دیگر آن‌جا هست و امکان مقایسه وجود دارد. بخاطر همین امکان گرانفروشی از بین رفته است وعلت آن رقابت و حضور برندهای مختلف در کنار یکدیگر است
وی درپایان تاکید کرد: شاید به این مصوبه از جهاتی ایراداتی وارد باشد که نیاز به بررسی بیشتری دارد. اما درنهایت اقدام مفید موثری برای تولید کننده و مصرف خواهد بود و بازار را رقابتی تر از گذشته می‌کند.
گزارشی از مهسا هاشم‌آبادی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.