خوش خیال، معنا آفرین و مضمون‌یاب

یک استاد ادبیات گفت: هنر خاص او در بیان و استفاده از تمثیل است و بیشتر از تمثیل برای عینی و ملموس کردن مفاهیم انتزاعی به کار می‌گیرد که به شعر خود رنگ فلسفی می‌دهد.

زهره سادات شمشیرگران در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان، به مناسبت سال‌روز بزرگداشت صائب تبریزی اظهار کرد: صائب تبریزی شاعر سبک هندی بود. او فردی دین‌دار و معتقد و مواظب فرایض و سنن اسلامی بود و مذهب او شیعه دوازده امامی است.

وی در خصوص شاعران هم‌دوره وی عنوان کرد: از شعرای معاصر هم‌دوره صائب می‌توان به طالب آملی، کلیم کاشانی و ظهوری ترشیزی اشاره کرد و به گفته هم‌عصران وی او را می‌توان مردی خوش طینت، کم‌آزار و متواضع دانست.

این استاد ادبیات ادامه داد: در همه تذکره‌ها از او به داشتن حسن خلق و اکتساب کمالات صوری و معنوی در اصفهان یاد کرده‌اند و او از معدود شاعرانی است که  در زمان حیات خود شهره عام و خاص بوده است.

شمشیرگران با اشاره به اینکه اندیشه پهناور صائب چون دریا بی‌کران است و اشعارش دارای مضامن بلند و دلنشین با بیان حالات گوناگون و انفعالات و ملکات نفسانی است، تصریح کرد: او با تاملات شاعرانه و خیال انگیز به تجربه و تحلیل زوایای تاریک روح و صفات انسانی می‌پردازد و با بهره‌گیری از تمثیل به بیان حقایق و درک واقعیت زندگانی دست پیدا می‌کند.

وی با اشاره به اینکه او غواصی است که در دریای پهناور و ژرف‌اندیش‌های خود، به جست‌وجوی گوهر مضامین دست می‌یابد، بیان کرد: صائب در کنار اشعار حکیمانه و متفکرانه خود اشعار عاشقانه و غزل‌های لطیفی نیز در کارنامه خود دارد. صائب مضامین عاشقانه را برای بیان حکمت، معرفت و حقیقت به ویژه ارشاد مردم به صفات ملکوتی و اخلاق الهی به کار می‌برد. همچنین صائب در زبان فارسی صاحب مکتب مشخصی است و شعر و سبک وی به جهت طرز سخن خاص از اصالت خاصی برخوردار است.

شمشیرگران در خصوص ویژگی‌های شعر صائب خاطرنشان کرد: ویژگی بارز شعر او توجه به بسیار به مطالب انتزاعی و معانی دور از ذهن است و در اشعار خود از نوعی مضمون به کار می‌برد که به آن «متا فیزیک» می‌گویند.در شعرهای صائب نازک خیالی، مضامین باریک و گاهی ابهام آمیز و پیچیده، افکار تازه، استفاده از استعارات و تمثیلات، به کارگیری تشبیه، استفاده الفاظ و اصطلاحات نو، استفاده فراوان از مجاز، و به کار بردن لغات عامیانه و ارتباط بین کلمات که یک بیت را از دیگر بیت مستقل می‌کند به وضوح به چشم می‌خورد.

این استاد ادبیات با اشاره به بیت، از گفته مولانا مدهوش شدم صائب، این ساغر روحانی صهبای دگر دارد، اظهار کرد: صائب شاعری خوش خیال، معنا آفرین و مضمون‌یاب است که جست‌وجوی معانی و مضامین نو برای او نوعی سرگرمی محسوب می‌شود. صائب علاقه شدیدی به مولانا داشته است و در حدود 100 غزل به استقبال او رفته است.