نامزدهای جمهور دوازدهم كجا می‌روند؟

«امروز همه به سر كار خود بازمي‌گردند. از مشاور امور زيربنايي و رياست فدراسيون نجات غريق گرفته تا شهرداري تهران و توليت آستان. ا وهم به رياست‌جمهوري بازمي‌گردد.» اين پيام كوتاه و تلگرامي حسام الدين آشنا، مشاور فرهنگي رييس‌جمهور و يكي ازموثرترين چهره‌هاي نزديك به اوست. اما به واقع چه آينده سياسي‌اي در انتظار نامزدهاي انتخابات دوازدهمين دوره رياست‌جمهوري قرار گرفته است؟
با روحاني تا ١٤٠٠
يكي از پرطرفدارترين شعارهاي ايام انتخابات كه بدل به واقعيت نيز شد همين بود: با روحاني تا ١٤٠٠. حالا حسن روحاني، رييس‌جمهور منتخب ملت ايران براي چهار سال از ٩٦ تا ١٤٠٠ است. او به پاستور مي‌رود و با توجه به وعده‌هايي كه در ايام تبليغات داد، كار آساني ندارد. او بدنه‌اي حامي اما مطالبه‌گر دارد. بدنه‌اي پويا، برآمده از جامعه مدني و خردورز كه اسير وعده‌هاي رنگارنگ رقبا نشدند و به عهدي كه سال ٩٢ با او بستند، وفادار ماندند. حالا نوبت روحاني است كه نشان دهد او نيز به عنوان طرف دوم اين قرارداد به تعهداتش پايبند است. تعهداتي كه البته نيازمند هماهنگي روحاني با برخي ديگر از اركان قدرت است. هر چه هست آينده دست‌كم ٤ ساله روحاني روشن است. او به پاستور مي‌رود و در روزهاي حساس، رييس شوراي امنيت ملي و البته رييس شوراي عالي فضاي مجازي خواهد بود.
بازگشت توليت به آستان قدس رضوی
سيد ابراهيم رييسي با هزار اميد و آرزوي پنهان و آشكار حاميانش وارد رقابتي سخت با رييس‌جمهور مستقر شد. او كه در گام‌هاي پاياني با انصراف قاليباف دل به سبد راي همشهري‌اش دوخته بود باز هم نتوانست در برابر راي ٢٣ ميليوني روحاني ايستادگي كند و در نهايت شكست خورد. رييسي خوشحال از سه تجمع در تهران، اصفهان و مشهد با انرژي بسيار خود را در قامت رييس‌جمهور ايران مي‌ديد اما به فاصله چند ساعت مانده به پايان مهلت قانوني تبليغات ويديويي از او منتشر شد كه در سفر با قطار به سمنان ضبط شده بود. او در اين ويديو آشكارا نشان داد قافيه را باخته آنجا كه گفت: «ما به دنبال ٤ راي حلال بوديم در اين انتخابات.» آينده رييسي در حال البته دستخوش تغيير شاخصي نمي‌شود. او به آستان قدس بازمي‌گردد و مجموعه عظيم آنجا را اداره خواهد كرد. آنچه رييسي را تحت تاثير قرار مي‌دهد حذفش از معادلات آينده ساختار سياسي ايران است. هرچند اصولگرايان تلاش دارند تا او را ظرفيت جديد اصولگرايي معرفي كنند اما همان‌گونه كه امير محبيان، فعال اصولگرا گفته او در اين انتخابات ضربه خورده و بر همين اساس نتوانست خود را در قامت يك سياستمدار كاريزماتيك و اثرگذار نشان دهد و همين مساله احتمالا باعث شود آينده بلندمدت سياسي‌اش با تحولات جدي مواجه شود.
از شهرداري تا سرداري
محمدباقر قاليباف بازنده‌ترين چهره انتخابات بود. او با هجمه‌هاي فراوان و فاصله گرفتن از اخلاق سياسي تصور مي‌كرد آراي بيشتري را به سبد خود ريخته اما هرچه تند‌تر مي‌شد شيب آرايش در نظرسنجي‌ها بيشتر كاهش مي‌يافت. هنوز به درستي روشن نيست كه كدام اراده باعث كنار رفتن قاليباف از صحنه انتخابات شد. آيا او خود تشخيص داد كه ماندن بيش از اينش منجر به راي بسيار پايين خواهد شد يا ديگراني بودند كه مجابش كردند به نفع رييسي كنار برود؟ ديروز آخرين روز از مرخصي ٢٣ روزه شهردار تهران بود. مرخصي كه البته بدون اجازه شوراي شهر و تنها با موافقت رييس فعلي آن يعني مهدي چمران امضا شد. خبرها از انتخابات شوراي شهر تهران نشان مي‌دهد ليست اميد با قاطعيت برنده خواهد بود و اكثريت شوراي شهر بعد از ١٤ سال دوباره در اختيار اصلاح‌طلبان قرارخواهد گرفت. با تركيب شوراي پنجم تهران، قاليباف ديگر به ساختمان بهشت نخواهد رفت. او البته گزينه‌هاي زيادي پيش رو ندارد. قاليباف و محسن رضايي دو وجه مشترك بارز دارند. هر دو نظامي بوده‌اند و هر دو با يك انصراف و دو شكست در انتخابات رياست‌جمهوري از اين حيث ركورد دارند. شايد وجه مشترك سوم و چهارمي هم در راه باشد. بازگشت قاليباف به سپاه سومين وجه مشترك او و رضايي خواهد بود و با توجه به نزديك بودن صدور احكام اعضاي جديد مجمع تشخيص مصلحت نظام او نيز مانند فرمانده سال‌هاي دورش مي‌تواند عضو مجمع باشد. با اين حال با توجه به سابقه ١٢ ساله قاليباف در شهرداري او برخلاف رضايي كه به دانشگاه امام حسين رفته است احتمالا راهي يكي از قرارگاه‌هاي سازندگي سپاه شود.
ميرسليم؛ نماد پايان راست سنتي
سيد مصطفي ميرسليم در ايام انتخابات نتوانست از خود روندي يكسان نشان دهد. او در يك مناظره به قاليباف و رييسي حمله كرد و در مناظره دوم و سوم هماهنگ با آن دو عليه روحاني و جهانگيري صحبت كرد. ميرسليم نيز در انتخابات هرگز نشاني از يك سياستمدار پخته با عقبه حزبي به سابقه نيم قرن نداشت. آرايش هم نشان داد نتوانسته بدنه قابل توجهي براي حزبش فراهم كند تا شايد از رهگذر اين انتخابات موتلفه به بازسازي تشكيلاتي و گفتماني خود بپردازد. براي او آينده سياسي جدي و تحول اساسي متصور نيست. احتمالا به همان جايي مي‌رود كه تاكنون بوده. هيات‌مديره يك شركت خودروسازي و حضور در سايه برخي فدراسيون‌هاي ورزشي و نهادهاي اقتصادي جايي است كه ميرسليم به آنها باز خواهد گشت. بازنده حضور ميرسليم موتلفه بود كه يك شب مانده به پايان مهلت تبليغات اعلام كرد با انصراف نامزدش موافقت كرده اما خود ميرسليم بلافاصله گفت نيامده كه برود. حزبي كه به اتحاد جمنا پشت پا زد نتوانست انسجام حزبي خود را حفظ كند و ٤٨ ساعت مانده به انتخابات گرفتار اختلافات درون حزبي شد كه بي‌ترديد خبرهاي بيشتري از اين اختلاف به گوش خواهد رسيد.
هاشمي‌طبا، كانديداي شريف و محترم
مصطفي هاشمي‌طبا كه تاييد صلاحيتش با شگفتي مردم و فعالان سياسي روبه‌رو بود در ايام تبليغات يك سوال مهم را به ذهن جامعه متبادر كرد: چرا از ظرفيت‌هاي او به درستي استفاده نمي‌شود؟ هاشمي‌طبا در ايام تبليغات و به ويژه مناظره‌هاي تلويزيوني تصوير يك كانديداي متخصص، آشنا به چالش‌هاي كشور و البته منصف را از خود به نمايش گذاشت. او پس از اين انتخابات احتمالا در دولت دوازدهم به كار گرفته مي‌شود. از هم‌اكنون وزارت ورزش، كميته ملي المپيك و چند پست ديگر براي او مطرح است.

گزارشی از محمدحسين مهرزاد