فقط مردم مقصر نیستند

موج چهارم از کرونا شروع شده و انگشت اتهام به سمت مردم است. اما به نظر می‌رسد واقعیت ماجرا پیچیده‌تر باشد.

به گزارش روزنامه «صبح امروز» به نقل از خبرآنلاین، موج چهارم کرونا، موجی که روزبه‌روز زندگی صدها نفر را به پایان می‌رساند شروع شده است و مسئولان انگشت اتهام را به سمت مردم و سفرهای نوروزیشان گرفته‌اند. بدون شک سفرهای میلیونی در دو هفته گذشته در شروع آنچه نامش را «موج چهارم پاندمی در ایران» گذاشته‌اند، نقش داشته است.

آمار و ارقام اعلام شده توسط وزارت بهداشت از تاریخ شش تا ۱۲ فروردین این موضوع را به وضوح نشان می‌دهد. با پایان موج سوم کرونا در کشور  وضعیت شیوع ویروس در کشور تقریبا ثابت و با نوسانات کوچکی بود، اما به طور ناگهانی از هفته دوم فروردین نمودارهای کرونا در کشور صعودی شدند.

در این مدت تعداد مبتلایان بیماری در کل کشور نسبت به هقته قبلی بیش از ۱۰هزار نفر و حدود ۲۶درصد افزایش پیدا کرد. اتفاقی بی‌سابقه در چند ماه گذشته که ادامه آن می‌تواند پیامدهای مرگباری داشته باشد. تعداد بستری‌های بیماری هم به شکل وحشتناک‌تری حدود ۳۷.۵ درصد افزایش پیدا کرد.

مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا، درباره آینده این روند به خبرآنلاین می‌گوید: «بیماری در حال کنترل بود اما تعطیلات نوروز و این مسافرت های میلیونی باعث شد این اتفاق رخ بدهد.»

این موضوع باعث شده که از همین حالا و در اولین هفته شروع موج چهارم کووید-۱۹ ظرفیت بیمارستان‌ها پر شود تا جایی که امروز قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت، در ابلاغیه‌ای نوشت که «با عنایت به افزایش مراجعان سرپایی و بستری به مراکز درمانی، پیش بینی روند روبه رشد پس از پایان تعطیلات و مراجعات مسافران نوروزی و ضرورت مدیریت ظرفیت موجود لازم است از این تاریخ جهت توقف پذیرش بیماران الکتیو در کلیه مراکز درمانی (اعم از دولتی، عمومی غیردولتی، خصوصی و خیریه) تحت پوشش آن دانشگاه /دانشکده به نحوی برنامه ریزی نمایید که حداکثر ظرفیت برای پذیرش بیماران مشکوک به کووید-۱۹ دربخش های بستری و ویژه فراهم شود».

مردانی درباره ادامه این روند توضیج داد: «آینده، بستگی به این دارد که رفتارهای مردم چگونه باشد و  روند واکسیناسیون به چه شکلی رخ بدهد، ممکن است این موج ادامه پیدا کند و وضعیت خیلی بد شود و ممکن است با اقدامات انجام شده شرایط کنترل بشود».

این بار مرگبارتر از قبل

آخرین موج کرونا در کشور البته تفاوت‌هایی با قبل هم دارد که می‌تواند کنترل آن را نسبت به قبل سخت‌تر کند، شیوع کروناویروس انگلیسی یا نوع B.۱.۱.۷  در هفته‌های اخیر در ایران اوج گرفته است و ویژگی‌های آن بسیار خطرناک‌تر از نوع قبلی است.

در این نوع جهش یافته سرعت شیوع بیشتر شده است. در مطالعه‌ای که همان ابتدا توسط گروه NERVTAG در بریتانیا منتشر شد اعلام شد که میزان کروناویروس جهش یافته در بریتانیا به طور میانگین ۷۱ درصد بیشتر از گونه‌های قبلی است.

همچنین براساس مطالعه‌ای که توسط NERVTAG انجام شده است، کرونای انگلیسی ممکن است که ۳۰درصد مرگبارتر از ویروس قبلی باشد؛ این یعنی اگر قبلا از ۱۰۰۰ نفر مبتلای بالای ۶۰ سال، ۱۰نفر در اثر کووید-۱۹ فوت می‌کردند، حالا این عدد به ۱۳ یا ۱۴ نفر افزایش پیدا کرده است.

مردانی در این باره می‌گوید: «گونه غالب بیماری در حال تغییر از شکل چینی به بریتانیایی است و در این صورت افرادی که قبلا به این بیماری مبتلا شدند، در خطر جدی هستند. همچنین بین بیمارهای من مبتلایان به این گونه بیشتر شده است و در بسیاری از استان‌ها هم از همین حالا گونه غالب به گونه انگلیسی تبدیل شده است.»

تا پیش از نوروز تنها استان خوزستان با نوع B.۱.۱.۷ بیماری به طور کلی درگیر بود، اما الان مناطق زیادی مثل استان‌های کاشان و مازندران با کرونای انگلیسی درگیر شده‌اند.

سکوت و تصمیماتی که اجرایی نشدند

مقصر تمام این اتفاقات را مسئولان مردم دانستند و مدعی شدند که انتخاب مردم مبنی سفر در تعطیلات و افزایش ۹۵درصدی سفرهای نوروزی نسبت به سال گذشته باعث شده است تا این شرایط وحشتناک در ایران به وجود بیاید و موج کرونای انگلیسی در کشور شروع شود.

سخنگوی وزارت بهداشت در همین رابطه گفته بود که «۱۵ هزار نفر که از تست مثبت کرونای خود آگاه بودند، در ایام نوروز سفر کرده‌اند و این اقدام منجر به چرخش بیشتر ویروس کرونا شده است».

اما برخی از تصمیم‌گیری که قبل از شروع نوروز ۱۴۰۰، در ایجاد موج چهارم بی‌تأثیر نبودند، مردانی می‌گوید: «همیشه مردم مقصر نیستند، بخشی دیگر از مسئله هم به تصمیم گیری‌ها و خستگی مردم برمی‌گردد.»

در واقع عملی نشدن برخی از تصمیم‌گیری‌ها پیش از نوروز یکی از اصلی‌ترین دلایل سفرهای نوروزی در شرایط پاندمی بودند و فشار صنعت گردشگری‌هم در این موضوع بی‌تاثیر نبوده است. سعید نمکی، وزیر بهداشت، چند روز پیش در این رابطه در یادداشتی نوشته بود که «گفتیم اقتصاد گردشگری اهمیت دارد، ولی سرمایه اجتماعی نظام سلامت و هزینه‌های شیوع مجدد بیماری و اثراتش بر اقتصاد خرد و کلان کشور نیز بی‌اهمیت نیست».

حتی کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا، نسبت به ممنوعیت جلوگیری از سفرها پیشنهاد داده بود، پیشنهادی که اجرایی نشد.

مردانی توضیح می‌دهد: «ما در ستاد علمی کرونا مجری نیستیم و فقط پیشنهاد می‌دهیم، در بخش اجرایی ستاد کرونا این تصمیم‌گیری‌ها با پیشنهادات اجرا می‌شوند. اینجا هم برخی از پیشنهادات ما اجرایی شد و بخشی دیگر اصلا اجرایی نشد. ستاد علمی پیشنهاد داده بود که اصلا اجازه‌ای به برقراری سفرها داده نشود، اما متاسفانه این اتفاق رخ نداد و سفر کردن آزاد بود و همه مسافرت کردند.»

او افزود: «هر آدم عاقلی می داند که وقتی بیماری در حال کنترل است، این که بگویند همه چیز آزاد است و می‌توانید سفر کنید شرایط را به هم می‌زند.»