هشدار اقتصاددانان از ثبت رکوردهای تازه

ریحانه موسوی

نرخ ارز روز‌به‌روز در حال بالا آمدن است و هر لحظه رکورد جدیدی را ثبت می‌کند. تورم، نرخ مسکن، خودرو و سایر اقلام نیز با‌توجه به آن محاسبه می‌شود و ما هر روز شاهد بازار بی‌ثبات‌تری هستیم. حالا بانک مرکزی که عاملیت اصلی تعیین این نرخ را بر‌عهده دارد شرایط حاکم برآن را ناشی از هیجان مردم بیان می‌کند اما باید دید این ادعا تا چه میزان قابل قبول است، این نوع هیجان و رفتار در شرایط گذشته نیز وجود داشت اما بانک مرکزی هم بازار راکنترل کردو هم ارز هیجده هزار تومانی را به کانال یازده هزار تومان کشاند. از آن گذشته بانک مرکزی توانست ارز را تک نرخی کند و مقدار خرید آن را نیز مشخص نماید اما بعد از مدتی آن را تغییر داد بازهم باید دید که آیا بانک مرکزی دیگر اراده کنترل بازار را ندارد یا هدف دیگری دارد.

به گزارش روزنامه (( صبح امروز )) اگر بانک مرکزی بخواهد مقصر افزایش بی‌ضابطه قیمت ارز را بازار آزاد بداند بسیار غم‌انگیز است زیرا خود متولی اصلی قیمت‌گذاری و برخورد با متخلفین ارزی است. بررسی عملکرد بازارها در هفته‌گذشته از ادامه رشد در بازارهای طلا و ارز خبر می‌دهد و بیشترین افزایش قیمت نیز برای معامله‌گران دلار رخ داد، اما به‌ نظر می‌رسد این موضوع نیز مانند سایر موارد برای مردم به امری طبیعی تبدیل شده‌است.

به سراغ یکی از نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی رفتیم تا دلایل بی توجهی مسولان نسبت به این موضوع را جویا شویم.

نماینده مردم تربت‌حیدریه در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: ما شرایط خاصی را از نظر تامین ارز و دلار داریم که این موضوع واقعیتی‌است که باید بپذیریم و متناسب با آن مدیریت و برنامه‌ریزی داشته‌باشیم. متاسفانه جدا از بحث تحریم‌هایی که از بیرون بر‌ما وارد شده‌است، در داخل مجمع دولت نیز مباحث زیادی داریم که به آن دامن می‌زند.

بی‌توجهی دولت به افزایش نرخ ارز

محسن زنگنه در گفتگو با (( صبح امروز )) ادامه می‌دهد: ما در جلسات مکرر، در بحث‌های کارشناسی و همچنین کمیسیون‌ها با اعضای دولت، رئیس بانک مرکزی و معاون ارزی ایشان در خصوص این موضوع صحبت کرده‌ایم اما دلیل اینکه این بحث زیاد جدی گرفته نمی‌شود سوال بر‌انگیزاست که باید آن را در جای دیگری دنبال کنیم.

مشکلی که در بازار ارز وجود دارد این است که بسیاری از معاملات کاغذی وسوری طی شبانه روز در حال ملتهب کردن این بازار است و ما این موضوع را چندین‌بار به دولت،  آقای همتی و مجموعه‌های اطلاعاتی تذکر داده‌ایم که این‌گونه بازار‌ها باید مسدود  شود اما دولت عملا جد‌ و جهدی ندارد

وی با بیان اینکه (( وظیفه ساماندهی به این شرایط بر‌عهده دولت و ما نمایندگان مجلس است )) خاطر‌نشان می‌کند: متاسفانه به دلیل اینکه دولت در سال آخر کار خود قرار‌دارد، به‌طور کامل فضای سیاسی در آن حاکم است و هر‌گونه پیگیری و استفاده ما از ابزار قانونی را به نفع خود مصادره مطلوب می‌کنند، ما نیز برای اینکه تنشی در کشور به وجود نیاید و دولت بهانه پیدا نکند تا بگوید ما درحال پیش‌بردن کارها بودیم اما اقدامات مجلس باعث این اتفاقات شد، سعی داریم تا بیشترین تعامل را با دستگاه‌های دولتی داشته باشیم.

دخالت‌های مشکوک در بازارسرمایه

این دکترای اقتصاد و نماینده مجلس با ابراز اینکه (( وزیر اقتصاد باید در رابطه با این موضوع پاسخگو باشد زیرا هم در بازار سرمایه و هم در بازار ارز دخالت‌هایی صورت می‌گیرد که کاملا مشهود است )) تصریح می‌کند: مشکلی که در بازار ارز وجود دارد این است که بسیاری از معاملات کاغذی وسوری طی شبانه روز در حال ملتهب کردن این بازار است و ما این موضوع را چندین‌بار به دولت،  آقای همتی و مجموعه‌های اطلاعاتی تذکر داده‌ایم که این‌گونه بازار‌ها باید مسدود  شود اما دولت عملا جد‌ و جهدی ندارد.

وضعیت صادرات مطلوب است

وی با اظهار اینکه (( اکنون وضعیت صادرات بسیار خوب است )) تشریح می‌کند: به دلیل بالا‌رفتن نرخ ارز بسیاری ازشرکت‌ها و تولید‌کنندگان به‌شدت به دنبال صادرات هستند؛ صنایع کاشی، پوشاک، کفش و به‌خصوص اقلام پایین‌دستی که به کشور‌های افغانستان و عراق صادر‌می‌شوند بسیار رونق گرفته‌است، اما متاسفانه قوانینی که ما در‌خصوص تامین، باز‌گرداندن ارز وضمانت‌نامه‌های ارزی داریم دست صادر‌کنندگان را نیز بسته است.

بانک مرکزی بیشترین حجم دلار را دارد و با اختیارقانونی می‌تواند با صرافی‌ها برخورد کند، اما صرافی‌ها اظهار دارند که نرخ را از همین بانک می‌گیرند پس می‌تواندآن را پایین‌تر اعلام کند اما تمایلی به این کار ندارد

محسن زنگنه با بیان اینکه (( انتظار ما از دولت این است تا در وضعیتی  که کشور در یک جنگ تمام عیار اقتصادی قرار دارد، قوانین را براساس شرایط تدوین کند، اما متاسفانه این اتفاق نمی‌افتد )) تاکید می‌کند: تمام این مشکلات راه‌حل دارد و این امکان وجوددارد تا بتوان بازار را کنترل کرد اما متاسفانه دولت و بانک مرکزی آن‌را رها کرده‌اند. ما در هفته جاری برنامه‌هایی درمجلس داریم و امیدواریم بتوانیم اراده خود را تقویت کنیم و شما نیز بتوانید مطالبات مردم را با صدای بلند‌تری فریاد بزنید.

در ادامه این گزارش به سراغ یکی از اساتید اقتصاد دانشگاه تهران رفتیم تا به تحلیل بیشتر این موضوع بپردازیم.

بانک مرکزی عامل افزایش نرخ ارز

آلبرت بغزیان در گفتگو با (( صبح امروز )): می‌گوید: به اعتقاد من مقصر افزایش نرخ ارز بانک مرکزی است، زیرا وقتی که قیمت آن در شرایط مشابه ۱۸ هزار تومان بود، این بانک با دخالت خود توانست آن را به ۱۱ هزارتومان برساند. با ترور شخصیت‌هایی مانند سردارسلیمانی نرخ ارز تغییر نکرد، همچنین فروش نفت که درآن زمان صفر بود اکنون نیز صفراست پس شرایط تغییری نکرده‌ که این امر بیانگر آن است که اراده بانک مرکزی نسبت به نرخ ارز به‌هم خورده و یا تغییر کرده‌است.

وی ادامه می‌دهد: با وجود این بانک مرکزی منکراین موضوع خواهد شد و مقصر آن را بازار آزاد می‌داند اما بازار آزاد نرخ را از صرافی بانک مرکزی دریافت می‌کند و این بانک با این تغییرات مخالف نیست، زیرا معامله خاصی صورت نگرفته‌است و این میزان از بی‌تفاوتی نشان‌دهنده این است که بانک مرکزی اجازه می‌دهد تا این نرخ تا حدی بالا برود سپس مقداری آن را کاهش می‌دهد و اظهار می‌کند که شرایط را کنترل کرده است.

افزایش نرخ ارز تا ۳۰ هزارتومان

این استاد دانشگاه تهران بیان می‌کند: بانک مرکزی بیشترین حجم دلار را دارد و با اختیارقانونی می‌تواند با صرافی‌ها برخورد کند، اما صرافی‌ها اظهار دارند که نرخ را از همین بانک می‌گیرند پس می‌تواندآن را پایین‌تر اعلام کند اما تمایلی به این کار ندارد. مادرشرف نزدیک شدن به انتخابات آمریکا هستیم و این رقم تا آبان‌ماه به راحتی به ۳۰ هزار تومان می‌رسد.

وی با بیان اینکه (( ما نمیتوانیم پیشنهاد مالی خاصی برای سرمایه‌گذاری به مردم بدهیم )) ابراز می‌کند: : پیشنهادی که برای دولت داریم این است که کمی به این موضوع فکرکند، زیرا در این شرایط مردم انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری بلند‌مدت نخواهند داشت و مستقیم برای سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت اقدام می‌کنند؛ در این بین فقط بازار بورس عقب‌مانده که آن‌هم دلایل خودرا دارد و ریزش آن کمی مشکوک و غیر‌طبیعی است زیرا زمانی که نرخ ارز در حال افزایش بود بورس نیز روندی صعودی داشت، اما اکنون ارز به حدود ۳۰ هزارتومان رسیده است اما بورس رشد نمی‌کند که این موضوع دعوایی است بین مجلس، وزارت اقتصاد و وزارت نفت.