ریشه‌یابی جامعه‌شناسی و روانشناسی «صبح امروز» از آسیب‌ها و راهکارهای مقابله با ربات‌های تلگرامی دوست‌یابی؛

خلع سلاح ربات‌های دوست‌یابی تلگرامی با قرائتی مدرن از نهادهای همسرگزینی

شهریور 10, 1399/567 دیدگاه /در اسلایدر, اصلی, جامعه /توسط صبح امروز

نهمین گزارش از پرونده «زنان، خانواده و جمعیت»

در گزارش قبلی این روزنامه که با عنوان«با من هم صحبت شو؛ دامی پنهان در انتظار افراد» منتشر شد به بررسی ربات‌های تلگرامی دوست‌یابی پرداخته و عنوان کردیم وجود این نوع از فضاهای مسمومی که هیچ متولی ندارند منجر به نابودی بیش از پیش بنیان خانواده می‌شوند.

شواهد نشان می‌دهد که با گسترش محیط‌های دوست‌یابی در فضای مجازی افراد به مدت طولانی‌تری تنها می‌مانند و با سختی بیشتری می‌توانند شروع به برقراری رابطه کنند. همچنین در این محیط‌ها اغلب پیدا کردن دوستی صمیمی بسیار سخت و دشوار است؛ زیرا وقتی افراد گزینه‌های زیادی برای انتخاب در دسترس داشته باشند، انتخاب کمتر اتفاق می‌افتد. یعنی ما در این شرایط با وسواس بیشتری دست به انتخاب می‌زنیم و به انتخاب خود کمتر اعتماد می‌کنیم.

به گزارش روزنامه «صبح امروز» دروغ گفتن در مورد خودتان در فضای مجازی بسیار راحت‌تر است. گذاشتن عکس‌های جوان‌تر و با زاویه بهتر تا نوشتن ویژگی‌های مناسب و جامعه‌پسند برای معرفی خود همگی نوعی تقلب محسوب می‌شوند. با این که امکان دارد افراد در محیط واقعی هم در معرفی خودشان تقلب کنند، اما کشف درستی اطلاعات در فضای مجازی خیلی سخت‌تر است. در ضمن چه چیزی تضمین می‌کند کسی که شما در این محیط انتخاب کرده‌اید و در پی رابطه‌ای عاطفی و عمیق با او هستید هم‌ زمان با افراد دیگر به همین صورت در ارتباط نباشد؟

در این گزارش، آسیب‌ها و راهکارهای مناسب نهادهای همسرگزینی را از جنبه‌ جامعه‌شناسی و روانشناسی بررسی کردیم که در ادامه می‌خوانید.

چالش جدی موجود در نهادهای همسرگزینی سنتی

مهدی کرمانی، عضو هیأت علمی علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌وگو با «صبح امروز» با اشاره به اینکه «موضوع همسریابی در ایران با یک چالش جدی مواجه هست» گفت: نهادهای همسرگزینی سنتی و فرآیندهای وابسته‌اش به دلایل مختلفی کارآمدی و شمول عمومی خود را از دست داده است. اگر به چند دهه قبل برگردیم می‌بینیم نهادهای سنتی در اوج قدرتمندی و کارآمدی از عهده حل مسائل افراد در موقعیت و شرایط‌های مختلف بر‌ می‌آمد.

کرمانی: با توجه به وضعیت موجود نیازمند برنامه و اقدامی ملی برای ایجاد قرائتی مدرن و کارا از نهاد همسرگزینی در جامعه متناسب با شرایط روز هستیم تا در نهایت شاهد رونق و تضمین ازدواج پایدار افراد باشیم.

کرمانی خاطرنشان کرد: نهادهای همسرگزینی سنتی در دهه‌های جدید که مسائل فرهنگی و اجتماعی با تغییر و تحولاتی مواجه بوده و نسبت مهمی با بحث فضای مجازی مدرن برقرار کرده که در نتیجه، بخش مهمی از اثربخشی و فراگیری خود را از دست داده است.

عدم توجه به شبکه‌های اجتماعی؛ عامل رشد جایگزین‌های کاذب

وی با بیان اینکه «در این شرایط سیاست‌گذاران فرهنگی باید جایگزین و مکمل‌هایی را برای فرآیند همسرگزینی انتخاب کنند»، بیان کرد: تا زمانی که منکر این موضوع شویم شاهد قدرت‌نمایی جایگزین‌های کاذبی هستیم که آسیب‌های جدی را به همراه خواهد داشت. اگر از بستر فضایی مجازی استفاده شود می‌توانند برای ایفای نقش‌های درست کمک کنند و اگر توجهی نشود زمینه‌های تا مساعدی را برای سوءاستفاده برخی افراد فراهم می‌کنند.

کرمانی با تأکید بر این مطلب که «بخش زیادی از ازدواج‌هایی که به واسطه فضای مجازی شکل می‌گیرد ازدواج‌های ناگهانی و مبتنی بر احساسات زودگذر هستند» تشریح کرد: اگر فردی به معنای حرفه‌ای بخواهد گزینه مناسبی را برای ازدواج پیدا کند جامعه، نهادهای متولی، مشاوران و … باید پشتیبانی‌های لازم فنی و مهارتی را انجام دهند.

لزوم یک قرائت مدرن و کارا از نهاد همسرگزینی

وی با اشاره به اینکه «اگر مقدمات و شرایط لازم قبل از ازدواج به دقت لحاظ نشده باشد زندگی را به سمت شکست و جدایی پیش می‌برد» تصریح کرد: با توجه به وضعیت موجود باید یک برنامه و اقدام ملی صورت بگیرد تا یک قرائت مدرن و کارا از نهاد همسرگزینی در جامعه متناسب با شرایط روز داشته باشیم تا در نهایت شاهد رونق و تضمین پایدار ازدواج افراد باشیم.

یکی دیگر از مسائلی که در ارتباط با اپلیکشن‌ و ربات‌های تلگرامی پیش می‌آید این است که افراد با هویت جعلی خودشان را معرفی می‌کنند، پرسش به وجود آمده این است که چرا برخی افراد در شبکه‌های اجتماعی هویتی جعلی از خود را به نمایش می‌گذارند؟ طیبه حاجی مهمدی یزدی، مشاوره خانواده در گفت‌وگو با صبح امروز، چنین شرح می‌دهد: داشتن اسم مستعار، معنای مختلفی دارد یک زمانی فرد دلش نمی‌خواهد نامش هر جا دیده شود و بدون هیچ قصد و غرض منفی اینکار را انجام می‌دهد که امری متداول است، اما گاهی برخی افراد با انگیزه‌های دیگر برای اینکه آزادانه‌تر فعالیت کنند تا کمتر مورد آزار و اذیت قرار بگیرند اینکار را انجام می‌دهند و معمولاً خلافکاران از این شگرد استفاده می‌کنند.

حاجی محمدی یزدی: فرهنگ مشاوره قبل از ازدواج و انتخاب مشاور خوب، امری مهم و ضروری است، متأسفانه بعضی افراد در انتخاب مشاور دقت نمی‌کنند و به همین علت پاسخ اشتباهی را از او دریافت کرده که منجر به تغییر نگاه‌شان نسبت به امر مشاوره می‌شود.

وی با اشاره به اینکه «اگر ارتباط دختر و پسر از راه اینترنت یا حضوری و مانند آن شکل بگیرد، اما هدفمند و هوشمند ملاک‌ها و معیارهای ازدواج را در نظر گرفته و مسیر درست را انتخاب کنند و در نهایت اگر به مطالبات خودت برسند، موفق می‌شوند» افزود: گاهی بعضی افراد قصد ازدواج دارند ولی از مسیر درست خارج می‌شوند و حتی دوستی‌هایشان ناپایدار می‌شود. عده‌ای هم هدفمند وارد نمی‌شوند و تنها بر مبنای احساسات پیش می‌روند که در این شرایط دوستی‌هایشان هم پایدار نیست و دچار آسیب‌های طاقت فرسایی می‌شوند.

افراد در انتخاب مشاور حاذق دقت کنند

این روانشناس و مشاوره خانواده تصریح کرد: فرهنگ مشاوره قبل از ازدواج و انتخاب مشاوره خوب امری مهم و ضروری است، متأسفانه بعضی افراد در انتخاب مشاوره دقت نمی‌کنند و به همین علت پاسخ اشتباهی را از مشاور دریافت می‌کنند که در نهایت نگاه‌شان به مشاوره منفی می‌شود. اگر فرهنگ مشاوره قبل از ازدواج در جامعه نهادینه شود و افراد مسیر درستی را برای ازدواج انتخاب کنند خیلی از آسیب‌های حوزه خانواده کاهش پیدا می‌کند.

داده‌های فوق در این گزارش و سلسله گزارش‌های قبلی این روزنامه نشان می‌دهد که نهادهای فرهنگی، سیاست‌گذاران و متولیان حوزه خانواده در این موضوع کم‌کاری کرده و شاگردان غایب این حوزه مهم و تأثیرگذار هستند‌.

برچسب‌ها: کم‌کاری نهادهای فرهنگی، ربات‌های دوست‌یابی، هویت جعلی، مهدی کرمانی، طیبه حاجی محمدی یزدی، همسرگزینی، شبکه‌های اجتماعی