آن مرد رفت؛

شاید سخت تر از این موضوع که باید دیدار استقلال و فولاد را آخرین قضاوت فغانی در فوتبال ایران دانست، تلخ تر این باشد که خود فغانی از ترک ایران خوشحال به نظر می آید.
اگر بگوییم علیرضا فغانی شناخته شده ترین چهره فوتبال ایران در دنیا به شمار می رود، گزافه گویی نکرده ایم. فردی که پله پله گام های موفقیت را طی کرد. فوتبال بازی می کرد، ولی درنهایت انتخاب نهایی اش داوری بود. با لیگ ایران قضاوتش را شروع کرد و حالا به نظر نمی رسد، پایانش هم با فوتبال ایران باشد.
فاصله میان شروع و پایان فغانی در فوتبال ایران و حالا که 41 ساله شده، زمان زیادی است؛ با این حال می توانیم به سال 2008 بازگردیم؛ زمانی که به عنوان داور بین المللی به لیست داوران فیفا اضافه شد. از این زمان بود که بیشتر با فغانی آشنا شدیم و سال به سال با او پیش رفتیم، تا رسیدیم به جام جهانی 2018 روسیه و رده بندی این مسابقات.
در فاصله سال 2008 تا سپتامبر 2019 که تصمیم فغانی برای ترک ایران از شایعه به واقعیت بدل شد، اتفاقاتِ مهمِ زیادی برای او و فوتبال ایران رخ داد. با سال 2012 شروع می کنیم و حضور فغانی در فینال جام باشگاه های جهان میان دو تیم کورینتیانس و چلسی؛ جایی که فغانی داور چهارم بود و رفته رفته در سیستم فیفا آماده قضاوت های مهم می شد. سال بعد نیمه نهایی رقابت های جام باشگاه های جهان به عنوان داور اول به او رسید. جام جهانی 2014 جایی بود تا فغانی با فضای مهم ترین رقابتِ فوتبال جهان بیشتر آشنا شود؛ از افتتاحیه برزیل و کرواسی تا بازی نیجریه و فرانسه در یک هشتم نهایی، 5 بازی دیگر هم بود که فغانی در آنها به عنوان داور چهارم حضور داشت.
روزهای ناخوش
در ادامه، مسیر برای بیشتر دیده شدن فغانی فراهم شده بود. جام ملت های 2015 و حذف ایران، فرصت مناسبی برای مهم ترین قضاوت فغانی ایجاد کرد و او فینال مسابقات میان کره جنوبی و استرالیا را سوت زد. یک سال بعد، قضاوت در فینال المپیک ریو 2016 میان دو تیم برزیل و آلمان به فغانی سپرده شد و همینطور فینال رقابت های جام باشگاه های جهان میان دو تیم بارسلونا و ریورپلاته. تا به جام جهانی 2018 روسیه و اوج درخشش فغانی برسیم، او در نیمه نهایی جام کنفدراسیون ها هم قضاوت کرد. به این ها، قضاوت در 9 دربی که 6 تای آن به عنوان داور وسط بوده و او را پس از ترکی رکورددار حضور در این نبرد حساس می کند هم اضافه کنید؛ اما چرا این داور بین المللی علاقه ای برای شکستن رکورد ترکی یا به طور صریح تر ادامه حضور در فوتبال ایران نداشت؟
جواب این سوال چندان سخت نیست. در واقع روزهای بعد از جام جهانی زیاد برای فغانی خوب پیش نرفتند. هر قضاوت او در لیگ ایران با هجمه های زیادی از سوی هواداران فوتبال روبرو می شد و فحاشی که بخش جدایی ناپذیر فضای مجازی در ایران است، سرانجام سبب شد تا این داور تصمیم نهایی اش را بگیرد.
در نهایت به روز شنبه 23 شهریورماه 1398 رسیدیم؛ روزی که فغانی با کت و شلوار مشکی و پیراهن سفید با عینک دودی، مقابل در ورودی دفترش در ورزشگاه شهید مدرسِ شهرری منتظر ما بود تا آخرین حرف هایش را پیش از مهاجرت به استرالیا ثبت و ضبط کنیم.
«من بچه جنوب شهرم و از تهدیدها نمی ترسم و از ایران هم فرار نمی کنم. هیچ وقت قضاوت در دربی را دوست نداشتم. من هم دوست ندارم، قیافه خیلی از آدم ها در فوتبال ایران را ببینم. ایرانی ها به بداخلاقی در دنیا معروفند. نبودن طارمی در بازی با ژاپن تقصیر ما بود. همه داوران در فوتبال ایران به همه تیم ها بدهکارند.»
نارضایتی از حضور در ایران
این ها بخشی از صحبت های علیرضا فغانی ساعاتی پیش از ترک ایران قبل از رفتنش به شمار می رود. حرف هایی که البته در اینجا تنها به نکته های منفی آن اشاره شده است ولی می توان یک چیز را از آنها متوجه شد که فغانی از بودن در ایران رضایت نداشته و به همین دلیل هم ایران را ترک کرد.
با این حال حضور ما و ضبط آخرین مصاحبه در ورزشگاه شهید مدرس یعنی جایی در جنوب شهر تهران، همانجایی که علیرضا فغانی در آن رشد پیدا کرد و تبدیل شده به چهره ای جهانی، یک معنا دارد؛ اینکه او گذشته اش را فراموش نکرده و شاید حالا وقتی هواداران فوتبال از طریق رسانه های مختلف، اخبار حضور او در لیگ استرالیا و میادین بین المللی را ببینند، او هم به یکی از چهره های محبوب فوتبال ایران بدل شود؛ نه مانند زمان حضورش در ایران که هر سوتش و هر تصمیمش با اعتراض و فحاشی در صفحات مجازی روبرو می شد و زندگی خصوصی اش را با چالش مواجه می کرد.
علیرضا فغانی 2 بامداد یکشنبه 24 شهریورماه در شرایطی ایران را برای زندگی در استرالیا ترک کرد، که علاوه بر خودش، پسر 18 ساله اش هم که در بازی های لیگ استان تهران سوت زدن را آغاز کرده بود، در جای دیگری به ماجراجویی اش ادامه می دهد و این دو فغانی می روند تا مانندمحمدرضا دیگر قوم و خویش داورشان که سوئد را برای زندگی انتخاب کرده، در کشور دیگری داستان زندگی خود را دنبال کنند.
تحصیل مانع مهاجرت
علیرضا فغانی داور بین المللی فوتبال کشورمان در خصوص مهاجرت به کشور استرالیا، عنوان کرد: بحث مهاجرت من برای الان نیست و پارسال روادید کشور استرالیا را گرفته بودم، اما بخاطر اینکه درگیر تحصیل بودم و امتحان مقطع دکتری ام تا خرداد ماه طول کشید، کمی خروجم از ایران به تعویق افتاد و حالا آن را عملی می‌کنم.
هیچ دلخوری از ایران ندارم
فغانی در ادامه عنوان کرد: این چند روز خیلی از کانال‌ها و رسانه‌ها با من تماس گرفتند تا دلیل خروج مرا بدانند و آن را دلخوری من از کشورم عنوان کنند، در صورتیکه هیچ ناراحتی در کار نیست و به دلایل شخصی از ایران می‌روم. شیطنت‌هایی هم در اینباره بود که هیچکدام صحت ندارند.
در جام جهانی با نام کشورم قضاوت می‌کنم
او همچنین در مورد از سرگیری قضاوت در کشور استرالیا بیان کرد: به احتمال زیاد اگر شرایط مهیا باشد، در لیگ فوتبال استرالیا به داوری ادامه می‌دهم. اما همانطور که گفتم اگر فوتبال ایران تمایل داشته باشد، در رقابت‌های بین المللی همچون جام جهانی برای نام کشورم قضاوت خواهم کرد.
فغانی افزود: تیم ما برای قضاوت در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر کاندید شد و اگر داوری کنم حتما با نام ایران و به همراه کمک داور‌های ایرانی خودم این کار انجام می‌شود.
دینم را به فوتبال ایران ادا کردم
داوربین المللی کشورمان در ادامه گفت: بابت هزینه‌ای که فدراسیون فوتبال ایران برای من در این مدت زمان کردند سپاسگزارم. من هم دینی داشتم که به فوتبال ایران و کشورم با افتخار آفرینی هایم ادا کردم. حالا هم به دلیل تصمیم خانوادگی و ادامه تحصیل فرزندانم در کشور استرالیا موجب شد تا همگی به این کشور مهاجرت کنیم.
همه بازی‌ها و آدم‌ها را به خاطر سپردم
او در پاسخ به این سوال که در کدام بازی از لیگ برتر، خاطره ماندگاری در ذهنش ثبت شده است، اظهار کرد: در همه بازی‌ها خاطره دارم و حتی همه آدم‌ها را هم به یاد سپرده ام. امیدوارم فوتبال راه خود را ادامه دهد و به مسیر موفقیت دست پیدا کنند. همچنین امیدوارم در ادامه همه از فوتبال بهره مالی و معنوی لازم را ببرند.
شاید روزی به فوتبال ایران برگردم
فغانی عنوان کرد: باید به این امر توجه کرد که من به دلیل شرایط موجود ایران را ترک نمی‌کنم. شرایط شخصی ام به گونه‌ای بود که باید مهاجرت می‌کردم و شاید شرایطم تغییر کند و مجددا ایران برگردم. چون به خانواده ام پایبند و دلبسته هستم بنابراین دوست دارم آن‌ها را هرجایی که هستند، همراهی کنم. از همه کسانی که مرا در این مدت تحمل کردند متشکرم و امیدوارم از فوتبال لذت کافی را ببرند.