خودکشی؛ فریادی خاموش

خودکشی یکی از شایع ترین دلایل مرگ و میر در دنیا می باشد و متاسفانه آمار آن در دنیا رو به افزایش است. طبق آمار های بدست آمده، در سال 1396 تقریبا چهل و پنج هزار نفر در ایالات متحده، و حدود 4700 مورد خودکشی در ایران رخ داده است.

خودکشی در نوجوانان و سالمندان بسیار شایع است. گرچه در دیگر رده های سنی و حتی در کودکان نیز گزارش شده است. از عوامل موثر در بروز پدیده خودکشی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

-عدم آگاهی از حد و مرز مشخص برای برآورده شدن خواسته ها و تلاش های بی ثمر برای رسیدن به آن ها
-عوامل ژنتیکی در بروز بیماری های سرطان، صرع و ایدز و …
-عوامل روان پزشکی مانند افسردگی، اختلال دوقطبی، الکلیسم، اختلال شخصیت مرزی و اسکیزوفرنیا
-دلایل اجتماعی مانند فقر، تبعیض، بیکاری، اعتیاد
-دلایل خانوادگی مانند ازدواج تحمیلی، طلاق، مشکلات در روابط میان فردی
-عوامل فرهنگی مانند ایجاد تغییرات سریع در جامعه
-عوامل اقتصادی شامل بحران های اقتصادی، مشکلات مالی و استرس های ناشی از کار یا تحصیل
-ناامیدی، ناتوانی و عدم دریافت حمایت های اجتماعی مناسب.

افرادی که دست به خودکشی می زنند، لزوما به فکر مردن نیستند و نمی خواهند خودشان را بکشند، بلکه آنها به دنبال پایان دادن به درد عمیقی که در وجودشان رخنه کرده است می باشند. به یاد داشته باشید که افراد، همیشه تنها برای جلب توجه از خودکشی صحبت نمی کنند، پس صحبت های افراد را تنها به عنوان تحدید قلمداد نکنید. اگر نشانه هایی مربوط به صدمه زدن افراد به خودشان دیدید، به دنبال کمک باشید.

در ادامه با معاون اجتماعی بهزیستی استان خراسان رضوی در خصوص آمار خودکشی و چرایی ان به گفت‌وگو نشسته که به ان می‌پردازیم.

معاون اجتماعی سازمان بهزیستی گفت:در سال ۹۷ هفتصد مورد تماس به احتمال و قصد خودکشی در خراسان رضوی به موارد اورژانس ما گزارش شد  که خوشبختانه  هیچ کدام از آن ها  به خودکشی منجر نشد و نجات پیدا کردند.

حقدادی در گفتگو با خبرنگار صبح امروز،افزود: عمده  مسائلی که در مورد خودکشی وجود دارد ، مسائل روانی است زیرا  اکثر کسانی که اقدام به خودکشی میکنند  درجات زیادی از افسردگی دارند و یا اختلالات روانی دیگری   که همراه با  افسردگی است  بنابراین اصلی ترین علت این خودکشی ها افسردگی هست  و در موارد بعدی مشکلات خانوادگی  و مسائل اجتماعی که در اکثر خانواده ها وجود دارد.

وی ادامه داد:در خصوص سن و  جنس و مواردی از،این قبیل  معمولا کسانی  که قصد خودکشی دارند در همه سنین  هستند  منتهی تجمع آنها در سن پایین تر ازنظر قصد خودکشی بیشتر است .

قصد خودکشی و یا تهدید به خودکشی در سن جوانی بیشتر از،سنین بالاتر است  ولی میزان موفقیت خودکشی که منجر به فوت شود  معمولا در خودکشی سن بالا بیشتر است.

وی  تشریح کرد:در سنین پایین در قسمت خانم ها و آقایان یک تفاوتی یافت می سود و این است  که معمولا خانم ها اقدام به خودکشی خیلی بیشتری  از آقایان دارند ولی میزان موفقیت آنها  خیلی کمتر است  یعنی میزان منجر شدن به فوت خیلی کمتر است  بنابراین نمایش خودکشی در خانم ها بیشتر است.

وی ادامه داد: علت خودکشی معمولا  یا افسردگی یا جلب توجه و یامهار و کنترل رفتار دیگران است  و یا اینکه فرار کردن از،یک مسئولیت یا اینکه استرس شدیدی به هر دلیل به فرد وارد است.

وی خاطر نشان کرد:اولین مسئله ای که برای پیشگیری از خودکشی توصیه می شود؛مسئله روانی است  که به نظر میرسد  کسانی که یک حدی از،افسردگی دارند باید درمان شوند و  برای درمان افسردگی ممکن است درمان های روان پزشکی یا روان شناسی،نیاز باشد.

وی ادامه داد:کسانی که  به ما ارجاع میشنوند  معمولا کسانی هستند که خودشان با تماس میگیرند و اعلام میکنند که قصد خودکشی دارند و این رفتارها بیشتر جنبه کنترل رفتار و کنترل رفتار دیگران و یا تهدید دیگران است  و یا ابراز نارضایتی آنها  از شرایطشان  به شکل تهدید خودکشی است  ودر واقع قصد دارند که صدای خود را به این صورت بلند کنند و به دیگران اعلام کنند.در اینگونه موارد باید هماهنگی و همکاری خانواده ها   با همدیگر و رسیدگی به مسائل و مشکلات طوری باشه که به  این مرحله از تصمیم گیری نرسد که برای  اعلام فریاد و کمک خواهی خود و یا  کنترل رفتار اطرافیان مجبور شوند از مسئله تهدید به خودکشی استفاده کنند.

متاسفانه خیلی از موارد هست که فرد در وهله اول قصد خودکشی موفق نداشته و  فقط قصد تهدید داشته است  ولی همین تهدیدات گاهی اوقات  ناخودآگاه منجر،به خودکشی  و صدمات جبران ناپذیری میشود که طرف قبلا ارزیابی نکرده است  و در ارزیابی معمولا دچار مشکل می شوند.
عوامل زمینه‌ساز در شکل‌گیری علائم خودکشی

ریسک فاکتورهای وجود دارد که احتمال بروز پدیده خودکشی را افزایش می دهند، به عنوان مثال زمانی که عضوی از خانواده خودکشی کرده باشد، دیگر عضو آسیب پذیر خانواده هم ممکن است دست به خودکشی بزند. در واقع مهم ترین پیش بینی کننده اقدام به خودکشی، به خصوص در بیماران افسرده، وجود سابقه خانوادگی خودکشی است. در ادامه برخی دیگر از عوامل تاثیر گذار در پدیده خودکشی را بررسی خواهیم کرد:

عدم تعادل شخصیتی در فرد و نداشتن احساس امنیت

احساس طرد شدگی، تنهایی، انزوا و ناخواستنی بودن

احساس ناامیدی، بی ارزشی، بیهودگی و عزت نفس خیلی پایین

افسردگی ،احساس شرم و گناه، نشخوار فکری و خود انتقادگری

احساس شکست و بی کفایتی پس از نرسیدن به اهداف

داشتن توقعات و انتظارات بالا از فرد در خانواده یا جامعه

تمایل به انتقام گرفتن از طریق القای احساس گناه در بازماندگان

تجربه رویدادی استرس زا و غیر منتظره مانند فقدان و سوگ

استعمال مواد مخدر و مشروبات الکلی که باعث تشدید احساس بی پر مانندعلائم افسردگی در فرد می شوند.

بیماری های جسمی و اختلالات روانپزشکی ، اختلال دوقطبی، اختلال استرس پس از سانحه و دردهای مزمن

همجنس گرایان، دوجنسی ها و افرادی که تغییر جنسیت داده اند و عدم پذیرش یا حمایت خانواده