تا زدن های هنرمندانه

شاید نزدیک به یک قرن باشد که دامنه هنرهای گوناگون تا حدود زیادی با هم تداخل و تعامل پیدا کرده است و این ماجرا اگرچه موجب انتقاد بسیاری از هنرمندان قرار گرفته ولی انگار تلفیق هنرها باهم باعث پیشرفت و تعالی هنر می‌شود و این را به عینه می‌توان در هنر سینما، در طراحی و نقاشی و دیگر هنرها مشاهده کرد. اریگامی یکی از هنرهایی است  که در سال‌های اخیر بسیاری از هنرها را همراهی کرده و در کنار بالیدن خود به هنرهای دیگر هم بسیار کمک کرده است. شاید هنر بازی با کاغذ و مقایسه آن با هنری که امروز به نام اریگامی در محیط هنری درجریان است مثل مقایسه  نقاشی‌های کودکانه دوره دبستان با مثلا هنر نقاشی رنگ و روغن باشد. دامنه اریگامی آنقدر وسیع شده که واقعا باید آن را جدی گرفت و این حرفه را به عنوان یک هنر پذیرفت. «فاطمه رحمانی نسب» مدیر انجمن اریگامی ایران در مشهد، بیش از یک دهه از فعالیت‌های هنری خود را در حوزه هنرهای تجسمی گذرانده و بخش اعظم این فعالیت‌ها در جهت یادگیری و آموزش هنر اوریگامی و تولید محصولات کاربردی با استفاده از این هنر بوده، که حاصل آن برگزاری دوره‌های آموزشی، ورک شاپ‌ها و نمایشگاه‌هایی با محوریت اریگامی است. «رحمانی‌نسب» که درنمایشگاه های متعددی به عنوان شرکت کننده و داور حضوری موفق داشته است به سوالاتی در این زمینه پاسخ گفت که در ادامه آورده ایم

شاید هنر اریگامی نسبت به هنرهای دیگر در بین علاقمندان هنر ناشناخته باشد.معرفی کوتاهی از این هنر برای علاقمندان داشته باشید؟

اریگامی هنرقدیمی ژاپنی است که در آن کاغذ تنها با تا زدن، به اشکال مختلف در می‌آید. تحقیقات به عمل آمده نشان می‌دهد افرادی که از تکنیک اریگامی استفاده می‌کنند دارای خلاقیت وابتکار، تجسم سه بعدی، حوصله و نظم بیشتری هستند. امروزه اریگامی به عنوان یک تکنیک شناخته شده است که از آن در طراحی داخلی، طراحی پارچه ولباس، معماری، مهندسی عمران، طراحی صنعتی، مهندسی نساجی، مهندسی هواوفضا، گرافیک، تبلیغات، مجسمه سازی، طراحی جواهرات، صنایع بسته‌بندی و …استفاده می شود. اريگامي بيش از آنکه يک علم  يا يک هنر باشد ، وسیله‌ای‌ برای ايجاد خلاقيت، ذوق مثبت و سازنده است و درتمامي افراد  از کودکان تا بزرگسالان هم می‌تواند علاقمند و کاربر داشته باشد که من این را به وفور در این مدت که کار می‌کنم دیده‌ام.

آیا این حرفه  واقعابه عنوان یک هنر در بین اهالی هنر پذیرفته شده و یا شما به عنوان یک علاقمند به این رشته ،این نگاه را به اریگامی دارید؟

این هنر در ایران به عنوان یک هنر کاردستی شناخته شده که شاید این نوع نگاه به این هنر خیلی منصفانه نباشد درصورتی که در دنیا به عنوان یک هنر خلاقانه شناخته شده و در صنایع مختلف از آن استفاده می کنند. البته با توجه به نوپایی این هنر در ایران انتظار زیادی نداریم و امیدواریم که در آینده نزدیک با کمک رسانه‌ها و حضور هنرمندان خوب در این رشته ،افق‌های تازه‌ای در این هنر به وجود آید.

بعضی از منتقدین، این هنر را با کاردستی‌های کودکی مقایسه می‌کنند به اعتقاد شما اریگامی چقدر با آموزه‌های دوران کودکی تناسب دارد؟

البته که مقایسه این هنر با تجربه‌های خام کودکی واقعا غیرقابل قبول است و از نظر من اصلا قابل طرح هم نیست اما باید بگویم که استفاده‌های خوبی می‌توانیم از اریگامی اتفاقا در زمینه آموزش کودکان داشته باشیم. مهمترین آنها آموزش ریاضی به کودکان است که هم زمان که کودک در حال تا زدن کاغذ است ضرب ، جمع وتقسیم را یاد می گیرد.  که این خود باعث خلاقیت و نو آوری در کودکان میشود. همچنین میتوان زبان فارسی و انگلیسی رو به کودکان یاد داد که در آن کودکان با تا زدن میتوانند اعداد و  حروف را  بیاموزند

با توجه به شناخت کمتر مردم نسبت به این هنر و مسئولیتی که شما در انجمن اریگامی ایران داشته اید،در حوزه آموزش و انتقال اریگامی به علاقمندان جوان چه کار کرده اید؟

در طی 8 سال فعالیتم در این زمینه تمام تلاشم بر این بوده که دید و نظر مردم را نسبت به اریگامی عوض کنم . چون مردم با شنیدن اسم اریگامی یاد کاردستی کودکان می افتند. در طی این مدت برنامه و کلاسها .نمایشگاهها و ورک شاپ های زیادی بخصوص در دانشگاه ها برگزار کردم . که خوشبختانه علاقه مندان زیادی به این رشته جذب  شدند و خدارا سپاس میگویم که به تعداد علاقمندان این رشته افزوده شده است. من امیدوارم که اریگامی با همین سرعتی که برای شناساندن خود و جذب مخاطب و علاقمند گرفته، به راه خود ادامه دهد و به جایگاه واقعی خود دربین اهالی هنر برسد.

تعداد زیاد نمایشگاه های مرتبط با اریگامی بیشتر با هدف شناساندن این هنر برگزار می‌شود؟

بله نمایشگاه‌های زیادی البته در بخش کودکان در سطح کشور برگزار شده و می‌شود ولی در زمینه تخصصی و کاربردی نمایشگاهی برگزار نشده و با پیگیری‌هایی که داشتیم تنها نمایشگاهای کاربردی و تخصصی اریگامی، نمایشگاه آتلیه هنری پارتا است که بازهم امیدوارم به تعداد این مکان‌ها افزوده شود

انتظار شما از متولیان فرهنگ و هنردر اقبال هنرهای نوظهور، به خصوص اریگامی  چیست؟

این هنر درست است که یک هنر ژاپنی است ولی ما می‌توانیم از آن در کارها و تخصص‌های داخلی استفاده کنیم که این خودش باعث ایجاد خلاقیت و نوآوری می‌شود. انتظاراتی که از متولیان فرهنگ داریم این است که از فعالیت‌ها و برنامه‌ها که در این زمینه برگزار می‌کنیم حمایت کنند و امکانات وشرایط مناسب را برای رشد هنر فراهم کنند. از همه مهمتر اینکه برای کاربردی کردن این هنر در صنایع مختلف نیاز به حضور سرمایه گذاران داریم که به دلیل ناآشنا بودن با این هنر کمتر سرمایه‌گذارانی در این زمینه سرمایه گذاری می کنند امیدوارم در سال جدید حمایت‌های بیشتری در این زمینه داشته باشیم.

اریگامی در راه فضا سازی و زیباسازی و بازیافت چه قدر می تواند مثمر ثمر باشد؟؟

امروزه تمرکز زیادی بر زیبایی شهر یا فضاسازی شهری می‌شود. اریگامی یکی  از بهترین گزینه‌هاست برای اجرایی کردن این هدف در فضاهای مختلف شهری.

چون در این هنر می‌توانیم از حداقل ابزار و وسایل و همچنین مواد بازیافی فرم‌های زیبا کاربردی بسیاری بسازیم.

یکی از مواردی که می‌شود از اریگامی استفاده کرد ساخت کیوسک‌ها و باجه‌های مختلف در سطح شهر است که علاوه بر امنیت و کاربری مناسب می‌تواند فضایی زیبایی را به محیط اطراف ما بدهد.