1

در کدام نقطه از صحنه بحران آب ايستاده ايم؟

سید حبیب قاآنی/حجمي معادل 136 ميليارد متر مکعب چقدر است؟ ميتوانيم تصور کنيم اين عدد به چه معناست؟ حجم مورد بحث در اين عدد يعني چه و اين عدد و مقياس سنجش، براي چيست؟

136ميليارد متر مکعب، عددي است که مديرکل  آبخيزداري و حفاظت خاک سازمان منابع
طبيعي و ابخيزداري در خصوص ميزان کسري مخازن آب زيرزميني کشور آذرماه امسال  اعلام کرده
است.

مخزني را تصور کنيد در فاصله تهران تا مشهد، با عرضي حدود يک کيلومتر در اين مخزن تا ارتفاع 120 متر آب بريزيد چنين مخزني معادل حجم آب زيرزميني خواهد بود که در چند دهه اخير اضافه بر ظرفيت، برداشت کرده ايم . بحران آب فراتر از چيزي است که ميدانيم! بدنه جامعه و مردم ابعاد آن را نميشناسند.

مردم گاهي شنيده اند که آب نيست، گاهي گفته شده علت ايجاد بحران آب اين است که شما هنگام مسواک زدن شير آب را باز گذاشته ايد. گاهي هم خيلي گذرا شنيده اند که کشاورزان بيشترين سهم برداشت از منابع آب را داشته اند و مقصر اصلي آنها

هستند.

مردم پيامهاي درستي را در اين ارتباط دريافت نکرده اند بحران آب تنها به خاطر بازگذاشتن شير آب هنگام مسواک زدن ايجاد نشده است!

)دريافت اين پيام از سوي مخاطبان، وقتي که به صحت آن شک کند، جز بي اعتنايي به کل ماجرا نتيجه ديگري خواهد داشت؟( بحران آب تنها به دليل برداشت کشـاورزان از منابع آب ايجاد نشده است.

بحران آب توسط عوامل متعدد شکل گرفته و رشد کرده است که اگر آنها را در کنار يکديگر نبينيم، يک جاي کار لنگ ميزند. اگر چشممان از صنعت دور بماند، آن وقت يک جاي کار ايراد دارد.

اگر نسبت به نحوه مديريت متوليان آب براي جلوگيري از اين بحران نپردازيم، تحليلمان ناقص و نچسب خواهد بود!

اگر نگوييم ويلاسازي هاي قارچ گونه اطراف شهر و احداث چاههاي دستي و غير مجاز داخل اين ويلاهابحران را تشديد ميکند، تصوير ترسيم شده از علت بحران آب ناهمگون خواهد بود.

اگر نگوييم در اين سرزمين آن قدر چاه غيرمجاز احداث شده است که به عنوان يکي از دلايل مهم ايجاد بحران
شناخته مي‌شود، پازل بحران آب و دلايل آن، تکميل نمي‌شود. همه‌ي مواردي که ما را به اين نقطه رسانده است بايد بازگو شود، بايد تک تک افراد جامعه بدانند چنين بحراني وجود
دارد.

بايد بدانند اگر کاري نکنيم نيمي از جمعيت کشور راهي جز مهاجرت نخواهند داشت. بايد بدانند آب نيست و آگاه شوند سهم متوليان دولتي، سهم شهرداري، سهم کشاورزان، سهم صاحبان صنايع، سهم آنهايي که طرحهاي پر هزينه سدسازي يا انتقال

آب را طراحي و اجرا کرده اند و سهم مردم در رسيدن به چنين نقطه بحراني تا چه حد بوده است.

قرار نيست تنها به دنبال مقصر باشيم، اما بيش از هر اقدامي بايد بدانيم درکدام نقطه از اين صحنه قرار گرفته ايم. نقشمان چيست، نقش بازيگران مقابلمان چيست و براي صحنه بعد چگونه بايد ايفاي نقش کنيم. خودمان و مردم بايد ادامه اين ماجرا را بازنويسي کنيم .