ما درون را بنگریم و حال را…
قاسم شمسایی/ ته پایانی دی ماه، معاونت زنان رئیس جمهور از همایش بین‌المللی زنان تاثیرگذار در تهران رونمایی کرد. همایشی با اسمی بسیار زیبا آن هم در ابعاد جهانی. همایشی که شاید بیشتر از متن‌اش، حواشی آن در فضای رسانه‌ای پیچید.
راستش به عنوان یک خبرنگار خواستم حالا که حدود یک هفته از این همایش می‌گذرد و به قول خانم خزعلی، معاون محترم رئیس جمهور مهمان‌ها هم بدرقه شدند، کمی به متن این همایش هم بپردازم.
طبق معمول تمام رویدادهای جهانی، بهترین روش برای بدست آوردن اطلاعات هر رویدادی، سایت رسمی آن است. به همین خاطر یک روزتمام دنبال سایت همایش گشتم. چه در دامنه فارسی با عنوان فارسی این همایش چه در دامنه‌های دیگر. اما متاسفانه هیچ سایتی نبود. به ناچار دنبال منابع دیگری گشتم، شاید شما هم مثل من فکر کنید که حتما معتبرترین منبع، ارگان برگزارکننده این همایش باشد. به همین دلیل به سراغ سایت معاونت زنان رئیس جمهور رفتم. دو کلیپ و چند مصاحبه تمام آن چیزی بود که در سایت پیدا کردم که در ادامه به محتوای آنها هم می‌پردازم.
کلیپ اول با عنوان « بانوی تاثیرگذار کیست و چطور می‌تواند منشا اثر باشد؟»:
کلیپ با پویانمایی (همان موشن) زیبا برای رونمایی از پوستر همایش شروع شد، البته اولین نکته‌اش این بود که اگر همایش بین‌المللی است و به قول خود برگزار کننده همایش، 300 مهمان خارجی از تمام نقاط جهان در آن شرکت کردهاند، چرا در کلیپ رونمایی پوستر تنها به نقشه ایران پرداخته شده‌است وهیچ نشانی از وسعت بین‌المللی همایش در آن هویدا نیست. در ادامه کلیپ هم همان سوال از چهار مهمان ایرانی پرسیده می‌شود. بدون هیچ زیر نویس و ترجمه‌ای. از چهار مهمانی که هر کدام به شکلی متفاوت به این همایش دعوت شده‌اند و مشخص نیست معیار دعوت چیست. برای مثال یکی از آنها خود را مادر دهه هفتادی معرفی می‌کند، با احترام به جایگاه والای مادری اگر تنها دلیل دعوتش مادر بودن است چطور در بین تمام مادران ایرانی، قرعه به نام او درآمده.
البته بماند که ساخت یک کلیپ برای یک همایشی بین‌المللی بسیاری استانداردهای دیگری هم دارد که بگذریم.
اما کلیپ دوم بسیار جالب‌تر هم می‌شود، کلیپی با عنوان «صحبت‌های جالب زنان تاثیرگذار جهان درباره زنان ایرانی»:
در این ویدئو هم شما با چند مهمان خارجی این همایش روبرو می‌شوید که انگار هیچ اسم و نشانی ندارند. نه عنوانی مشخص است، نام نامی و نه کشورشان، تنها چند جمله که البته بیشتر تعریف از زیبایی‌های ایران عزیزمان است تا مرتبط با تیتر و اسم کلیپ.
در ادامه هم شما فقط چند توئیت و مصاحبه کوتاه از خود خانم خزعلی در این سایت دست پیدا می‌کنید که به دستاوردهای وسیع این همایش را عنوان کرده‌است آن هم با استناد به چه چیزی نمی‌دانم.
حالا کافیست سری بزنیم به حواشی این همایش تا متوجه شویم، چرا حواشی این همایش بسیار بزرگتر از متنی بود که در بالا اشاره شد.
مهمترین این حواشی در هفته‌ای که گذشت:
۱- برجسته‌ترین حاشیه خبرساز کنگره، حضور همسران روسای دولت‌های کشور‌های دیگر در کنگره بود که انتشار عکس‌آن‌ها در کنار همسر سید ابراهیم رئیسی بازتاب گسترده‌ای به همراه داشت. همسران روسای جمهور و نخست‌وزیر ارمنستان، بورکینافاسو، قرقیزستان، صربستان، همسر رئیس‌جمهور اسبق گینه، همسر رئیس‌جمهور اسبق نیجر، فرستاده ویژه بانوی اول جمهوری فدرال نیجریه، بانوی اول سابق سریلانکا و همسر رئیس حزب حاکم، فرستاده ویژه رئیس جمهور سوریه، رئیس شورای مرکزی اتحادیه زنان ترکمنستان در کنگره حضور داشتند. این در شرایطی که حتی همسر سران یک کشور عربی حاضر در منطقه در کنگره حضور نداشت. (حتی همسر بشار اسد نیامده بود!)
۲- انتشار ویدئویی از شخصی به نام «مایا صباغ» یکی از حوادث پرحاشیه کنگره بود. بیش از آن‌که حضور این مدلینگ ۲۵ ساله و نام‌آشنای لبنانی اهمیت داشته باشد، این چگونگی حضور او بود که خبرساز شد. صباغ در ویدئویی، بدون حجاب در یک رستوران در تهران دیده می‌شد که موسیقی زنده هم در حال اجرا بود. حضور بدون حجاب این فعال فضای مجازی در سطحی گسترده مورد توجه کاربران قرار گرفت و بازتاب گسترده‌ای داشت. (البته گروهی حضور ایشان را در ایران بی ارتباط با همایش اعلام کردند و آن را فقط حضوری تفریحی و شخصی برشمردند.)
۳- محرمانه بودن اسامی داوران هم از نکات بسیار عجیب و شگفتی‌های این کنگره بود. فاطمه حقیرالسادات دبیر علمی کنگره بین‌المللی بانوان در این ارتباط گفته بود، اسامی داوران برای دو سال محرمانه باقی خواهد ماند. که البته زمانی این موضوع عجیب می‌شود که همایش بین‌المللی باشد.
۴- مبلغ ۲۰ هزار یورو (حدود یک میلیارد تومان) به همراه یک گواهی از طرف کمیسیون ملی یونسکو به هر یک از برندگان این کنگره اعطا شد. برندگان این کنگره هفت نفر بودند. که شما در هیچ منبع رسمی برندگان و ولایل انتخاب آنها را پیدا نمی‌کنید.
۵- تعلق گرفتن یکی از جوایز کنگره به یکی از آقازاده‌های داخلی نیز با بازتاب گسترده‌ای به همراه شد. جایزه دوم کنگره به «سوده غفوری‌فرد» دختر حسن غفوری‌فرد نماینده پیشین مجلس، عضو سابق شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی و رئیس هیات بازرسی و نظارت شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.
۶- دادن جایزه جوایز به اشخاص فاقد رزومه نیز بسیار جنجالی شد. شخصی روسی به نام «کازان سوا النا» یکی از برندگان کنگره بین‌المللی بانوان تاثیرگذار بود. نکته عجیب انتخاب این شخص، عدم اشاره به چرایی تاثیرگذار بودن این فرد بود. تنها اطلاعات در ارتباط سوا النا، موزیسین، فعال اجتماعی، مجسمه‌ساز و دکترای بیولوژی داشتن معرفی شد، ولی طنز ماجرا این است که این شخص خود را عکاس و خبرنگار معرفی می‌کند. علاوه بر این شخص روسی، «ماریا بئاتریس یونس» که به عنوان «بانوی تاثیرگذار آرژانتین» انتخاب شد، دیگر شخصی بود که هیچ رزومه‌ای از او در اینترنت وجود نداشت.
۷- عجیب‌تر اینکه جوایز به برخی افراد هم رسید که حتی خود نیز باور نداشتند. برای نمونه «پن آبه شیامی» که یک تاجر چینی است، یکی از منتخبان بود که به گفته خودش از دریافت جایزه بسیار تعجب کرده است.
۸- بانوی اول خطاب شدن جمیله علم‌الهدی، همسر سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران و رد این عنوان از سوی او، دیگر حاشیه قابل توجهی بود که بازتاب گسترده‌ای به همراه داشت.
حالا چرا این همایش آنقدر مورد نقد قرار گرفت دلایل مهمتر دیگری هم دارد. بیایید قبول کنیم حتی اگر ما بخواهیم به طور نمایشی برای جلب توجه و نگاه‌های دنیا کاری انجام دهیم نیاز به سواد و ابزارش داریم. مگر می‌شود ادعای برگزاری یک همایش بین‌المللی کرد و فقط جایزه‌های آن را در مقیاس جهانی در نظر گرفت. حتی اگر برگزاری این همایش فقط در مقابله با هجمه‌های اخیر غرب بر روی مسئله زنان در ایران هم بود باید بدانیم دفاع ضعیف خودش امتیاز به دشمن است. وانگهی شاید مهمترین مسئله‌ای که باعث آتش این انتقادها شد موضوعی است که کمتر به آن پرداخته شد. اگر این روزها به توئیتر خانم خزعلی نگاه کوتاهی داشته باشید حجم خشم تولید شده در کامنت‌ها عجیب است البته عجیب نه از باب چرایی که دلیلش واضح است بلکه از بحث ارقامی که به چشم این عزیزان نمی‌آید.
باید بگویم خانم خزعلی عزیز، معاون زنان ریاست جمهوری شما در حال حاضر مسئول مستقیم پاسخگویی به مشکلات زنان این سرزمینی، زنانی که خواستار داشتن جایگاه سیاسی و اجتماعی برابرند، زنانی که سال‌هاست منتظر لایحه حمایت از حقوقشان در مجلسند، زنانی که در مشهد برای دیدن بازی ملی پوشان به استادیوم رفتند، راه‌شان ندادند و تنها اسپری فلفل نصیبشان شد و هنوز شما جواب درخوری به آنها نداده‌اید. زنانی که هنوز برای دیدن فوتبال حسرت می‌کشند و جواب شما فقط آماده نبودن زیرساخت است. زنانی که بارها و بارها بخاطر پوشش‌هایی پوشیده‌تر از مهمان‌های بین‌المللی شما، تحقیر شدن، توهین شنیده‌اند و آسیب دیده‌اند. و بدتر از آن که پاسختان این بود که نمی‌توان از زنان خارجی انتظار داشت مقررات پوششی ایران را رعایت کنند.
باید خدمتتان عرض کنم که قوانین هر کشوری برای تمام کسانی که در پهنه سرزمینی آن کشور حضور دارند الزامی می‌باشد مگر ما برای همین حق ویژه خارجی‌ها سال 57 انقلاب نکردیم. حالا شما برای آنها حق ویژه قائل می‌شوید.
خانم خزعلی شاید همایش شما هزار و یک مشکل داشت اما باورکنید، این میزان حجم انتقاد تنها برای مشکلات همایشی نه در حد جهانی که در حد استانی هم، نبود بلکه برای این بود که زن ایرانی حس کرد شما چشمتان را روی آن بسته‌اید و به جای اینکه مطالباتش را پاسخ دهید، دارید صورت مسئله را پاک می‌کنید.