فوت پاک بانان شریف صرفا یک تیترخبری است ولاغیر
احسان سهرابی /فعال کارگری
پاکیزگی شهر و معابر عمومی فرآیندی سخت و پرهزینه است که در این میان کارگران شهرداری یا همان پاکبانان به عنوان مسئول نظافت کوچه ها و خیابان ها نقش عمده‌ای در پاکیزگی معابر شهر بر عهده دارند.
اگرچه این قشر زحمتکش در ارتقای سلامت شهر نقش پررنگی ایفا می کنند، اما خود در معرض تهدیدهای متعددی مانند خطرات ناشی از عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی قرار دارند، آسیب هایی که اگر از وقوع آنها جلوگیری نشود، احتمال بروز بیماری های خطرناکی بین این دسته از کارگران وجود دارد.
پیشگیری از آسیب‌های ناشی عوامل ذکر شده و تامین سلامتی این افراد باید با تهیه وسایل حفاظت فردی ویژه و متناسب با شغل آنها و تجهیز آنان به وسایل ایمنی صورت گیرد.
پاک بانان سلامت خود را فدای پاکیزگی شهر می کنند
وفق ماده ۶۱ و۶۲و۷۰ آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاهها لباس کار مخصوص، کفش و دستکش مناسب و ماسک استاندارد از امکاناتی محسوب می شود که باید کارگران خدمات شهری از آن بهره‌مند شوند و این در حالی است که بسیاری از شاخص های ایمنی و بهداشت کارگران شاغل در امر جمع‌آوری، حمل و دفع زباله از وضعیت مناسبی برخوردار باشد.
خطر بریده شدن دست و یا قسمتی از بدن با وسایل و اشیای برنده موجود در زباله ها برای این قشر زحمت کش همواره وجود دارد و می تواند جان افراد را به خطر اندازد و گاهی این خطر می تواند به مرگ فرد ختم شود.
مردم در درجه نخست باید زباله ها را به گونه ای در کیسه های زباله قرار دهند که باعث آسیب دیگران نشود، کارگران شهرداری نیز باید در حین حمل و جابه جایی بسته های زباله از دستکش های ضخیم استفاده کنند تا به بیماری های ویروسی خطرناکی مانند ایدز، هپاتیت بی و هپاتیت سی مبتلا نشوند.
کفش های استاندارد نیز نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت رفتگران به عهده دارند، چکمه‌ها پاها را مقابل سرما و زباله ها و مواد بازیافتی موجود کف زمین محافظت می کند و کارگران حمل زباله باید حتما به این نکته توجه داشته باشند که بدون داشتن چکمه های ضخیم و غیرقابل نفوذ روی زباله های ریخته شده در کامیون قرار نگیرند یا بدون چکمه روی زباله های جمع‌شده حرکت نکنند.
پیمانکاران ملزم به اعطای تجهیزات مرغوب به رفتگران هستند و از تکالیف که با سلامت کارگران ارتباط دارد نباید استنکاف کنند.
گرچه گاهی مشاهده می‌شود با توجه به برون سپاری خدمات شهری بر اساس اصل 44 قانون اساسی، پیمانکاران از در اختیار قرار دادن کفش ها و دستکش های مرغوب به کارگران خود امتناع می کنند و حقوق و مزایای آنها را به موقع پرداخت نمی کنند، اما کارگران باید در نظر داشته باشند بدون داشتن حداقلی از امکانات ایمنی، هرگز کیسه های زباله را حمل نکنند چرا که در صورت رعایت نکردن این نکات هر کیسه زباله می تواند به عنوان عاملی در انتقال بیماری های مسری عمل کند.
باید در نظر داشت که استفاده از ماسک های استاندارد می تواند از بروز مشکلات ریوی و تنفسی در کارگران حمل زباله جلوگیری کند، قرار گرفتن مداوم در برابر گرد و غبار و استنشاق بوی زباله این ویژگی بالقوه را دارد که خطر بروز آسم، حملات قلبی و بیماری های ریوی را در این گروه از کارگران افزایش دهد.
پاکبانان شهرداري به دلیل نوع قرارداد حجمی از امنیت شغلی و نظارت کافی برخوردار نیستند ، ساماندهي وضعيت كاركنان شهرداري بخصوص رفتگران باید جزء اولويت هاي نخست برنامه هاي کلان شهرها باشد، آموزش كارگران خدمات شهري امری ضروری است برخی از پیمانکاران نسبت به تهیه تجهیزات موردنیاز مجهز به چراغ نور افکن رفتگران اقدام کرده اند اما اجرای این برنامه هنوز فراگیر نشده است.
خدمات شهری یا شورای پارلمانی شهر با تشکیل کارگروهی به دنبال رفع مشکلات کارگران خدمات شهری و فضای سبز است، برای ساماندهی وضعیت این قشر زحمتکش در کارگروه حمایت از اقشار آسیب پذیر شهر تشکیل شود تا نگاه شهروند محور وصیانت از سرمایه های انسانی را در این حوزه متمرکز شود
آموزش کلید مدیریت خدمات شهری است
آموزش را کلید طرح ها و برنامه هاي حوزه مديريت خدمات شهري باید دانست و بر لزوم توجه جدي متوليان امر در اين حوزه به موضوع آموزش عمومي تأكيد كرد.
بدون توجه به موضوع آموزش و فرهنگسازی، امکان موفقیت و ثمربخشی طرح ها و برنامه های اجرایی در این حوزه وجود ندارد.
اگرچه جمع‌آوری، دفع، انتقال، دفن بهداشتی و در یک کلام مدیریت پسماندهای شهری وظیفه ذاتی و اصلی شهرداری است، با این حال پرهزینه ترین وظیفه مدیریت شهری نیز به شمار می رود.
تهدید سلامت و ایمنی رفتگران هنگام پاکسازی خیابان های سطح شهر فضای رسانه ای ثابتی رو به خودش اختصاص داده است . پاکبانهای شریف به علت تصادف در بزرگراهها و جاده ها کشته و یا زخمی شده اند و این در حالیست که مستمر تصویر صفحه اصلی روزنامه های محلی با این جمله آشناست(( یک کارگر زحمتکش پاکبان دیگر آسمانی شد ))
امروز با توجیه رسانه ای شهرداران و یا معاونت خدمات شهری وبررسی ایجاد حادثه و برخورد جدی مشکلات حل نشده و استمرار یافته است .
با توجه اینکه در کلان شهرها مدعی مدیریت شهر هوشمند هستیم با خرید ماشین‌آلات پیشرفته، احتمال مرگ و مجروح شدن پاکبانان در خیابان ها هنگام فعالیت، کاهش خواهد یافت، شنیدن اینکه رفتگران هنگام فعالیت و نظافت محیط زندگی شهروندان، زیر لاستیک رانندگان بی احتیاط می روند و جان خود را از دست می دهند، دلخراش است اما وقتی برخی از رانندگان، رفتگران را کنار خیابان زیر می گیرند و فرار می کنند، بیشتر ناراحت کننده و مشمئز است.
اینجاست که باید گفت حلقه مفقود ایمنی جان کارگران پاکبان در دستورالعمل ها شورای عالی حفاظت وفنی وزارت کار خالی است وبه دلیل جان با ارزش انسانهای بی صدا یکی از تکالیف ذاتی این دبیرخانه می باشد که تاکنون مغفول مانده است سلامت و ایمن بودن محیط کار پاکبانان یک الزام است و پاکسازی و به سازی بزرگراه ها توسط پاکبان ممنوع می باشد که در ماده ۴ قانون ایمنی راه ها نص صریح اشاره به ممنوعیت تردد عابرین اشاره شده است وهمچنین در ماده ۲۱۲ آیین نامه راهنمایی و رانندگی اشاره شده است اشخاصی که به هر عنوان در راههای عمومی کار می کنند آن هم بصورت مقطعی نه استمرار ملزم به رعایت نصب علائم هشدار دهنده و رعایت الزامات ایمنی باشند که در غیر اینصورت راهنمایی و رانندگی نیز مکلف به جلوگیری از انجام کار می باشد .
با توجه شرایط مذکور این امور باید صرفا توسط تجهیزات مکانیزه انجام گردد که منفعتی قابل توجه در متراژ عملکردی و حجم کار دارد که برای مدیران اقتصادی حاکمیت شهر توجیه اقتصادی نیز به دنبال خواهد داشت. که متاسفانه در اسناد خدمات شهری یا دیده نمی شود و یا نظارت بر تامین آن دیده نمی شود که شاهد اینگونه حوادث هستیم.
حال سوال اینجاست که به راستی در برنامه ریزی های شهرداری ها کلان شهر ها مزایای این قشر جامعه حاشیه نشین چه جایگاهی دارد؟ گویا این انسان های شریف و مهربان در هیاهوی شهر و محله های امروزی همان خلق وخوی دیرین را در سر و دل حفظ كرده و امین مال و جان مردم هستند.
به نظر می رسد آنها كه كمتر از مال دنیا بهره دارند، دلشان دریایی تر است و انگار جارویی جادویی دلشان را از زنگارهای این دنیا پاك كرده است.