لزوم بازنگری تفاهم‌نامه موجود بین شهرداری و آب منطقه ای استان
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی گفت: تفاهم‌نامه بین شهرداری مشهد و آب منطقه‌ای استان در موضوع ساماندهی کشف‌رود، به دلیل کمرنگ شدن اقدامات شهرداری بازنگری می‌شود.
به گزارش روزنامه «صبح امروز» علیرضا طاهری روز یکشنبه در نشست خبری که به مناسبت هفته صرفه‌جویی در مصرف آب برگزار شد با بیان اینکه «آبان ماه سال ۹۸ با انعقاد توافقنامه ساماندهی کشف‌رود از سوی ۶ دستگاه اجرایی، مدیریت واحد اجرای طرح به شهرداری مشهد واگذار شد» تصریح کرد: شهرداری اقدامات خوبی در این خصوص انجام داد و بخشی از حریم این رودخانه درختکاری شد، اما اخیرا اقدامات شهرداری در رابطه با ساماندهی کشف رود کمرنگ شده است.
به گفته وی، شهرداری باید نسبت به تفاهم با شرکت آب منطقه ای در خصوص ساماندهی کشف رود پایبند باشد. در این تفاهم‌نامه وظیفه اصلی رودخانه با آب منطقه‌ای است، بنابراین ضروری است که به دلیل کارهای انجام نشده توسط شهرداری، این تفاهم‌نامه بازنگری و تجدیدنظر عملیاتی شود.
طاهری با بیان اینکه «طی دو دهه اخیر رودخانه کشف‌رود مشهد به خاطر تجاوز به حریم محیطی و بی‌اعتنایی نسبت به آن و سرازیر شدن فاضلاب‌های آلوده صنعتی، کارگاه‌های محلی و خانگی به بستر آن دستخوش تغییرات ویرانگر زیست محیطی شده است» گفت: آبیاری زمین‌های کشاورزی واقع در اطراف کشف‌رود با آب آلوده نیز از معضلات بهداشتی آن محدوده است. شعبه‌ای از کشف‌رود از کوه‌های هزارمسجد و شعبه دیگر آن از کوه‌های بینالود سرچشمه گرفته و از شمال شهر مشهد عبور می‌کنند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای تصریح کرد: این رود ۲۹۰ کیلومتری که پرآبی آن هم‌اینک تنها در خاطره‌ها باقی مانده است از غرب به شرق جریان دارد و پس از ادامه مسیر در محل پل‌خاتون به رودخانه هریرود می‌پیوندد و از آنجا به بعد تجن نام گرفته و به سوی ترکمنستان ادامه می‌یابد و در انتهای مسیر طبیعی خود در ریگزارهای کشور همسایه فرو می‌رود.
عدم فروش فاضلاب در کشف رود
میزان کسری مخازن آب در استان ۸۰۰ میلیون مترمکعب در سال است؛ درنتیجه به منظور کاهش برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی، به زودی صنایع بزرگ آب‌بر فقط از سرانه آب انتقالی از دریای عمان و خلیج فارس استفاده خواهند کرد
به گفته طاهری، در هیچ جای کشف رود فروش فاضلاب وجود ندارد، این در حالی است که پساب و فاضلاب تصفیه شده برای آبیاری فضای سبز به فروش می‌رسد. کشت صیفی‌جات از معضلات محدوده کشف رود بود که با انجام اقدامات ساماندهی این رودخانه بیش از هزار و ۵۰۰ هکتار از بستر کشف رود آزادسازی شده و از غرب مشهد تا تقاطع کشف‌رود و پل کنار گذر شمالی هیچ کاشت و کار غیر مجازی وجود ندارد و کشت و کار غیر مجاز بعد این محدوده است.
آب ورودی به کشف رود باید قابل رهاسازی باشد
وی تاکید کرد: هر آبی که وارد کشف‌رود می شود باید قابل رهاسازی به محیط باشد.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در خصوص پروژه انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به شرق کشور نیز گفت: این پروژه در دست اجراست و با اجرای این پروژه ۱۲۰ میلیون متر مکعب آب بیشتر با مصرف در بخش صنعت وارد استان می‌شود.
طاهری ادامه داد: انتقال آب از تاجیکستان و ترکمنستان نیز توسط وزارت نیرو در دست پیگیری است و اخیرا جلسه‌ای مشترک با وزارت نیرو و تیمی از این کشورها برگزار شده که امیدواریم به سرانجام برسد.
وی با بیان اینکه «هریرود رودخانه‌ای با ۵۰ هزار کیلومتر مربع مساحت است، این رودخانه در خاک افغانستان قرار دارد و در محل سد دوستی به مرز مشترک ایران و ترکمنستان می‌رسد، آورد سالانه رودخانه حدود یک میلیارد متر مکعب در محل سد دوستی است» گفت: سد دوستی از ۱۸ سال قبل توسط ایران و ترکمنستان درحال بهره‌برداری است، حدود پنج هزار و ۳۰۰ میلیون متر مکعب تاکنون ایران و ترکمنستان از آورد این روخانه استفاده کرده‌اند.
فقدان معاهده ای مشخص در مورد آب هریرود
طاهری افزود: در خصوص استفاده از آب هریرود بین ایران و افغانستان معاهده مکتوبی وجود ندارد و در حال حاضر سهم هریک از از کشورهای ایران و ترکمنستان از ورودی آب سد دوستی ۵۰ درصد است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در رابطه با رودخانه هیرمند نیز گفت: تفاهم‌نامه‌ای سال ۵۱ در خصوص استفاده از آب این رودخانه بین ایران و افغانستان منعقد شده و اخیرا نیز در سفر هیات افغانستانی به تهران در خصوص این معاهده گفت و گوهایی صورت گرفته است.
وی در رابطه با پیشرفت فیزیکی ساخت سد شوریجه نیز اظهار کرد: این سد با ۲۹ درصد پیشرفت فیزیکی روی روخانه کشف‌رود در دست ساخت است و اولویت اصلی این پروژه آبرسانی به دشت سرخس است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی در ادامه با اشاره به اجرایی شدن سند سازگاری با اقلیم در استان در سال ۹۷، اظهار کرد: کاهش آبیاری فضای سبز با آب شرب از الزامات این سند است و در این راستا میزان آبیاری فضای سبز با آب شرب از ۴۳ میلیون مترمکعب در سال به ۲۶ میلیون متر مکعب کاهش یافته است.
به گفته وی، در بخش کشاورزی نیز همه چاه‌های برقی به کنتور تجهیز شده و سقف برداشت مشخص شده است که در صورت برداشت بیشتر از سقف تعیین شده، علاوه بر جریمه، میزان اضافه برداشت از سهم سال بعد کشاورز کسر خواهد شد.
طاهری با اشاره به چاه‌های غیرمجاز توضیح داد: از سال ۹۲ تا ۹۹ تعداد ۱۳ هزار و ۴۵۴ حلقه چاه غیرمجاز در استان خراسان رضوی مسدود شد، پارسال نیز هزار و ۵۰۸ حلقه چاه غیرمجاز و امسال تا کنون ۲۴۰ حلقه چاه غیرمجاز پلمب شده است.
کسری ۸۰۰ میلیون متر مکعبی مخازن آب
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی با اشاره به فرو نشست ۲۵ سانتی‌متری دشت مشهد در سال، افزود: میزان کسری مخازن آب در استان ۸۰۰ میلیون مترمکعب در سال است. درنتیجه به منظور کاهش برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی، به زودی صنایع بزرگ آب‌بر فقط از سرانه آب انتقالی از دریای عمان و خلیج فارس استفاده خواهند کرد.
طاهری ادامه داد: هر لیتر آب در بخش صنعت حدود ۱۴۰ نفر اشتعالزایی دارد، بنابراین مخالف مصرف آب در این بخش نیستیم اما تخصیص آب به این بخش از آب انتقالی خواهد بود.
مصرف ۲۶۰ میلیون متر مکعب آب طی یک سال در مشهد
وی با بیان اینکه «شهر مشهد سالانه پذیرای ٣٠ میلیون زائر است و منابع تامین آب شرب باید متنوع باشد» افزود: آب شرب مشهد از سدهای دوستی، طرق، کارده و ارداک، ۴۵۷ حلقه چاه، ۲ قنات و یک رشته چشمه تامین می‌شود. میزان مصرف آب شرب در مشهد در سال ۲۶۰ میلیون متر مکعب است که طبق برآورد در سال ۱۴۲۰ به ۴۰۰ میلیون متر مکعب می‌رسد.
وی گفت: امسال سد دوستی شرایط خوبی ندارد و فقط ۲۹۶ میلیون متر مکعب از هزار و ۲۵۰ میلیون مترمکعب حجم مخزن این سد آب دارد.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی افزود: سد طرق نیز هشت میلیون متر مکعب، سد کارده ۱۰ میلیون مترمکعب و سد ارداک ۱۲ میلیون متر مکعب آب دارند.