تور تبلیغاتی خاورمیانه بایدن
در حالی که جو بایدن هدف از سفر روزهای آیندهاش به غرب آسیا را حل چالشهای متعدد اعلام کرده اما بسیاری از رسانهها و کارشناسان سیاسی معتقدند که این سفر صرفا تحرکی تبلیغاتی- انتخاباتی است و چالشهای موجود در سیاست خارجی آمریکا را افزایش خواهد داد.
جدول منتشر شده از سوی صهیونیستها برای برنامههای سفر «جو بایدن» به سرزمینهای اشغالی نشان میدهد که رئیس جمهور آمریکا قرار است بعد از ظهر روز چهارشنبه ۱۳ ژوئیه وارد فرودگاه بنگوریون در تلآویو شود.
به نظر میرسد؛ بایدن در سفر به خاورمیانه بهدلیل متفاوت بودن اولویتهای واشینگتن با متحدان منطقهای و غیر منطقهای خود با چالشهای قابل ملاحظهای روبرو خواهد شد.
اولویت نخست متحدان ایالات متحده در طیف متنوع و متفاوتی از ایجاد یک اتحاد امنیتی و مقابله با تروریسم تا تعیین تکلیف جنگ اوکراین و حل بحران غذا و انرژی صورتبندی شده اما کاخ سفید اهداف دیگری را برای این سفر ترسیم کرده که تحقق آن به سادگی میسر نیست.
در این میان رژیم صهیونیستی که با مشکلات داخلی جدی بهویژه در حوزه ثبات سیاسی روبرو است، طی چند ماه گذشته تلاشهای گستردهای را در مسیر «ایرانهراسی» پیگیری کرده تا ضمن انتقال بحران داخلی به موضوعات خارجی، کاخ سفید را برای شراکت امنیتی در منطقه متقاعد کند و از دستاوردهای آن برای ایجاد ثبات سیاسی و اجتماعی در داخل بهرهمند شود.
در حالی که رویکرد ذکر شده، اصلیترین اولویت رژیم صهیونیستی در سفر بایدن به منطقه است اما این خواسته تلآویو هماهنگی چندانی با راهبرد دمکراتهای حاکم بر کاخ سفید ندارد و بعید است که فضاسازیهای گسترده رسانهای و لابیهای قدرتمند این رژیم در آمریکا هم بتواند تاثیر زیادی بر تغییر راهبرد واشینگتن داشته باشد.
موضوع مهم دیگری که در حوزه چالشهای این سفر قابل توجه است تاکید آمریکا بر گفتگو با کشورهای منطقه برای ایجاد هماهنگی در سیستمهای دفاع هوایی منطقهای است.
سخنان سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در این رابطه گرچه با ارائه جزییات همراه نبوده اما بهدلیل ماهیت تحریکآمیز چنین اقدامی که میتواند از منظر تهدید امنیت ملی کشورهای دیگر، موجب ایجاد نگرانیهای جدید امنیتی در منطقه و تضعیف صلح پایدار و از بین بردن امنیت مشترک منطقهای شود، باید به عنوان یکی از چالشهای مهم سفر بایدن به غرب آسیا مورد توجه قرار بگیرد.
آمریکا در تلاش است همزمان با پیگیری راهبرد جدید امنیت ملی این کشور برای مهار چین، نفود ایران در غرب آسیا را هم کنترل کند و از این رو فعالسازی سازوکارهای سختافزاری و سازماندهی ظرفیتهای نظامی موجود در منطقه برای پر کردن خلاء ناشی از کاهش نیروهای نظامی آمریکا در غرب آسیا بخشی از این برنامه است.
نکته قابل توجه آنکه بایدن در حالی ادعای ایجاد سامانه یکپارچه دفاع هوایی در منطقه علیه ایران را مطرح کرده که بسیاری از متحدان آمریکا از جمله اردن، مصر به صورت مستقیم و عربستان و برخی دیگر با واسطه اعلام کردهاند که با هیچ ائتلافی علیه ایران همراهی نخواهند کرد.
جو بایدن در مقالهای که برای تبیین اهداف سفرش به غرب آسیا در نشریه واشینگتنپست منتشر کرده ادعاهای قابل توجهی را نیز در مورد ایران مطرح کرده و در حالی سیاستهای ترامپ را زمینهساز توسعه توان هستهای ایران و انزوای آمریکا در جهان عنوان کرده که خود نیز همچنان در همان مسیر حرکت میکند.
بایدن صدور قطعنامه در شورای حکام را پیروزی خود عنوان میکند اما در مورد این سئوال مهم که چرا دولت او هنوز نتوانسته به مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت عمل کند، هیچ پاسخی نمیدهد.
متناسب با رویکردهای اعلام شده از سوی واشینگتن، یکی دیگر از اهداف مهم سفر بایدن به منطقه، انجام اقداماتی برای مقابله با پیامدهای جنگ اوکراین بهویژه متقاعدسازی کشورهای منطقه برای منزوی کردن روسیه و همچنین موضوع مقابله با بحران انرژی و غذا خواهد بود.
به نظر نمیرسد چنین امری با توجه به روابط تاریخی این کشورها با روسیه و همچنین نگاه تاریخی دولتهای منطقه به سرزمین روسیه که آن را بهعنوان انبار غلات تصور میکنند و همچنین نقش مسکو در بازار جهانی انرژی قابل تحقق باشد.
تمرکز بایدن بر موضوع انرژی و غذا که بارها به آن اشاره شده و همچنین دستیابی به سازوکارهای نظامی برای پر کردن خلاء حضور نیروهای نظامی این کشور در منطقه به درستی نشان میدهد که آمریکا نگرانیهای داخلی فزایندهای دارد که به عنوان نگرانیهای غیر منطقهای، پیشران اصلی سفر بایدن است و اولویتهای این کشور را بیش از آنکه منافع مشترک با منطقه تعیین کند، حل بحرانهای خارج از این منطقه تعیین میکند.