انتفاع مردم از انتقال پادگان ارتش
علی نژاد
انتقال پادگان‌ها و سایر اماکن نیروهای مسلح به خارج از حریم شهرها یکی از مصوبات مجلس شورای اسلامی است که اجرای آن در بسیاری از شهرهای کشور از زمان تصویب آغاز شده است اما فرآیند انتقال با کندی مواجه بود و اکنون با انتقال و بازگشایی معابر مردم از ترافیک اطراف این پادگان رهایی پیدا کردند.
قانون فروش و انتقال پادگان ها و سایر اماکن نیروهای مسلح به خارج از حریم شهرها
در این قانون آمده است: ماده1ـ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مکلفند با درخواست ستاد کل نیروهای مسلح، دولت یا شهرداری ها (از طریق وزارت کشور) و در صورت موافقت فرماندهی کل قوا نسبت به فروش (از طریق مزایده یا توافق) و انتقال پادگان ها و سایر اماکن تحت تملک از محدوده شهرها به خارج از حریم آنها با توافق وزارت مسکن و شهرسازی یا شهرداری ها و یا سایر دستگاه های اجرایی اقدام نمایند. در ارتباط با اراضی وقفی نیز مطابق قوانین مربوطه عمل می شود. تبصره ـ اماکن نیروهای مقاومت بسیج، ناجا، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان های وابسته و تابعه آن و سپاه انصار (به جز پادگان های آموزشی، مراکز تولید سلاح و مهمات و زاغه های مهمات آنها) و مراکز علمی، پژوهشی، درمانی رفاهی و منازل مسکونی نیروهای مسلح و همچنین ستاد کل، ستادهای فرماندهی کل سپاه و ارتش و ستادهای نیروها از موضوع این ماده مستثنی می باشند. در موارد اختلافی نظر ستاد کل نیروهای مسلح حاکم است. ماده2ـ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و یا نیروی مسلح مربوطه برای عرصه پادگان ها و سایر اماکن مشمول این قانون که پیش از تصویب این قانون فاقد سند و بدون معارض بوده، اقدام به اخذ سند مالکیت نموده و در صورت صدور سند مالکیت، مطابق این قانون عمل خواهد شد. ادارات ثبت اسناد و املاک و سایر مراجع ذی ربط موظفند برابر مقررات مربوطه با درخواست وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و یا نیروهای مسلح اقدام لازم را جهت صدور اسناد مذکور به عمل آورند. ماده3ـ به وزارت مسکن و شهرسازی، شهرداری ها و سایر دستگاه های اجرایی اجازه داده می شود با هماهنگی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و نیروهای مسلح کشور، عرصه و اعیان پادگان ها و سایر اماکن موضوع این قانون را به قیمت کارشناسی روز خریداری و یا برای جابه جایی توافق نمایند. ارزش زمین به صورت تفکیک نشده سی و پنج درصد (35%) ارزش کاربری مسکونی تفکیک شده و همجوار املاک موضوع خریداری یا توافق، منظور خواهد شد. طرح شهرسازی اراضی مذکور به منظور تأمین سرانه کاربری های عمومی شهری موردنیاز منطقه حداقل چهل درصد (40%) و نیز تأمین منابع مالی موردنیاز برای انتقال مذکور، در اراضی کمتر از ده هکتار باید به تصویب کمیسیون ماده (5) قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب 22/12/1351 و در اراضی با مساحت بیش از آن به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران برسد. ماده4ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و ادارات تابعه موظفند نسبت به تجمیع و تفکیک اراضی مذکور و همچنین صدور اسناد مالکیت جدید برابر قوانین و مقررات مربوطه اقدام نموده و حقوق و عوارض قانونی حسب مورد طبق احکام برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و برنامه های آتی وصول خواهد شد. ماده5 ـ وزارت جهاد کشاورزی مکلف است در موارد جابه جایی موضوع این قانون، زمین مناسب مورد نیاز جهت احداث پادگان یا اماکن جایگزین و حریم آنها را مطابق معیارها و مقررات نیروهای مسلح واگذار نماید. ماده6 ـ منابع مورد نیاز برای خرید عرصه های موضوع این قانون هرساله بنا به پیشنهاد وزارت مسکن و شهرسازی یا دستگاه اجرایی مربوطه، از محل اعتبار پیش بینی شده در قوانین بودجه سنواتی و تسهیلات اعتباری و بانکی و یا فروش اوراق مشارکت تأمین می شود. همچنین درآمد حاصل از فروش املاک مذکور و معاوضه حسب مورد به منظور تأمین تمام یا بخشی از بهای خرید به حساب خزانه واریز و صد درصد (100%) تخصیص یافته در اختیار وزارت مسکن و شهرسازی یا دستگاه اجرایی قرار می گیرد. بازپرداخت اعتبارات دریافتی از منابع بانکی، از محل درآمد مذکور تأمین می شود. ماده7ـ در مواردی که منابع حاصله کفاف ایجاد پادگان و تأسیسات مشابه را در زمین تعیین شده ننماید، دولت می تواند باقیمانده اعتبار مورد نیاز را با هماهنگی ستاد کل نیروهای مسلح و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در بودجه های سنواتی پیش بینی کند. در این صورت جابه جایی پس از احداث پادگان و تأسیسات آن (متناسب با محل تخلیه شده) صورت می پذیرد. ماده8 ـ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و نیروهای مسلح موظفند درآمد حاصل از اجراء این قانون را به حساب خزانه که ردیف آن در قانون بودجه سالیانه پیش بینی می گردد واریز و به منظور احداث اماکن جایگزین در خارج از محدوده و حریم شهرها هزینه نمایند. این اعتبار صددرصد (100%) تخصیص یافته تلقی می شود.
اجرای نصف و نیمه انتقال پادگان
اجرای این قانون برای پادگان لشکر 77 خراسان از همان سال ها در دستور کار قرار داشت و فرآیند انتقال پادگان آغاز شد، فرآیندی که به کندی پیش می رفت و سال ها در لا به لای قوانین و مقررات اداری گیر کرده بود.
طی سال های گذشته اقداماتی از جمله خارج شدن برخی از یگان های ارتش از پادگان انجام و بخشی از محدوده میدان تیر لشکر برای ایجاد بولوار نماز و بولوار شهدای ارتش در اختیار شهرداری قرار گرفته بود اما هم چنان بخش زیادی از ارتش در پادگان مستقر بود و چندین خیابان پشت دیوار ارتش به بن بست رسیده بود.
بهمن ماه سال گذشته بود که حجت الااسلام و المسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضاییه در جریان سفر به استان خراسان رضوی در راستای درخواست‌های مطرح شده در رابطه با انتقال پادگان لشکر ۷۷ ارتش به خارج شهر به سازمان قضایی نیروهای مسلح ماموریت داد.
همچنین رئیس دستگاه قضا در اولین جلسه شورای عالی قوه قضاییه پس از سفر به خراسان رضوی بر حل و فصل این موضوع تاکید و در این رابطه دستوراتی را صادر کرد.
در ادامه و پس از دستور رئیس قوه قضاییه مبنی بر رسیدگی به موضوع دیوار پادگان لشکر ۷۷ ارتش در مشهد مقدس، حجت الاسلام و المسلمین احمد رضا پورخاقان رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح درباره موضوع انتقال پادگان لشکر ۷۷ در مشهد مقدس، بیان کرد: این موضوع مربوط به ۱۴ سال قبل است که قرار بر این بود تا برای تسهیل رفت و آمد شهروندان در خیابان‌های منتهی به پادگان لشکر ۷۷ در مشهد مقدس، اقداماتی برای بازگشایی این معابر صورت گیرد.
به گفته وی در سال‌های گذشته توافقاتی بین مسئولان امر انجام شد، اما در عمل هیچ اتفاقی نیفتاد و خیابان‌های منتهی به این پادگان بازگشایی نشدند. همچنین هیچ تخریب اراضی و جاده سازی در این محل صورت نگرفت.
رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح بیان کرد: بر اساس حجت الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای به سازمان قضایی نیروهای مسلح ماموریت داد تا این مشکل را که بین ارتش، آستان قدس رضوی و شهرداری مشهد پیش آمده است، به صورت مسالمت آمیز حل کند.
وی افزود: پس از چندین جلسه مذاکرات مقدماتی که کارشناسان ما در مشهد مقدس با مسئولان مربوطه انجام دادند، اوایل اسفند ماه سال ۱۴۰۰ به همراه امیر حیدری، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران با حضور در شهر مشهد مقدس، جلسه‌ای را با شهردار، رئیس شورای شهر و نماینده سازمان مسکن و شهرسازی مشهد برگزار کردیم و توافقات اولیه برای حل مسئله انجام شد.
رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح ادامه داد: تمام موارد و نتایج جلسات به کمیسیون ماده ۵ ارسال شد که این کمیسیون امروز نقشه‌های مربوطه را تایید کرد تا مراتب اداری در استان خراسان رضوی انجام شود.
وی افزود: در حال حاضر نکته مهم دریافت تاییدیه شورای عالی نظارت وزارت راه و شهرسازی است که ظرف یک ماه آینده این اقدام نیز انجام خواهد شد تا این مسیر که برای استفاده و تسهیل در عبور و مرور شهروندان است، بازگشایی شود.
پس از اقدامات و برگزاری جلسات مختلف توسط دستگاه‌های ذیربط، صبح امروز شنبه با حضور حجت الاسلام والمسلمین پورخاقان رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح، اعضای شورای تامین و استاندار خراسان رضوی، فرماندهان ارشد نظامی و انتظامی خراسان رضوی، اعضای شورای اسلامی و شهردار مشهد مقدس مسیر پادگان لشکر ۷۷ این استان به منظور تسهیل در دسترسی شهروندان مشهد بازگشایی شد.
ترافیک پشت دیوارهای پادگان ارتش برداشته شد
خیابان هایی که منتهی به دیوار ارتش شده بودند، همیشه با ترافیک های کلافه کننده مواجه بودند و موجب نارضایتی ساکنان محدوده پادگان و افراد عبوری از از مسیرهای اطراف پادگان شده بود. بسیاری از شهروندان ساعت ها در خیابان لشکر در ترافیک گرفتار می‌شدند و به دلیل بن بست بودن، راه نجاتی از این ترافیک نیز وجود نداشت تا این که دیوارها برداشته و مسیرها بازگشایی شد و اکنون ترافیکی در این خیابان ها وجود ندارد.
چه خیابان هایی بازگشایی شده است؟
با توافق صورت گرفته چهار خیابان در محدوده پادگان ارتش بازگشایی شده است، این خیابان ها شامل خیابان فیاض بخش به رودکی، خیابان ثامن الائمه 1.11 به خیابان نامجو 2 و خیان ارشاد الرضا از میدان شهید حبرانی به سمت میدان دیدگاه لشکر است.
مردم چه می‌گویند؟
به سراغ اهالی و ساکنان محدوده پادگان ارتش می روم و نظر آنها را جویا می‌شوم، یکی از این شهروندان با اشاره به بازگشایی معابر می‌گوید: سال‌ها در محدوده پادگان ارتش با مشکلات فراوانی زندگی کردم و اکنون که این مسیرها بازگشایی شده، به خوبی تهسیل در رفت و آمد در محدوده پادگان را حس می‌کنم.
شهروند دیگری نیزبا بیان این که سرانجام مسئولان به توافق رسیدند که پادگان به خارج شهر منتقل و زمینه رفاه شهروندان ساکن در این منطقه فراهم شود، تاکید می‌کند: کار انتقال پادگان ارتش به پایان نرسیده و باید فضاهای سبز و قسمت هایی از پادگان که قرار است در اختیار مردم قرار گیرد باید مناسب سازی شود.
مزیت‌های بازگشایی پادگان برای شهروندان
همچنین شهردار مشهد به مزیت‌های بازگشایی پادگان برای شهروندان اشاره و می‌گوید: مهم‌ترین مزیت آن حل گره‌های ترافیکی دو طرف پادگان است، زمین این پروژه بزرگ بود و مردم مجبور بودند برای رفتن از سمتی به سمت دیگر، کل این 188 هکتار را دور بزنند. باز شدن معابر وسط در این پروژه مزیت بسیار خوب ترافیکی و دسترسی های بسیار موثر شرقی غربی ایجاد می‌کند.
راه فرودگاه کوتاه می‌شود
شهردار مشهد ادامه می دهد: قبل از بازگشایی پادگان، ابتدای خیابان فیاض‌بخش به فرودگاه می‌رسید اما در انتهای آن به دیوار پادگان برخورد و مسیر مسدود می‌شد اما با بازگشایی خیابان، این مسیر باز شده و راه کوتاه‌تر شد، با این اقدام بار ترافیکی خیابان بهار و کوهسنگی کاهش پیدا کرده است.
ارجائی درباره بازگشایی خیابان ارشاد الرضا، می افزاید: خیابان 45 متری ارشاد الرضا با سیم خاردار مسدود شده بود و پشت آن پارکینگ خاکی موقت ارتش بود که با وساطت رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح در اختیار شهرداری قرار گرفت و آسفالت شد.
وی تصریح می‌کند: خیابان‌های طولی ما که در طول پادگان انجام شد از ابتدای خیابان تا انتها در سمت ارتش عقب‌نشینی کرده، در حال حاضر یک مسیر خیابان داریم و مسیر دیگر در سهم شهرداری از اراضی ارتش بازگشایی شد تا ارشادالرضا به ثامن متصل شود.
شهردار مشهد عنوان می کند: یک خیابان در داخل پادگان وجود داشت که به صورت شکسته، محور عمودی را منتقل می کند ، از میدان جهاد و کندروی بزرگراه شهید سلیمانی شروع و امتداد آن به خیابان شهید بهشتی وصل شده، سپس در ادامه به خیابان ارشاد الرضا(ع) متصل و با حرکت 40 متری دوباره به سمت خیابان بهشتی متصل می‌شود.