چه شد که در تولید شکر به خودکفایی نرسیدیم؟
کارشناسان بر این باور هستند که هدف از خودكفايي در محصولات كشاورزي تأمين امنيت غذايي و عدم وابستگی به دیگر کشورها است. در این میان ذخيره غذايي كشور در برخي از محصولات همچون شكر، بيش از يك سال نيز امكان پذير است. در این خصوص نیز نکته قابل توجه این است که در سالهای اخیر کشور ما در تولید شکر در وضعیت مطلوبی قرار گرفت و حتی به مرز خودکفایی نیز نزدیک شد. اما اکنون اتفاقاتی منجر به عقبگرد در تولید شده است. در این خصوص دبیر و عضو هیئت مدیره انجمن صنایع قند و شکر ایران گفت: اگر قیمت خرید تضمینی چغندر قند به موقع و منطقی اعلام می‌شد امسال با توجه به اینکه مشکل آب نداشتیم وضعیت بهتری در تولید داشتیم اما متأسفانه مسئولان مربوطه بدون حضور تشکل‌های تخصصی تصمیماتی را می‌گیرند که بی نهایت به ضرر تولید است.
کاهش 150هزار تنی تولید شکر نسبت به سال گذشته
به گزارش روزنامه «صبح امروز» بهمن دانایی، در گفتگو با مهر با اشاره به اینکه سال گذشته یک میلیون و ۴۵۰ هزار تن شکر در کشور تولید شد گفت: ما در سال گذشته به دلیل مشکلاتی که در حوزه آب و جیره بندی آن بوجود آمد در تولید نیشکر با چالش مواجه شدیم به طوری که مزارع نیشکر سال گذشته فقط ۴۰ درصد نیاز آبی خود را دریافت کردند.
به گفته دبیر و عضو هیئت مدیره انجمن صنایع قند و شکر ایران تولید شکر در سال گذشته نسبت به سال ماقبل آن حدود ۱۵۰ هزار تن کاهش پیدا کرد.
وی با اشاره به اینکه امسال وضعیت آب نسبت به سال گذشته بهتر بود اظهار امیدواری کرد در سال جای ۷ میلیون تن نیشکر تولید شود که از این میزان حدود ۷۰۰ هزار تن شکر استحصال خواهد شد.
دبیر انجمن صنایع قند و شکر ایران گفت: در تولید چغندرقند متأسفانه نسبت به سال گذشته عقب هستیم و با توجه به شرایط موجود تصور نمی‌کنم که این مسئله جبران شود.
به گفته دانایی سطح قرارداد چغندرقند در ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰، ۱۰۲ هزار هکتار بوده امسال این رقم به ۸۱ هزار هکتار رسیده است.
قیمت چغندر به موقع افزایش نیافت، کشاورزان نکاشتند
وی درباره دلیل این مسئله توضیح داد که به دلیل افزایش قیمت گندم کشاورزان توقع داشتند نرخ خرید تضمینی چغندرقند نیز اصلاح شود اما دولت در بدترین زمان ممکن یعنی ۲۷ اردیبهشت ماه جاری این کار را انجام داد که فصل کشت تمام شده و اراضی زیر کشت سایر محصولات رفته بود.
این فعال بخش خصوصی تاکید کرد: حتی اگر دولت اوایل سال جاری قیمت را اصلاح می‌کرد نیمی از این عقب ماندگی جبران می‌شد.
دانایی با اشاره به اینکه پیش‌بینی مجموع تولید چغندرقند پاییزه و بهاره در سال جاری حدود ۵ میلیون تن خواهد بود گفت: این رقم یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن از سال گذشته کمتر است.
دلایل عقب گرد در خوداتکایی شکر چه بود؟
دبیر انجمن صنایع قند و شکر در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شد ما در تولید شکر وضعیت مناسبی در سالهای اخیر داریم و حتی به مرز خودکفایی نزدیک شده ایم چه اتفاقاتی منجر به چنین عقبگردی در تولید شد، ادامه داد: تصمیم گیری های نادرست و بی منطق مسئولان از جمله مهمترین دلایل این امر است. اگر قیمت خرید تضمینی چغندر قند به موقع و منطقی اعلام می‌شد امسال با توجه به اینکه مشکل آب نداشتیم وضعیت بهتری در تولید داشتیم اما متأسفانه مسئولان مربوطه بدون حضور تشکل‌های تخصصی تصمیماتی را می‌گیرند که بی نهایت به ضرر تولید است.
وی با انتقاد از عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در حذف بخش خصوصی از جلسات تصمیم‌گیری عنوان کرد که مسئولان می‌توانند به راحتی از تجارب و تخصص فعالان بخش خصوصی استفاده کنند اما متأسفانه در دوره اخیر به شدت به بخش خصوصی بی احترامی و بی توجهی و تصمیمات ضد تولید توسط مسئولان دولتی اتخاذ می‌شود.
دبیر انجمن صنایع قند و شکر در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه از آذرماه ۱۴۰۰ درباره وضعیت کنونی بازار شکر به مسئولان وزارت جهاد کشاورزی هشدار داده بودیم گفت: انجمن کارخانه‌های قند و شکر از سال ۹۳ و در دوره آقای حجتی به عنوان مسئول تنظیم بازار این کالا منصوب شد و در این مدت نیز عملکرد مناسبی داشته جز در مواقع نادری که بازار دچار نوسانات نسبی شده و دلیل این نوسانات نیز دولت و تصمیم‌های دولتی‌ها بوده است.
بی‌توجهی مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به بخش خصوصی!
دانایی اضافه کرد: انجمن پیش بینی کرده بود که تولید سال گذشته حدوداً تا ماههای اول ۱۴۰۱ کافی است و بعد از آن ذخایر رو به اتمام می‌گذارد به همین جهت در آذرماه سال گذشته از معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهادکشاورزی درخواست تعیین وقتی برای برگزاری جلسه و صحبت در این زمینه کردیم اما متأسفانه هیچگاه به این درخواست انجمن پاسخ داده نشد.
وی افزود: درواقع ما می‌خواستیم از مسئولان جدید وزارت جهاد کشاورزی بپرسیم که آیا هنوز انجمن را به عنوان مسئول تنظیم بازار شکر قبول دارد یا خیر و اگر قبول دارد باید برای واردات این کالا برنامه ریزی می‌شد که متأسفانه به درخواست ما پاسخی داده نشد.
دبیر و عضو هیئت مدیره انجمن صنایع قند و شکر با بیان اینکه ما در شش ماهه اول ۱۴۰۰ واردات شکر داشتیم، اظهار داشت: این میزان در همان مدت ۶ ماهه مصرف شد و به اتمام رسید و برای شش ماهه دوم هم از تولیدات داخل استفاده شد که این تولیدات تا ماههای اول سال جاری را نیز پاسخگو بود اما باید برای ماههای پیش رو و تا آخر تابستان از شکر وارداتی استفاده کنیم. وی گفت برای ۴ ماه آتی حدود ۸۰۰ هزار تن باید وارد شود که بخشی از آن در حال انجام است و برای بخش دوم باید بسرعت عمل کرد.
احتمال قطع صادرات شکر از سوی برزیل و هند
دانایی افزود: متأسفانه قیمت‌های جهانی نیز به شدت افزایش یافته و حتی این احتمال وجود دارد که برزیل و هند صادرات شکر خود را قطع کنند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر تعدادی از کارخانه‌های قند در حال تولید شکر از چغندر پاییزه هستند گفت متأسفانه به دلیل عدم اعلام قیمت جدید شکر بر اساس افزایش ۳۰۰ تومانی نرخ تضمینی چغندر نمی‌توانیم شکر تولیدی را عرضه کنیم و این در حالی است که از یکسو کارخانه‌ها شدیداً به نقدینگی نیاز دارند تا مطالبات کشاورزان را پرداخت کنند و از سوی دیگ بازار به شکر نیاز دارد.
این فعال بخش خصوصی تاکید کرد: یکی از اصول مهم تنظیم بازار این است که کمبود کالا در بازار وجودنداشته باشد. وقتی با کمبود کالا مواجه باشیم در بازار عطش ایجاد می‌شود و در نتیجه این مسئله، با انبار خانگی یا انبار از سوی مصرف کنندگان عمده مواجه خواهیم بود.
دانایی سیاست برخورد تعزیراتی وزارت جهاد کشاورزی برای تنظیم بازار را نیز مورد انتقاد قرار داد و خاطرنشان کرد: نمی‌توان با کنترل و بازرسی و داغ و درفش بازار را تنظیم کرد. باید با برنامه‌ریزی اصولی و بموقع کالا به اندازه کافی تأمین و عرضه شده تا بازار اشباع شود و به تعادل برسد. مگر وزارت جهاد کشاورزی و دستگاه‌های نظارتی چند نفر بازرس دارند که تمام مغازه‌های کشور را کنترل کنند؟
قیمت گذاری دستوری باعث شد تجار رغبتی به واردات نداشته باشند
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه با تصویب کارگروه تنظیم بازار از ابتدای سال ۱۴۰۰ شکر از شمول قیمت گذاری دولتی خارج و مقرر شد که واردکنندگان و حتی کارخانه‌های قند بر اساس ضوابط قیمت‌گذاری کالاهای تولید داخل و وارداتی ابلاغی از سوی هیئت تعیین و تثبیت قیمتها نسبت به محاسبه قیمت شکر خود اقدام کنند افزود: ناگهان در دی ماه ۱۴۰۰ مجدداً این کالا مشمول قیمت گذاری دولتی شد و ما نمی‌دانیم که به چه دلیل چنین اتفاقی افتاد. چرا که وقتی واردات شکر با ارز نیمایی انجام می‌شود هیچ توجیهی برای قیمت گذاری دستوری آن وجود ندارد.
دبیر انجمن صنایع قند و شکر تصریح کرد: در حال حاضر واردات یک کشتی ۶۰ هزار تنی شکر، یکهزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز دارد و تجار چنین ریسکی را انجام نمی‌دهند که اقدام به واردات این کالا کنند که مشخص نیست چه قیمتی برای آن در داخل تعیین می‌شود.
راهکار پیشنهادی برای تنظیم بازار شکر چیست؟
وی با اشاره به اینکه به وزارت جهاد کشاورزی و معاونان این وزارتخانه در این رابطه نامه‌های متعددی نوشته ایم و مکاتبات زیادی انجام داده ایم تا شکر اعم از تولید داخل و وارداتی از شمول قیمت گذاری دولتی خارج و ضوابط قیمت‌گذاری توسط تولیدکنندگان و واردکنندگان رعایت شود گفت: در این صورت واردکنندگان جرأت و جسارت پیدا می‌کنند تا بسرعت وارد این حوزه شوند.
دانایی درباره اینکه چه راهکاری پیشنهاد می‌کنید تا دولت بتواند بازار شکر را تحت کنترل بگیرد تصریح کرد: در اسرع وقت باید این کالا از شمول قیمت گذاری دولتی خارج شود و تا هند و برزیل برای صادرات خود محدودیتی ایجاد نکرده اند بتوانیم واردات انجام دهیم.
وی اضافه کرد: واردات شکر از هند بین ۲۰ تا ۳۰ روز و از برزیل حدود ۷۰ تا ۸۰ روز زمان می‌برد که ما باید در اسرع وقت برای تنظیم بازار داخل اقدام به واردات این کالا از هند کنیم