کوچ امید از چادرهای عشایر

خشکسالی و کاهش بارندگی ها سبب شده تا معیشت عشایر خراسان شمالی در شمال شرق کشور دچار مشکل شود و کاهش بارندگی امید دامداران را برای ادامه فعالیت کم رنگ کرده و پیشه آباء و اجدادی شان را در معرض فراموشی و رهایی قرار داده است.

به گزارش ایرنا، دیگر خبری از ذوق و اشتیاق دامداری و هی هی چوپانان عشایر نیست، گله های لاغر و ضعیفشان خریدار ندارد، گرانی نهاده ها سبب شده تا توان تامین علوفه دامی را از دست بدهد، امسال  برخی از دام ها فروخته شده تا خوراک سایر دام تامین شود اما دامدار بازهم توان مالی برای توان مالی برای سیر کردن دام ها را ندارد.

بازار نامناسب دام سبب شده تا عشایر بشدت متضرر شوند، این دامداران نه توان مالی برای نگهداری دام دارند و نه رغبتی برای ادامه کار، قیمت بازار هم مناسب نیست.

این شرایط دامداری عشایر را در معرض نابودی و سقوط قرار داده است، اتفاقی که نه تنها زندگی عشایر بلکه اقتصاد و امنیت غذایی جامعه را هم مورد تهدید قرار داده است.

یکی از عشایر خراسان شمالی در این باره به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: دامداران عشایر امسال، سال سختی داشتند و مراتع، ضعیف و خالی از علوفه بود بطوریکه امسال نیاز به تغذیه دستی دام زیاد شده و هزینه نگهداری دام  بشدت افزایش یافته است و به همین علت تولید صرفه اقتصادی ندارد.

علی صحرانورد اظهار داشت: اکنون تمامی دغدغه عشایر، گرانی نهاده ها است دامداران مشکل آب آشامیدن خود را فراموش کرده و نگران از دست دادن سرمایه های خود هستند؛ گرانی نهاده سبب شده تا این دامداران در تامین نهاده های مورد نیاز با مشکل روبه رو شوند.

وی افزود: اکنون یونجه خشک و جو به ازای هر کیلوگرم از این محصولات هفت هزار و ۵۰۰ تومان، کاه که ارزش غذایی چندان برای دام ندارد در هر کیلوگرم به بیش از ۶ هزار تومان رسیده است و در این شرایط عشایر توان تامین این نهاده ها را ندارند و پرورش و نگهداری از دام دیگر به صرفه نیست.

این دامدار عشایری گفت: امسال نبود علوفه در مراتع و شرایط خشکسالی، کار تامین علوفه مورد نیاز دامداران را به شدت با مشکل روبه رو کرده است، امسال ته چرای زمین های کشاورزی هم به شدت گران شد زمین هایی که پس از برداشت محصول، علوفه ای برای تغذیه دام نداشت.

وی تصریح کرد: در سال گذشته به ازای هر راس دام ۸۷ هزار تومان ته چرا از کشاورزان خریداری می کردیم اما امسال این رقم به ۲۳۰ هزار تومان افزایش یافت، یک دامدار که ۲۰۰ راس دام دارد باید برای هر راس دام ۲۳۰ هزار تا ۲۵۰ هزار تومان بابت ته چرای کشاورزان هزینه کند  این در حالی است که امسال کشتزارهای کشاورزان هم علوفه مناسبی برای چرا نداشت.

صحرانورد خاطرنشان کرد: امسال عشایر به فروش دام روی آورده اند و بسیاری از دام ها به صورت گله ای به فروش گذاشته شده است اما دام زنده را ارزان خریدند و فروش دام هم دردی از دامدار دوا نکرد.

وی افزود: متاسفانه دامدار هیچ حمایتی نمی شود، تسهیلاتی که به عشایر پرداخت شده با نرخ ۱۸ درصد است، این تسهیلات با ۲۰ درصد مسدودی پرداخت می شود و تولیدکنندگان را درگیر مشکلات فراوان کرده است.

وی با بیان اینکه چرخ زندگی عشایر در گیر و دار گرانی ها از چرخیدن افتاده است گفت: یکی از اقدمات حمایتی دولت از عشایر، طرح خرید تضمینی دام عشایر بود، این طرح اقدام خوبی بود که از طرف دولت برای حمایت از عشایر اجرا شد اما خیلی زود متوقف شد.

این دامدار عشایری افزود: البته در این طرح، شماری از دلالان وارد شده و دام های عشایر و یا دامداران روستاها را با قیمت بسیار پایین خریداری کرده و به دولت عرضه کردند، دامداران عشایر از این قافله عقب ماندند که سبب گلایه و انتقاد عشایر شد، بسیاری از خانواده های عشایر  از این طرح بهره مند نشدند.

تغذیه دستی دام و افزایش هزینه دامداری

دیگر عشایر خراسان شمالی هم در این باره گفت: امسال سال سختی برای عشایر بود، این دامداران تابستان هر سال از علوفه مراتع برای تغذیه دام استفاده می کردند اما خشکسالی امسال سبب شد تا این دامداران حتی در تابستان هم به تغذیه دستی روی آورند.

رضا فرهمند با بیان اینکه تغذیه دستی دام ها هزینه های دامداری را به شدت افزایش داده است اظهار داشت: برای هر ماه به ازای هر راس دام چهار تا پنج کیلوگرم خوراک یارانه ای داده می شود اما این رقم پاسخگوی نیاز نیست.

وی افزود: دامداران هر ماه برای هر راس دام ۵۰ تا ۶۰ کیلوگرم نهاده تامین می کنند اما تنها ۱۰ درصد از این میزان با قیمت یارانه ای تامین می شود و مابقی باید با قیمت آزاد تامین شود که برای دامدار بسیار گران تمام می شود.

این دامدار عشایری با بیان اینکه دامداران عشایر به ناچار به فروش دام روی آورد اند اما قیمت دام زنده بسیار پایین است گفت: در میدان عرضه دام نظارت مناسبی بر قیمت دام نیست و قیمت ها سامان ندارد.

افزایش قیمت علوفه

یکی دیگر از عشایر خراسان شمالی هم  با انتقاد از اینکه اداره کل امور عشایر حمایتی از تامین نهاده دام ندارد گفت: نهاده هایی که می دهند تنها برای چند روز از ماه کفایت می کند و در عمل باید مابقی نیاز به نهاده را از بازار آزاد تامین کنیم.

غلام کمالی گفت: نهاده ها به دست دلالان افتاده، وقتی چیزی ۲ نرخی می شود، تخلف هم زیاد می شود، نهاده ها باید در بازار فراوان و با قیمت مناسب باشد تا به دست دامدار برسد، اکنون دلالان در بازار نهاده جولان می دهند.

وی اظهار داشت: سودجویان بلدند چطور  بپیچانند یکی دو تن نهاده را یارانه ای می فروشند و باقی نهاده های یارانه ای را با قیمت بالاتر در بازار آزاد می فروشند.

این دامدار عشایری با بیان اینکه کیفیت نهاده ها هم بعضا خوب نیست و کنسانتره ها با کیفیت پایین سبب بیماری دام شده است افزود: با این شرایط نمی شود دام را سیر کرد و دامداری کرد، توزیع نهاده یارانه ای در حرف است اما در عمل نهاده ای نیست.

خشکسالی و کاهش ۳۰ درصدی تولید شیر دامداران عشایر

رییس اداره بهسازی امور تولید اداره کل امور عشایر خراسان شمالی هم در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: خشکسالی، کاهش بارندگی و افزایش قیمت علوفه سبب شد تا میزان تولیدی شیر به وسیله دامداران عشایر استان ۳۰ درصد کاهش یابد.

مهدی خانی اظهار داشت: در ۹ ماهه امسال دامداران عشایر استان ۲ هزار و ۵۴۵ تن شیر خام تولید کردند که این رقم نسبت به مدت مشابه پارسال ۳۰ درصد کاهش یافت.

وی افزود: خشکسالی سبب کاهش میزان تولید علوفه در مراتع شد و عشایر به ناچار از علوفه دستی برای تغذیه دام استفاده کردند، این امر سبب شد تا هزینه تولید افزایش یابد و البته میزان تولید محصولات لبنی مختلف به شدت کاهش یابد.

رییس اداره بهسازی امور تولید اداره کل امور عشایر خراسان شمالی اظهار داشت: امسال میزان تولید لبنیات از جمله قره قروت، روغن و کشک در عشایر استان کاهش یافت.

وی گفت: خشکسالی همچنین میزان تولید گیاهان دارویی را هم کاهش داد به طوری که در ۹ ماهه امسال یکهزار و ۳۱۲ کیلوگرم گیاه دارویی تولید شد که ای رقم نسبه به مدت مشابه پارسال ۲۸ درصد کاهش دارد.

افزایش تولید گوشت قرمز

خانی در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به افزایش میزان تولید گوشت قرمز توسط دامداران عشایر استان گفت: عشایر استان در ۹ ماهه امسال ۴۲۴ تن گوشت قرمز تولید کردند که این رقم نسبت به مدت مشابه ۴۰۰ درصد رشد یعنی چهار برابر شد.

وی اظهار داشت: دلیل افزایش میزان تولید گوشت قرمز پرداخت تسهیلات به این تولیدکنندگان است، امسال ۳۱۵ طرح پروار بندی در عشایر استان اجرا شد.

وی افزود: در ۹ ماهه پارسال ۳۷ میلیارد و ۳۵۰ میلیون ریال تسهیلات به عشایر پرداخت شد اما در ۹ ماهه امسال ۱۷۰ میلیارد ریال تسهیلات به عشایر پرداخت شده است این رقم ۴۵۰ درصد یعنی چهار و نیم برابر افزایش دارد.

رییس اداره بهسازی امور تولید اداره کل امور عشایر خراسان شمالی گفت: با توجه به افزایش میزان پرداخت تسهیلات، تولید گوشت قرمز هم افزایش یافت.

عشایر خراسان شمالی ۴۰ هزار تن خوراک دام نیاز دارند

مدیرکل امور عشایر خراسان شمالی هم به خبرنگار ایرنا گفت: خشکسالی و کاهش بارندگی ها سبب شده تا تغذیه دستی دام عشایر استان افزایش یابد به طوری که دامداران این خطه امسال به ۴۰ هزار تن نهاده نیاز دارند.

محمدرضا قلی پور اظهار داشت: دولت برای حمایت از عشایر توزیع نهاده های دامی یارانه دار را در دستور کار دارد اما میزان آن ناچیز بوده و پاسخگوی نیاز دامداران نیست.

وی تصریح کرد: در ۹ ماهه امسال ۱۸ هزار و ۵۰۰ تن نهاده دامی با قیمت یارانه ای در اختیار عشایر استان قرار گرفته است که شامل جو و کنسانتره است اما این میزان کافی نیست.

وی با اشاره به اینکه افزایش هزینه های تولید رغبت به دامداری را در عشایر از بین برده است گفت: اکنون ماهانه ۲ هزار تن کنسانتره در اختیار دامداران عشایر قرار می گیرد اما دامداران خواستار حمایت بیشتر برای تامین خوراک مورد نیاز دام هستند.

قلی پور تصریح کرد: اکنون بخشی از نهاده های مورد نیاز دامداران عشایر استان با قیمت یارانه ای در اختیار قرار می گیرد و مابقی با قیمت آزاد تامین می شود که این امر هزینه تمام شده تولید در عشایر را افزایش داده است.

مدیرکل عشایر استان خراسان شمالی افزود: به علت خشکسالی، کاهش شدید تولید علوفه در مراتع، میزان تقاضا برای نهاده های دامی در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل تا ۲ برابر افزایش یافته است.

توزیع حدود ۲ هزار تن نهاده یارانه ای برای نگهداری از دام مولد

قلی پور با بیان اینکه حدود ۲ هزار تن نهاده یارانه ای برای تامین نیاز عشایر استان تامین شده است که بزودی میان این دامداران توزیع می شود اظهار داشت: این نهاده های یارانه دار میان عشایر که زیر پوشش طرح نگهداری دام مولد قرار دارند توزیع می شود.

وی با اشاره به اینکه نهاده ها شامل ۷۵۰ تن جو و حدود یکهزار و ۳۰۰ تن کنسانتره است اظهار داشت: حدود ۳۹ هزار راس دام عشایر استان زیر پوشش طرح نگهداری دام مولد قرار  گرفته اند که البته این دامداران خواستار افزایش این میزان سهمیه هستند.

وی خاطرنشان کرد: طرح نگهداری دام مولد عشایر، پس از توقف اجرای طرح خرید تضمینی دام از این قشر در دستور کار قرار گرفته و مورد استقبال این قشر قرار گرفته است.

قلی پور افزود: طرح نگهداری دام مولد عشایر، دام های مولد را زیر پوشش قرار می دهد و در آن دامدار با دریافت جو، مکلف به نگهداری و حفظ دام به مدت سه تا چهار ماه می شود.

وی اظهار داشت: عشایر مکلف هستند دام مولد را در ازای دریافت جو حفظ کرده و از کشتار و یا فروش آن خودداری کنند، در این زمینه کنترل های لازم انجام می شود و درصورتی که دام مولد حفظ نشده باشد با دامدار برخورد می شود.

مدیرکل امور عشایری خراسان شمالی افزود: عشایر به ازای هر راس دام مولد ۱۲۰ کیلوگرم جو دریافت می کنند و این مشوق سبب شده تا عشایر نسبت به نگهداری از دام مولد خود راغب شوند.

خراسان شمالی ۳۰ هزار عشایر دارد که ۷۰۰ هزار راس دام سبک در اختیار دارند و به طور میانگین ۲۵ درصد از گوشت قرمز این استان نیز از سوی عشایر تامین می‌شود.