سیگنال‌های مثبت از حضور گروسی در ایران
حل مسائل پادمانی در اولین دور مذاکرات از سوی هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران در دستور کار قرار گرفت، اما طرف‌های غربی حل این مسئله را به تأخیر انداخته‌اند، در شرایط کنونی کشورهای غربی باید به جای حاشیه‌سازی، با تمرکز بر مذاکرات این موضوع را نیز مرتفع سازند.
مذاکرات به نقاط کلیدی و اساسی رسیده است، منابع نزدیک به هیأت مذاکره‌کننده کشورمان در روزهای گذشته اعلام کردند که اکنون دستیابی به توافق تنها با اتخاذ چند تصمیم سیاسی مشخص از سوی طرف‌های غربی ممکن است و پیشرفت قابل توجه گفت‌وگوها و دستیابی به پیش‌نویس توافق تقریبا انجام شده است. جمهوری اسلامی ایران مدت هاست که مواضع خود را روشن کرده و ابهامی در خواسته های خود نداشته است علت اینکه تا کنون توافق نهایی نشده، صرفا به این دلیل بوده که طرف‌های غربی در چند موضوع از اتخاذ تصمیمات لازم خودداری کرده و تلاش کردند با تبدیل عنصر زمان به اهرم مذاکراتی، هیأت ایرانی را برای صرف نظر کردن از خواسته‌هایش تحت فشار قرار دهند.
میخائیل اولیانوف، رئیس هیات مذاکره کننده به خبرنگاران گفت: به خط پایان خیلی نزدیک هستیم اما برخی مسائل همچنان باقی مانده که باید حل و فصل شود. وی عنوان کرد که این مسائل می‌تواند هر لحظه برطرف شود و به دنبال آن نشست کمیسیون مشترک برجام برای تأیید توافق نهایی تشکیل شود.
تلاش برای سیاسی کردن مسائل پادمانی
موضوعات پادمانی و حل و فصل مسائل باقی مانده میان ایران و آژانس در چارچوب برجام آخرین موضوعاتی است که طرف ها برای حل و فصل آن در تلاش هستند. در روزهای گذشته فشار زیادی از سوی طرف‌های غربی از طریق رسانه‌ها برای ایجاد تزلزل در اراده هیأت مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران برای صرف نظر کردن از مواضع خود اعمال شد. رسانه های غربی با این موضع گیری که مسائل باقی‌مانده پادمانی با برجام و مذاکرات کنونی در وین ارتباطی ندارد تلاش کردند تا ایران از حل و فصل این مسائل صرف نظر کند.
مذاکرات میان ایران و آژانس در طول ۱۰ روز گذشته بسیار سخت و پرچالش بوده و موضوعات پادمانی جاری میان ایران و آژانس به یکی از اصلی ترین عوامل کندی روند مذاکرات وین تبدیل شده است.
«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کنفرانس خبری روز ۱۱ اسفند بعد از پایان بخش اول نشست ویژه شورای حکام درباره ایمنی و امنیت وضعیت پادمان‌ها در اوکراین به سوالات در خصوص این کشور و همچنین ایران پاسخ داد.
او در خصوص مذاکرات وین و آنچه مسائل باقی‌مانده پادمانی خوانده می‌شود، گفت: مذاکرات در حال پیشرفت است و بر کسی پوشیده نیست که این مذاکرات که مذاکرات من نیست و ما در آن مشارکت داریم و مورد مشورت قرار می‌گیریم، در حال رسیدن به نقطه تعیین‌کننده است و البته این موضوع (مسائل باقی‌مانده پادمانی) مطرح شده، موضع ما در این خصوص همیشه یکسان بوده، این‌ها رویه‌های جداگانه هستند، گرچه به وضوح تاثیر متقابل وجود دارد، اما چیزی که برای حل آن‌ها نیاز داریم، یک روند یکپارچه و متکی به خود است که من خوشبینم بتوانیم بدون سیاسی‌سازی مسئله یا مشروط و وابسته کردن آن به نهایی شدن مذاکرات به آن دست یابیم. بنابراین باید کار خود را ادامه دهیم. به دستیابی به یک روند کامل برای شفاف‌سازی این موضوع که تحت تاثیر مذاکرات کنونی (در وین) یا توافقی در نتیجه آن نباشد، خوشبین هستم.
پروژه شکست خورده ترامپ و رژیم صهیونیستی
روند تعاملات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی همواره مثبت بوده است و بسته شدن روند سوالات در خصوص یکی از اماکن چهارگانه مورد نظر آژانس در آخرین گزارش مدیرکل از جمله شاهدی بر این روابط حسنه است. اکنون نیز باید ایران و آژانس بتوانند به توافقی برای حل و فصل موضوعات پادمانی مطرح شده، دست یابند.
خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه به نقل از یک مقام ایرانی گزارش داد به‌رغم پیشرفت‌های صورت گرفته در مذاکرات، مسئله اصلی این است که تهران می‌خواهد پرونده آثار اورانیوم یافت‌شده در سایت‌های قدیمی حذف و برای همیشه مختومه اعلام شود. پیشتر، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان این پرونده را ادعاهای سیاسی آژانس علیه جمهوری اسلامی خواند و تاکید کرده بود تهران خواهان بسته شدن آن است.
موضوعات پادمانی و فضاسازی در مورد آن از همان ابتدا توسط رژیم صهیونیستی آغاز شد و هدف از آن نامشروع جلوه دادن خواسته‌های جمهوری اسلامی ایران بود. پروژه مشترکی که در زمان دونالد ترامپ توسط رژیم صهیونیستی و دولت ترامپ برای تخریب برجام و مشروعیت‌زدایی از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران آغاز شد و هدف آن افزایش فشار حداکثری بود. اما به نظر می رسد با توجه به سخنان رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی هسته ای این مسائله به زودی حل شد و این توطئه خنثی شود.
علاوه بر این طی روزهای گذشته و پس از بازگشت مجدد علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد اجمهوری اسلامی ایران به وین، مقامات غربی با بزرگنمایی ضرب‌الاجل زمانی خودخوانده و همچنین تاکید بر به پایان رسیدن فرآیند مذاکرات تلاش کردند که خود را نسبت به مطالبات ایران در خصوص ضرورت تعیین تکلیف چهار موضوع مهم باقی‌مانده که جزو خطوط قرمز کشورمان است، بی‌تفاوت نشان دهند.
رسانه‌های غربی نیز در همین راستا بر این گزاره غیر واقعی متمرکز شدند که هیئت ایرانی به دنبال وقت‌کشی است و پس از بازگشت مذاکره‌کننده ارشد ایران به وین، جمهوری اسلامی برخی از توافق‌های انجام شده تاکنون را نادیده گرفته و به عقب بازگشته است. این رسانه‌ها تلاش کردند القاء کنند که علی باقری در بازگشت خود به وین، متاثر از مشورت‌هایی که در تهران داشته، مواضع سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ کرده و روند دستیابی به توافق را دچار اختلال کرده است. این رسانه ها خواسته ایران برای حل مسائل پادمانی را نیز در همین راستا ارزیابی کردند.
این در حالی است که این موضوع از اولین دوره مذاکرات در اردیبهشت امسال از سوی هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران در دستور کار مذاکرات قرار گرفت. اما طرف‌های غربی دائما حل این مسئله را به تأخیر انداخته‌اند. در شرایط کنونی و در حالی که مذاکرات پیشرفت قابل توجهی داشته و حل و فصل این موضوع از معدود مسائل باقی‌مانده است، و لازم است که کشورهای غربی به جای آنکه در این مورد حاشیه سازی کنند با تمرکز بر مذاکرات این موضوع را نیز مرتفع سازند.
ما در پایان به یک موفقیت نیاز داریم
در همین رابطه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته به منظور مذاکره و رایزنی با مقامات ذی ربط کشورمان درباره موضوعات پادمانی به تهران سفر کرد.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از دیدارش با رییس سازمان انرژی اتمی گفت: خوشحالم که دوباره در تهران هستم. ما در جلسه مان تبادل نظر فشرده مثمرثمری را داشتیم.
گروسی در کنفرانس‌خبری مشترک با محمد اسلامی گفت: از وقتی آقای اسلامی در این سمت اینجا آمدند ملاقات های مستمر داشتیم و سعی کردیم موضوعات مختلف را حل و فصل کنیم. همانطور که آقای اسلامی‌گفتند چند موضوع خاص باقی مانده است که باید شفاف سازی می کردیم و هر دو طرف هم تلاش کردند اما تا پیش از این موفقیتی در این زمینه نداشتیم. تلاش کردیم عملگرایانه پیش رویم و متخصصان ما نظام‌مند تبادل نظر کردند چون ما در پایان به یک موفقیت نیاز داریم.
مدیر کل آژانس افزود: این مساله از چند جهت مهم است؛ برکسی پوشیده نیست الان مذاکرات مرتبط درباره احتمال بازگشت ایران و کشورهای دیگر به برجام در جریان است و با توجه به اینکه مذاکرات ما موازی آن است این دو روند به هم متصل و وابسته است. در صورتی که ایران و آژانس درباره این مسایل پادمانی تفاهم نداشته باشند تصور اینکه یک توافق جامع مثل برجام محقق شود وجود ندارد.
گروسی گفت: مهم است به یک درک متقابل برای همکاری‌های فشرده در آینده برسیم تا متخصصان ما بتوانند درباره مسایل باقی مانده شفاف سازی کنند. نکته دوم که امیدوارم رو به جلو باشد این است که انرژی هسته ای قابلیت فراوان دارد و برای توسعه کشورها بسیارمهم است. با در نظر گرفتن همه وقایع از جمله گرمایش زمین، رکود اقتصادی ناشی از کرونا به این نتیجه می‌رسیم تولید انرژی متناسب با محیط زیست از جمله انرژی هسته ای بسیار مهم است.
وی ادامه داد: برای حرکت سریع به سمت آینده و همکاری میان دو طرف باید به آینده نگاه کنیم تا جامعه ایران از رفاه و پیشرفت در راستای استفاده از انرژی هسته ای استفاده کنند.