صیانت براساس تجربه شرق آسیا
اعضای کمیسیون مشترک صیانت ۲۳ نفر هستند که خبرهای مختلف و متناقضی درباره جزییات طرح صیانت و حتی برگزاری جلسات این کمیسیون از آنها شنیده می‌شود. مخالفان طرح صیانت شدیدا بر این موضع هستند که کلمه «مسدودسازی» به صراحت در بند «ج» ماده۲۸ این طرح، آورده شده و تصویب آن منجر به مسدودسازی اینترنت خواهد شد .
منتقدان معتقدند موافقان طرح صیانت، از تاکتیک اعلام بی خبری و حتی تکذیب مسدودسازی فضای مجازی استفاده می کنند تا حساسیت عمومی به طرح صیانت کاهش یابد و پس از تصویب چراغ خاموش طرح، مسدودسازی تبدیل شده به قانون را اجرایی کنند.
مرکز پژوهش‌ها همزمان با این گزارش یک پیشنهاد ۸ ماده‌ای هم مطرح کرد که می‌شود این را جایگزین کرد و بدون آن ایراد و اشکالات، اهداف این طرح را پیگیری کرد
غلامرضا نوری قزلجه عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت از فضای مجازی در خصوص آخرین وضعیت طرح مذکور گفت: طرح صیانت براساس اصل ۸۵ چند ماه قبل به کمیسیون طرح صیانت ارجاع شد و مدتی مورد بررسی در جلسات کمیسیون قرار گرفت. حدود دو ماه قبل و قبل از اینکه کلیات آن به رأی گذاشته شود، این طرح از سوی کمیسیون به مرکز پژوهش‌های مجلس ارجاع شد تا نظرات طرفین مختلف را نسبت به آن دریافت کرده و به کمیسیون گزارش بدهند. مرکز پژوهش‌ها در اینجا یک گزارش ارائه کردند که از اشکالات و ایرادات اساسی در طرح حکایت داشت و پیشنهاد داده بودند که ۲۰ روز دیگر هم به آنها زمان داده شود.
وی ادامه داد: در جلسه ای که کمیسیون داشت و این گزارش مورد بررسی قرار گرفت مجددا ۲۰ روز دیگر به مرکز پژوهش‌ها وقت داده شد تا گزارش بدهند. مجددا بعد از ۲۰و چند روز بار دیگر مرکز گزارش داد که تقریبا همان ایراد و اشکالات باز تاکید شده بود که وجود دارد و با این چارچوبی که داده شده قابل رفع نیستند. در اینجا مرکز پژوهش‌ها همزمان با این گزارش یک پیشنهاد ۸ ماده‌ای هم مطرح کرد که می‌شود این را جایگزین کرد و بدون آن ایراد و اشکالات، اهداف این طرح را پیگیری کرد.
نوری در ادامه بیان کرد: بعد از آن نامه، دیگر کمیسیون جلسه رسمی نداشت و آنچه که در دستور کمیسیون بود و در هفته جاری قرار بود مطرح باشد ، به علت شیوع سویه اومیکرون کرونا جلسه لغو شد. قرار است براساس آنچه که اعلام شده گزارش مرکز پژوهش‌ها در دو جلسه بررسی شود و در کنار جواب مکتوبی که به اعضاء دادند در دو جلسه به صورت شفاهی هم گزارش ارائه کنند. بنابراین اگر ان‌شاءالله در هفته آینده جلسات کمیسیون‌ها دایر باشد علی‌القاعده دو جلسه هفته آینده به این گزارش کارگروه اختصاص پیدا کند.
وی افزود: پس از آن هم طبق تقویم زمانی که برای بودجه اعلام شده، وارد بودجه خواهیم شد و عملا بررسی این طرح و کلیات آن برای سال آینده خواهد ماند.
کار جدیدی است و در این زمینه تجربه نداریم و باید از تجربه دیگر کشورهای دنیا بهره ببریم. همه باید کمک کنیم قانون خوبی به تصویب برسد
پیشنهاد 22 ماده‌ای یا 8 ماده‌ای
عضو کمیسیون طرح صیانت در پاسخ به این سوال که «شنیده می‌شود مرکز پژوهش‌ها یک پیشنهاد ۲۲ ماده‌ای مطرح کرده است آیا این مساله صحت دارد؟»، گفت: من هم دیدم در جاهایی مطرح شده است که مرکز یک پیشنهاد ۲۲ ماده‌ای ارائه کرده است، ولی آنچه که مرکز به ما داده است یک پیشنهاد ۸ ماده‌ای است نه ۲۲ ماده‌ای و این موضوع از جانب آنها تایید نشده است. با این وجود بعد از اینکه این گزارشات در کمیسیون مطرح شد و اگر نظر اعضاء رد طرح اولیه صیانت و جایگزینی باشد؛ براساس آیین‌نامه آن وقت است که نظر مرکز به عنوان یک پیشنهاد مطرح می‌شود که در آن شرایط، نمایندگان هم می‌توانند به صورت شخصی یا جمعی پیشنهادات جایگزین بدهند. در این شرایط پیشنهادات از مرکز و همینطور از نمایندگان جمع‌آوری شده و از میان آنها هرکدام که جامع‌تر باشد به رأی گذاشته می‌شود و هرکدام که رأی آورد در دستورکار و مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: تا جایی که من در جریان هستم تعدادی از نمایندگان پیشنهاداتی برای جایگزینی دارند و اینطور نیست که کارگروه یا هیات رئیسه به جای کمیسیون تصمیم بگیرند و طرح یا پیشنهادی را بیاورند و بگویند باید این را در دستور قرار دهیم؛ بقیه اعضاء هم می‌توانند پیشنهادات جایگزین را مطرح کنند بعد از آنکه کلیات طرح صیانت قرار شود که از دستور خارج شود.
نوری تاکید کرد: این روندی است که تاکنون طی شده و در جلسات پیش‌رو هم باید طی شود و من با دقت نظر و درایتی که از اکثریت اعضای کمیسیون مشترک سراغ دارم، مطمئن هستم به طرحی که منافع ملت در آن نباشد رأی نخواهند داد بلکه طرحی را پیش خواهند برد که حاصل آن یک قانون جامع و نافع برای حال اجتماع باشد و هیچگونه دغدغه و نگرانی برای کاربران و فعالان در فضای مجازی نداشته باشد. هدف هم همین است و اکثریت اعضای کمیسیون این را دنبال می‌کنند که اگر مشکلی وجود دارد آن را برطرف کنند نه اینکه دغدغه یا مشکلی را برای جامعه و مردم ایجاد کنند.
نامه مرکز پژوهش‌ها مفید نبود
در ادامه در گفت و گویی کوتاه با لطف الله سیاهکلی سخنگو کمیسیون مشترک نیز که از موافقان طرح صیانت است پیرامون پرحاشیه‌ترین ماده این طرح انجام شد که می‌خوانید:
با تعطیلی اخیر مجلس بررسی طرح صیانت به سال بعد موکول می‌شود؟
در این هفته ما جلسه داشتیم اما چون مجلس تعطیل شد جلسه لغو شد. اما با بارگشایی مجلس جلسات از سر خواهد گرفته شد.
خبری منتشر شده بود که جلسات کمیسیون مشترک تا سال بعد برگزار نمی‌شود.
خیر این خبر درست نیست. یکی از اعضا نظر خود را گفته و پیش‌بینی کرده که با وجود بودجه و نزدیک بودن به سال نو به طرح صیانت نرسیم. اما جلسات برقرار خواهد بود.
پیشنهادات مرکز پژوهش‌های به کجا رسید؟
در اولین جلسه‌ای که برگزار کنیم، مباحثی که مرکز پژوهش‌های اعلام کرده به عنوان یک نظر کارشناسی مطرح خواهد شد. نامه‌ای که این مرکز منتشر کرد در واقع نقد بر ما بود اما پیشنهاد نبود و مفید نبود. حالا پیشنهادات خود را مطرح کرده است.
تا چه اندازه کمیسیون مشترک نظرات مرکز پژوهش‌ها را بررسی خواهد کرد؟
به رای نمایندگان بستگی دارد. ۲۳ نماینده هستند که باید رای دهند. مواد و کلیات خوانده خواهد شد و در مورد آن بحث خواهدشد و آنچه رای بیاورد معیار خواهد بود.
مسدودسازی و فیلترینگ هنوز در طرح باقی مانده؟
از ابتدا فیلتر و مسدود سازی وجود نداشت.
اما در بند «ج» ماده۲۸ این طرح ، کلمه «مسدود کردن» گنجانده شده ، پس جرا تکذیب می کنید؟
تا جایی که من می‌دانم،چنین چیزی نداریم.
اما بند «ج» ماده۲۸ طرح ، حاوی کلمه «مسدود کردن» است …
مسدودسازی هنگامی اتفاق می افتد که پلتفرم‌های خارجی، از قوانین جمهوری اسلامی تبعیت نکنند و به اخطارهای متعدد بی اعتنایی باشند که طبیعتا با آنها برخود خواهد شد .
یعنی در اصلاحات طرح ،بند «ج» ماده۲۸ حذف خواهد شد؟
بعید می‌دانم بندی با چنین محتوایی که می گویید ، وجود داشته باشد.
طرح تا چه زمانی به نتیجه خواهد رسید؟
ما قصد داشتیم که تا پایان امسال بررسی طرح تمام شود اما کار حساسی است و نباید برای آن عجله کرد. باید دغدغه‌های مردم را در نظر بگیریم. نباید به کسب و کارها خللی وارد شود. تلاش بر این است از نظر کارشناسان استفاده شود. کار جدیدی است و در این زمینه تجربه نداریم و باید از تجربه دیگر کشورهای دنیا بهره ببریم. همه باید کمک کنیم قانون خوبی به تصویب برسد.
به استفاده از تجربه‌های دیگر کشورها اشاره کردید. گویا ، ایران از چین برای راه‌اندازی اینترنت ملی کمک خواهد گرفت. آیا در تفاهنامه میان ایران و چین این موضوعات قید شده؟
ما هنوز قرارداد چین را ندیدیم. در واقع تفاهمنامه‌ای بین ایران و چین امضا شده که فعلا تبدیل به قرارداد نشده است. ممکن است در حوزه‌های مختلف چندین قرارداد بسته شود. این قراردادها را مچلس باید ببیند و تایید کند . به احتمال زیاد در حوزه آی‌سی‌تی، قراردادهایی با چین منعقد می‌شود.
انعقاد این قراردادهابه تصویب طرح صیانت ربطی دارد؟
نه این موضوع هیچ ربطی به طرح صیانت ندارد.