کشمکش دو دستگاه دولتی بر سر یک میلیون و ۱۷۰ هزار خانه خالی!
بر اساس اصلاحیه ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم مصوب آذرماه ۱۳۹۹ اگر واحد مسکونی در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر بیش از ۱۲۰ روز خالی از سکنه باشد، مشمول مالیات می‌شود و به ازای هر ماه بیش از زمان مذکور، ماهانه مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره به شرح ضرایب سال اول معادل شش برابر مالیات متعلقه، سال دوم معادل ۱۲ برابر مالیات متعلقه و سال سوم به بعد معادل ۱۸ برابر مالیات متعلقه خواهد شد.
در روزهای اخیر پیامکی با مضمون فراخوان مالکان خانه‌های خالی برای تکمیل اطلاعات خود در سامانه ملی املاک و اسکان (سامانه شناسایی خانه‌های خالی) به برخی از مالکان واحدهای مسکونی ارسال شده است. این در حالی است که برخی شایعه‌ها مبنی بر جعلی بودن این پیامک نیز مطرح شده است. اما معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه‌وشهرسازی در اطلاعیه‌‌ای با تایید پیامک ارسال شده از سرشماره V.MASKAN، بر تعیین وضعیت خانه خالی تا روز اعلام شده تاکید کرد.
* 2 هزارو 500 خانه خالی
با گذشت بیش از پنج سال از آغاز به کار فرایند شناسایی و اخذ مالیات از خانه‌های خالی از سکنه در کشور اظهارات مسئولان دولتی نشان از آن دارد که تنها کمتر از 2 هزارو 500 واحد مسکونی به عنوان خانه خالی از سکنه در کشور شناسایی شد، این در حالی است که گزارش قطعی مرکزآمار از وجود 2 میلیون و 500هزار خانه خالی از سکنه تا سال95 حکایت دارد و تحلیلگران با توجه به رشد 50درصدی خانه‌های خالی طی بازه زمانی سال‌های 90 تا 95 بر این باورند که تعداد خانه‌های خالی در بازه زمانی 95 تا 1400 باید افزایش نیز یافته باشد.
در حالی که گزارش نفوس و مسکن سال95 مرکز آمار از وجود 2 میلیون و 500هزار واحد مسکونی حکایت داشت و با توجه به اثر سوء انجماد این دارایی بر نرخ مسکن و بازار اجاره بها مقرر شد از طریق راه اندازی سامانه املاک و اسکان از صاحبان خانه‌های خالی از سکنه مالیات اخذ شود، متأسفانه با گذشت چندین سال دستگاه‌های متولی شناسایی خانه‌های خالی موفق عمل نکرده‌اند، به‌طوری که به گفته مدیرکل تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی در نهایت فقط 2هزارو 450 واحدمسکونی به عنوان «خانه خالی» شناسایی شده‌است، در این میان یک‌نماینده مجلس نیز اخذ مالیات از خانه‌های خالی را مشروط به ثبت اطلاعات مالکیتی تمامی مردم در سامانه املاک و اسکان می‌داند.
*پیامک ها جعلی نیست!
حالا اینروزها وزارت راه و شهرسازی، معاونت مسکن و ساختمان در اطلاعیه‌‌ای ضمن تایید پیامک ارسال شده از سرشماره V.MASKAN بر تکمیل اطلاعات ملکی سرپرستان خانوار در سامانه ملی املاک و اسکان در تاریخ ۲۰ و ۲۳ دی‌ماه تاکید کرد. در متن این اطلاعیه آمده است: بر اساس تکلیف وزارت راه و شهرسازی و همچنین اطلاعات دریافتی از دستگاه‌های مختلف کشور، تعدادی ملک که عدم وجود ساکن در آنها تایید شده است در سامانه ملی املاک و اسکان شناسایی شد. جهت تعیین تکلیف وضعیت سکونت این املاک پیامکی با سرشماره V.MASKAN به مالکان این املاک ارسال شد که متن این پیامک به این شرح است: «ملک شما به عنوان خانه خالی شناسایی شده است. لطفا تا تاریخ ۲۰ دی‌ماه ۱۴۰۰ یا ۲۳ دی‌ماه ۱۴۰۰ وضعیت املاک خود را در سامانه املاک و اسکان amlak.mrud.ir تعیین کنید. در غیر این‌صورت مطابق قانون مالیاتهای مستقیم اقدام خواهد شد.»
معاونت مسکن و ساختمان تصریح کرده است: در همین راستا مالکان مذکور لازم است تا تاریخ اعلام‌‌شده در پیامک دریافتی خود به سامانه املاک و اسکان به آدرس amlak.mrud.ir مراجعه کنند. بدیهی است در صورت ثبت وجود سکونت و مالکیت توسط مالکان مذکور بر اساس قانون ملک مذکور از جرگه خانه‌های خالی خارج خواهد شد. در پایان آمده است: مضمون پیامک ارسال شده با سرشماره V.MASKAN کاملا مورد تایید وزارت راه و شهرسازی است و شایعات مرتبط با جعلی بودن این پیامک با این سرشماره صحت ندارد.
* نبوداطلاعات سکونتی در سامانه
معاون وزیر راه و شهرسازی در همین باره گفت: پیامکهایی که در روزهای اخیر به برخی مالکان ارسال شده است و مربوط به کسانی می‌شود که اطلاعات سکونتی‌شان در سامانه موجود نیست و به همین دلیل خانه خالی تلقی شده‌اند؛ بنابراین اگر تا پایان ماه جاری نسبت به تعیین وضعیت سکونتی خود در سامانه املاک و اسکان اقدام نکنند به سازمان امور مالیاتی معرفی خواهند شد.
محمود محمودزاده اظهار کرد: در راستای اجرای ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم مصوب آذرماه ۱۳۹۹ حدود ۱.۳ میلیون واحد خالی از سکنه را شناسایی کردیم و با وجود فراخوانهایی که برای خوداظهاری در سامانه املاک و اسکان دادیم، برخی افراد نسبت به ثبت اطلاعات سکونتی خود اقدام نکردند. البته برخی تغییرات نیز با خوداظهاری افراد صورت گرفت و این رقم ۱.۳ میلیون دائما به‌روز می‌شود. هموطنان باید اگر تغییری از نظر خرید و فروش یا اجاره واحد آنها صورت گرفته در سامانه املاک و اسکان به نشانی amlak.mrud.ir درج کنند؛ در غیر این صورت مبنای ما خالی بودن واحد مذکور است.
وی افزود: هم‌اکنون اطلاعات سکونتی بیش از ۶۰ میلیون نفر از هموطنان در سامانه وجود دارد و قابل رصد است. اما تعدادی که اخیرا برای آنها پیامک ارسال شده کسانی هستند که اطلاعاتشان موجود نیست و در واقع وضعیت سکونت آنها درج نشده است.
به گفته محمودزاده، اگر مالکان واحدهای مذکور تا قبل از پایان ماه جاری که آخرین مرحله اخذ خوداظهاری است نسبت به ثبت اطلاعات سکونتی خود اقدام نکنند، واحد آنها به عنوان خانه خالی تلقی و برای اعمال مالیات به سازمان امور مالیاتی معرفی می‌شود. هموطنان اگر واحد مذکور را خرید و فروش کرده یا اجاره داده‌اند باید مستندات آن را در سامانه ثبت کنند.
وی درخصوص شائبه اختلاف وزارت راه و شهرسازی با سازمان امور مالیاتی بر سر نحوه معرفی خانه‌های خالی گفت: حدود دو هفته قبل جلسه‌ای با مسئولان سازمان امور مالیاتی داشتیم و این هماهنگی صورت گرفت تا بر اساس فهرستی که تا ما تا پایان دی‌ماه به آنها ارایه می‌دهیم موضوع مالیات خانه‌های خالی محقق شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی درباره این موضوع که عنوان می شود به برخی مالکان پیامک اشتباهی خانه خالی ارسال شده است تصریح کرد: اشتباهی در کار نیست. با توجه به اینکه این افراد از خوداظهاری امتناع کرده‌اند برداشت این است خانه آنها خالی است. در متن پیامک نیز آمده که وضعیت املاک خود را تعیین تکلیف کنند.
محمودزاده تصریح کرد: کسانی که پیامکی برای آنها نیامده عمدتا جزو ۶۰ میلیون نفری هستند که اطلاعات سکونتی‌شان موجود است. بعد از سال ۱۳۹۵ که اسناد تک برگی شده اطلاعات نقل و انتقالات به ثبت می‌رسد و به سهولت قابل دسترس شده است.کسانی که اخیرا برای آنها پیامک ارسال شده جزو کسانی هستند که اطلاعات ثبتی آنها موجود نیست.
*کشمکش بر سر مالیات خانه‌های خالی
اما آنچه که در این میان باعث کشمکش شده اختلاف نظر دو دستگاه است ؛ وزارت راه و شهرسازی می‌گوید از ۲.۳ میلیون خانه خالیِ شناسایی شده، یک میلیون و ۱۷۰ هزار واحد مربوط به قانون سال ۹۴ است و ربطی به قانون سال ۹۹ ندارد، بنابراین باید مالیات آن اجرایی شود؛ سازمان امور مالیاتی اما می‌گوید با قانون جدید، واحدهای شناسایی شده قبلی قابل بررسی و اعمال مالیات نیست، مسئولان وزارت راه مدعی هستند که سازمان امور مالیاتی زیرساخت لازم برای اجرای مالیات خانه‌های خالی را ندارد.
سازمان امور مالیاتی اعلام کرده اطلاعات دو میلیون و ۳۰۰ هزار واحد خالی از سکنه که وزارت راه و شهرسازی ارایه داده به دلایلی همچون نادرست بودن کدهای پستی، مشخص نبودن مالک و زمان خالی بودن واحدها قبول ندارد؛ از آن طرف وزارت راه و شهرسازی اعلام می‌کند یک میلیون و ۱۷۰ هزار واحد از این تعداد بر مبنای قانون سال ۱۳۹۴ است و حتی با فرض قبول نداشتن تعدادی که بعد از تصویب ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم در آذرماه سال ۱۳۹۹ اضافه شده، مالیات یک میلیون و ۱۷۰ هزار خانه خالی که طبق قانون سال ۱۳۹۴ بوده باید اجرایی شود.
علی رستم‌پور ـ مدیر کل دفتر تنظیم مقررات و نظارت سازمان امور مالیاتی گفته است که طبق آخرین آمار سامانه ملی املاک و اسکان کشور ۳۷۷۹ واحد مسکونی خالی شناسایی شده که ۲۴۵۴ واحد آن کاربری مسکونی دارند و ما طبق قانون فقط از این تعداد می‌توانیم مالیات بگیریم.
وی با بیان اینکه ۳۷۰۰ واحد خالی به ما اعلام و مقرر شده وزارت راه و شهرسازی آمار خود را راستی آزمایی کند، افزود: تعدد قوانین درباره مالیات بر خانه‌های خالی یکی از مشکلاتی است که مانع اجرای این قوانین شده است. قوانین گذشته مالیاتی بر خانه‌های خالی بازدارنده نبود و همین دلیلی شد تا قانون جدید مصوب شود.
این مقام مسئول ادامه داد: مشخصات مالک و ملک برای دریافت مالیات باید مشخص باشد و هرگاه این دو قسمت مشخص شود ما برگه‌های مالیاتی را صادر خواهیم کرد.